m
La Garita
Voor ik verder ga met mijn artikel over La
Garita nog even dit. Mocht U van zins zijn
deze richting uit te gaan, dan is het wel aan
te raden Spaans te leren. Het is wel zo pret
tig en gemakkelijk, als je niet eeuwig zo'n
„Woordenboekje voor toeristen" moet raad
plegen. Zeg niet, dat U te oud bent om deze
moeilijke taal te leren. Oma Wowor is 70 en
ze weet zich met de vergaarde kennis aardig
verstaanbaar te maken.
Nog voordat het vaststond zelfs, dat we
naar de Canarische eilanden zouden emigre
ren, begon ik alvast een schriftelijke cursus
van de Leidsche Onderwijsinstellingen te
volgen. We waren met verlof in Nederland,
dus tijd zat. Ik schakelde over op een ka-
longbestaan, stond midden in de nacht op
om te studeren en daarnaast luisterde ik
dagelijks naar Spaanse meneren en mevrou
wen van de Linguaphoon. Dagelijks was ik
8 tot 9 uren bezig en dit heb ik 9 maanden
volgehouden. Ik klopte mezelf tevreden en
goedkeurend op mijn harde kop, trots op de
prachtige cijfers ,die de lerares, mej.
OKKER me toekende.
Maar toen een wasechte Spaanse douane-
meneer me op het vliegveld Gando vroeg:
„Usted mengertosdjedadjedoedjeblos? (of
iets daaromtrent; precies weet ik het niet
meer) antwoordde ik vlot door alleen maar
met mijn hangoren op hoogfrekwentie te
staan klapperen en hem als een intelligent
schaap aan te gapen. Merkwaardig hoe
anders een levensgrote Spanjaard het
Spaans uitspreekt. En je leert deze taal
heus niet „door de omgang", want je gaat
echt niet om met Spanjaarden, om de dood
eenvoudige reden, dat je je geen raad weet,
als je met ze moet omgaan. Als een Span
jaard met mitrailleurssnelheid de sluizen van
zijn welsprekendheid opent en U onder een
stortvloed van volzinnen begraaft, kunt U
hoogstens uw A.O.W.-gezicht in een vrien
delijke plooi trekken en het bijbehorende
hoofd min of minder hevig heen en weer
schudden en dan is de lol van die omgang
er al heel gauw af.
Wilt U een paar emmers ezelsmest bestel
len dan kunt U het op twee manieren doen.
a. U kunt gewoon tegen de tuinman zeg
gen: „Haga el favor de traerme algunos
cubos de abono de burros".
Het duurt echter wel maanden van studie
vóór U zo'n vlot zo'n eenvoudige bestelling
kunt plaatsen.
b. Het patent van de tweede manier heeft
een doortastende mevrouw. Dat gaat zo:
1ste fase: Ze wappert met haar armen om
de aandacht des tuinmans te trekken onder
het roepen van: Senor (3 keer).
2de fase. Ze wijst naar zichzelf en zegt dan:
Burro ezel, in haar geval natuurlijk: eze
lin).
3de fase. Ze zakt lichtelijk door d'r knie
tjes en brengt haar hand, wijsvinger omlaag
naar de onderkant van haar rug.
4de fase. Ze geeft een proest-concert in fis
grote terts ten beste en trekt daarbij een
diarree-leiders-gezicht.
5de fase. Ze bukt zich, maakt het manuaal
van een grote hoop op de grond, wijst na
drukkelijk naar de imaginaire deposito en
zegt: Para plantas.
En als deze bestelling geplaatst is, mompelt
de verdwaasde, geshokkeerde tuinman: „Si,
si, Senora, la entiendo" en gaat hoofd
schuddend het bestelde halen, terwijl la
senora mij triomfantelijk aankijkt en jubelt:
„Zie je nou wel, Kobis, of hij mij niet enten-
dert".
Ja verdorie, zo kan ik het ook, maar U ziet
toch zelf wel hoe ingewikkeld zo'n procedu
re is?
Pero, vamos al marcado. Maar laten we
naar de markt gaan. Er gaat een geregelde
busdienst van La Garita naar Telde en al
om 7 uur 's morgens vertrekt de eerste
guagua (uitspr.: wawa). Onze bus is geen
rotbus, zoals ik laatst een nieuwaangeko-
mene hoorde foeteren. Ze is een ouwe ge
trouwe, die nog elke dag zijn plicht doet. Ze
hoest, piept, kraakt, alles maakt een hoop
lawaai, behalve de claxon. Bepaald zacht
zit je niet op de houten banken; ze transpi-
reert overmatig, maar een puts water in de
radiator zorgt wel voor de nodige afkoeling,
en het gezellige oude dametje poekoelt weer
teroes. Alles mag mee, krandjangs land-
bouwprodukten, grote mandflessen, krui
wagens van wegwerkers, bossen veevoer,
voor alles en iedereen is er plaats. Los
sefiores de conductores (de Kromme, de
Ouwe, de Taaie en de Fransman) zijn aardi
ge behulpzame kerels. In de bus lees je wel:
No fumar, en: Se prohibe hablar con el
conductor, maar even zo vrolijk steken ze
met plezier een saffiaantje van je op en zijn
altijd bereid voor een praatje, als het ver
keer het toelaat. En ze rijden verduiveld
goed, die jongens. Op sommige plaatsen is
de smalle weg zo nauw, dat er geen plaats
is voor het tegemoetkomende verkeer. Maar
ergens is er toch altijd wel een uitwijk
mogelijkheid en als het niet anders kan rijdt
de een wel een eindje achteruit. Geschol
den wordt er niet, men is in het verkeer
verdraagzaam. En waar is het toch voor
nodig je zo zenuwachtig te haasten, alleen
maar om naar de pasar te gaan. Morgen is
er toch weer een Manana.
U rijdt langs velden beplant met djagoeng,
tomaten, alfalfa, boontjes, róeloenen, langs
ommuurde pisangtuinen, zwaarbeladen drui
venranken, advocaatbomen, vlammend- bloe
iende bougainville in allerlei kleuren, langs
watervangen en watermolens. U ziet er de
kambodja en de melatie-gambir.
Zo'n rit kost je 3 pesetas (pta 6,4 cent),
en na 40 minuten ben je op de plaats
van bestemming.
Wat je op de pasar krijgen kunt?
Aardappelen, rijst, bladgroenten, boontjes,
ketimoen, terong, tomaten, biet, rode en
witte uien, oebi, laboe-sijem (waloh dje-
pang), worteltjes, kool, jonge djagoeng,
radijs, klapper, vlees, vis (zoals grote en
kleine sardientjes, kakap-merah, batoe, bam-
bangan, inktvis en andere soorten, waarvan
ik de naam niet ken).
De visboer komt ook aan de deur en de
visprijzen variëren van 10 ptas (sardientjes)
tot 30 ptas. per kg.
Dat garnalen en lobsters hier echter zo
goedkoop zijn, is beslist niet waar. Tjalie
verlakt de kluit met dit te beweren. In Telde
heb ik nog nooit één oedang gezien, wel in
Las Palmas, import uit Spanje f 2,50 per
kg. met kop en boentoet. Lobsters (langosta)
9,— per kg.
De typisch Indische boemboe-dapoer, zoals
kentjoer, ketoembar, koenir, kemirie, laos,
djahe zijn hier niet te krijgen en we laten ze
per vliegtuig uit Nederland komen.
Vruchten zat: witte en paarse druiven, pi
sang, perziken, peren, pruimen, mangga's,
suikermeloenen, advocaat, appels, KSMK
(kledoong).
De watervoorziening is zeer redelijk te noe
men. Het gebeurt wei, dat een deel van de
dag het water in de hoofdleiding niet loopt,
omdat ergens anders het vocht voor land-
bouw-doeleinden nodig is. Op het platte dak
van onze bungalows hebben we echter een
deposito en met wat zuinigheid, moed, be
leid en trouw kom je er wel. Het is nog
nooit gebeurd, dat we een hele dag werden
drooggelegd.
We drinken hier agua Virgas, een mineraal
water, dat ergens op het eiland zo maar uit
de rotsen komt. Het wordt gebotteld en bij
vrachtwagenladingen vol verkocht voor 2,2
pts per grote fles. Cognac- en likeursoorten
prima en goedkoop; Scotch whisky 104-115
ptas. Verder kunt U in de bar-merendere
van senor Jose allerlei blikjes krijgen, mar
garine, eieren, petroleum, braadolie en an
dere noodzakelijke huishoudelijke artikelen.
Zijn zoon Pepe brengt de bestellingen thuis.
Wat U verder in Telde niet kunt krijgen, is
meestal wel te koop in Las Palmas, in Casa
Mayor, een grote zelfbedieningszaak la
Albert Heyn. Van Telde gaat U naar Las
Palmas met een pirata, een gerieflijke en
snelle microbus, plaats biedend voor 8
passagiers. Je hoeft nooit lang te wachten,
liefhebbers genoeg.
In 3 kwartier rijdt hij U voor 8 ptas naar
het eindpunt. In Las Palmas zelf is een
uitstekend georganiseerde autobusdienst.
Er zijn slechts 3 lijnen; om de 2 minuten
gaat er een bus. U rijdt van het ene puntje
van de stad naar het andere voor 1 pta; op
de zon- en feestdagen komt er 0,2 ptas
bovenop.
Taxi's zijn goedkoop en goed. Toen het
schip, waarop mijn zoon voer L.P. binnen
liep, heb ik een 7-persoons-taxi zes en een
half uur gebruikt; kosten 400 ptas.
Dat onplezierige, onbeschaafde geduw en
gedrang bij de bushalten (ook tijdens de
spits-uren) heb je hier niet; een ieder gaat
links van zijn eerder aangekomen buurman
of -vrouw staan en wacht rustig zijn beurt
af.
Daarboven is het een komen en gaan van
straalvliegtuigen en andere lucht-guaguas,
die bosjes toeristen af en aanvoeren. Ik zie
echter, dat het grote sleepnet haast is bin
nengehaald. Dus zet ik mijn zonnebril op
en ga naar het strand, vlakbij, wandelen
om te kijken, hoe de vangst is uitgevallen.
Hasta otra vez y muchos saludos.
KOBIS SIRAG
Playa La Garita, Telde, Gran Canaria
19
