GEEN ENERGIE I EXTRA LEVENS KRACHT De terechtstelling van een krokodil VITALE POSITIEVE GEZONDHEID VOOR MAN EN VROUW WAROENG SOEBOER (Vervolg van pag. 20) niet persoonlijk kende. De Landvoogden der Molukken waren zijn goede vrienden: Jacob Hustaerdt, Simon Cos, Anthony Hurdt, Robert de Vieq, Dirk de Haes. Alleen Jacob Cops, die in 1670, het jaar dat Rum- phius blind werd, Gouverneur van Ambon was, had de onhandige, harteloze ijver, hem als Opperkoopman te Hila te ontslaan, Willem van Zyll in zijn plaats te benoemen en hem naar Amboina te ontbieden, in af wachting van de beslissing uit Batavia, waarheen Cops op 9 mei 1670 had ge schreven: „Den Coopman Rumphius is nu sedert eenige weken blind geworden." 20 januari 1671 kwam het antwoord van Maet- suyker, die Cops te kennnen gaf, dat hij Rumphius milder had moeten behandelen en dat de Regering te Batavia hem liet: „in syn oude sitplaets en rang, sonder vercleyninge in dien deele". Rumphius werd lid van de „Raet van Amboina", lid van de „Raet Justitiële Saken" en „Commissaris en President van Huwelykse Saken". Ook Joannes Camphuys, Gouverneur Generaal van 1684-1691, zelf een hartstochtelijk na tuuronderzoeker en sterrenkundige, had de grootste bewondering voor Rumphius. En de „Heeren Zeventien" legden een opmer kelijke belangstelling aan den dag voor zijn „Amboinsch Cruydeboeck": „byeen ge- braght en beschreven door G. E. Rumphius van Hanau, Oudt Coopman en Raetsper- soon in Amboina, mitsgaders onder de naem Plinius Indicus, Lit van de lllustre Academia Curiosum Naturae in 't Duytsche Roomse Ryck opgereght. Bestaende in 9 Boeken, verdeelt in 631 Capittelen. Ende beslissen, dat desselfs soon, den Ondercoopman Paulus Augustus Rumphius, althans Opperhooft op Larique, van Onder coopman tot Coopman met f 60,ter maent, van hier wiert geavanceert en aen- gestelt". Maar zij gaven geen gevolg aan Rumphius' innigste wens, dit werk te laten drukken, omdat zij dachten, dat er iets in zou staan, dat de belangen van de Com pagnie zou kunnen schaden. Het manuscript van „d'Amboinsche Rariteitkamer" had Rumphius aan zijn vriend Dr. Hendrik d'Aquet, burgemeester van Delft, toegezon den, die het in 1701 ontving. Door omstan digheden zag dit prachtige werk eindelijk in 1705 het licht, 3 jaren na de dood van Rumphius. Pas in 1741 verscheen „Het Amboinsch Cruydeboeck" in druk. Rumphius heeft in briefwisseling gestaan met de Duitse geleerden Chr. Mentzel, L. Schröck en de Nederlandse Dr. Andreus Cleyer, Dr. Willem ten Rhyne, Jacob de Vicq, Herbert de Jaeger, Isaac de Saint Martin, en met Gouverneur Generael Joannes Camphuys. Deze brieven en vele andere documenten staan vermeld in de biografische archiefstudie van P. A. Leupe: Georgius Everhardus Rumphius. Ambonsch Natuurkundige der zeventiende eeuw. (Am sterdam 1871). Rumphius heeft de schoonheid van Ambon en de wondere schatten van de omringende zeeën beschreven in zijn prachtvolle en toch zo wetenschappelijke werken, die hem en het eiland wereldberoemd hebben ge maakt. Als u geen energie meer bezit, niet beschikt over voldoende levenskracht en u fysiek niet lekker voelt, kan dat betekenen dat u de na tuurlijke vitaminen nodig hebt, zo noodzakelijk voor het onderhouden van een juiste bloed- toevoer naar de spieren van het lichaam en naar de hersenen. Door dezelfde oorzaken kan uw spijsvertering verstoord en uw reserve aan energie gevaarlijk klein worden. Doe zoals duizenden mensen in het Noorden van alle leeftijden doen en breng de natuur terug in uw voeding door bij uw maaltijden Aktief Capsules te gebruiken. Aktief Capsules zijn smaakloos. Zij combineren hoge concentraties van tarwe- kiemen (de rijkste bron van „groei"- en „ener- Dit nieuwe, natuurlijke antwoord kan voor u de oplossing zijn. gie"-vitaminen) met andere natuurlijke vitami- nerijke concentraties. Aktief Capsules bevatten geen verdovende middelen. Regelmatig ge bruik werkt niet gewoontevormend. U zult verbaasd staan over het verschil dat de ge makkelijk te gebruiken Aktief Capsules be tekenen voor uw energie en uw hele welzijn. U zult zich in alle opzichten sterker voelen, jonger en opgewekter en u zult er beter uit zien. Een zuivere huid, gezond haar en stralende ogen zijn het bewijs van uw terug keer naar een vitale, positieve gezondheid. Begin vandaag nog met het gebruik van Aktief Capsules. Verkrijgbaar bij apotheker en drogist, f 3,90 voor een kuur. Op Ambon ligt Rumphius begraven. Waar? Voor hen die wel eens in het binnenland achter Bandjarmasin geweest zijn, zal de naam FLOELOE SOENGAI wel iets zeggen. Dat rijke land van water, rubberbomen, sawahs, saté itik, hadji's en nog eens water. Waar de pientere Bandjarese handelaren vandaan kwamen en een Chinees vrijwel geen voet aan de grond kreeg. Waar de sawahs in de droge tijd beplant werden met padi salah tahoen. En het ieder jaar bij het begin van de regentijd moest lukken de padi nog voor de eerste bandjirs gesneden hebben. En waar dan de padihalmen gedroogd werden op de enige niet al te natte grond, de negen. Zodat men soms kilometers met de auto over die hal men reed. Nu aan een van die negen bij Amoentari was een jong meisje gegrepen en medege- sleept door een krokodil. Het was gezien en het dier was herkend. Toen ik ervan hoorde ben ik eens gaan zien, onderweg al horend dat het dier ge vangen was. Toen ik in de doesoen (dorp) kwam, zag ik een grote menigte bij de gevangen nog levende krokodil. Daar lag hij nu met de kop gedeeltelijk in het water, het gehele lichaam omwikkeld met ijzeren kettingen. Hij was ter dood ver oordeeld. Onder doodse stilte legde het dorpshoofd een grote gele doek over zijn rug. De beul stond met de mandau, een zeer krachtig slagwapen, gereed. De Mo hammedaanse godsdienstvoorganger in vol ornaat als hadji gekleed wreef onder het prevelen van de mededeling dat hij geëxe cuteerd zou worden, olie in zijn nek. Toen sloeg de man met de mandau toe; het werkte als een guillotine. Later hoorde ik dat er nog andere sieraden dan die van het meisje in het lichaam van het dier gevonden waren. A. DIRKS l|lllll|lilllllllllllllllll!lllllllll!ll!.lllllllll!lllllllllllllllllllllllllllli;illllllllllllllllllllllll!llllllllllll!lllllllllllim Slamet Dateng Alleen het eiland weet het. Dat is voor deze edele mens genoeg. De bitterheid van zijn beproevingen en teleurstellingen is voorbij. En tot in alle eeuwigheid blijven hem het gouden licht van de tropenzon en de wierookgeur van specerijen in de warme wind. CORRA CORRA Konlngstr. 16, Den Haag, tel. 60 41 42 j HET ADRES waar U lekker en goed- koop INDISCH kunt eten. ELKE DAG VERS. Ook kant en klaar mee te nemen. j Geopend: dagelijks v. 10-10 uur. Zon- dags v. 2-10 uur. Dinsdags gesloten. iiii!iiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii;r dameókapóalon v.h. Alice Fuglistahler J Bandoeng. Aert van der Goesstraat 44, Den Haag, telefoon 54.39.39. 21

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1964 | | pagina 21