„DJANGAN PASANG, TOEAN1'
Radio BOLLAND
JIM REEVES t
Life, fë&xM
Tong Tong Kunstkalender 1965
Na in Medan destijds Kerstmis te hebben
gevierd moest ik me natuurlijk voorberei
den op de viering van Nieuwjaar. Het Mo
hammedaanse, Chinese en Joodse Nieuw
jaar had ik (als journalist} ook al moeten
gedenken en het ligt dus voor de hand, dat
ook het Christelijke Nieuwjaar op gepaste
wijze moest worden gevierd.
Dat was, zoals totnutoe het geval is, tussen
31 december en 1 januari.
Verwacht u, dat ik uitvoerig uit de doeken
doe, hoe een Europese jaarswisseling in
Medan gevierd werd? Ik neem aan van niet.
Vervolg van pag. 5
Goethe waren "Meer licht" en niemand
weet of hij bedoelde dat er een paar kaar
sen meer in de sterfkamer gebracht moes
ten worden of dat hij meer Licht zag. De
soldaat in de Hoofdwacht van Batavia zei:
"Merdeka!" en was dit een laatste kreet
van nationale bevrijding of een besef van
bevrijd zijn van alle aardse twist en oorlog?
Eén ding is zeker: dat ook in strijd, on
zekerheid en duisternis van het werkelijke
leven een uitgang gevonden kan worden
naar het uiteindelijk geluk. Dat wij dus het
leven niet vrezen moeten, noch in voor-
noch in tegenspoed. Dat èn zij die straffen,
kerkeren en doden voor hun rechtsidee, èn
zij die door de anderen gestraft, gekerkerd
en gedood worden, voor hun rechtsidee, ie
der op een eigen weg het Licht kunnen
vinden.
Als men mij verwijt dat ik in dit nummer
niet een wat vrolijker en optimistischer stuk
heb kunnen schrijven, heeft men gelijk.
Maar het kan niet anders. Daarvoor heb
ben om onverklaarbare redenen "geslaag
de" kerstvieringen me altijd te weinig "ge
daan", maar slechte kerstmissen me altijd
veel dieper geraakt. Om even onverklaar
bare redenen hebben kerstmissen onder
niet-Christenen of slechte Christenen me
altijd het gevoel gegeven alsof ik met dit
feest bij hen juist meer "thuis" was. Alsof
het altijd meer ging om de kerstbelofte dan
de kerstboom - en dat de bewustheid van
de belofte het sterkst leefde bij de "out
siders". Alsof het kerstfeest eigenlijk geen
Christelijk, maar een universeel feest is.
Dat ook ongekend en ongevierd waarach
tig beleefd kan worden.
Ook ben ik me misschien te veel histo
risch bewust van het kerstfeest, dat ont
stond in Nood. Geboren werd in de periode
tussen de kindermoord van Bethlehem en
de verwoesting van Jeruzalem; bij de ver
strooiing van een volk en de dreigende on
dergang van een wereldmacht. Zodat ik me
in omstandigheden van nood dieper be
wust werd van het zoeken van de mens op
aarde, ook voorbij de dag kerstdag en voor
bij de grenzen van de Christelijke gemeen
te. En dus mee zocht met "outsiders" en
"zondaars" buiten de vier-kringen van in
siders.
Mijn eerlijke en diep gemeende kerst
wensen voor U zijn er zeker niet minder om.
Noël! Noël! Vreest nimmer!
TJALIE ROBINSON
En u zult mijn beknoptheid wel willen ver
ontschuldigen, omdat mijn relaas in dit blad
niet kan uitdijen tot een roman.
Zo even beweerde ik, dat Nieuwjaar op ge
paste wijze werd gevierd. En hoe! Zo was
op een keer op oudejaarsavond omstreeks
12 uur Janus verschenen, de oude godheid,
naar wie wij zelfs de maand januari hebben
genoemd. Uiteraard is u bekend, dat die
Janus twee aangezichten had: het ene keek
naar het verleden, het andere naar de on
gewisse toekomst. En waar voelde men zijn
onzichtbare tegenwoordigheid? Wel, in
„Hotel de Boer", waar de spanning ook
hoorbaar steeg vanwege het ontkurken van
champagne-flessen.
M'n vriend, de Wit-Rus Wladimir Tanin - die
enkele jaren later in Bandoeng de zgn.
Taninofoon, een soort xylofoon, uitvond! -
zette alles op haren en snaren om op ge
paste wijze de overgang van oud naar nieuw
te markeren. En toen hij op het kritieke
moment op z'n accordeon de beslissende
12 klokslagen muzikaal wilde onderstrepen,
weerklonk uit de monden van Delianen één
hartroerende uitroep, n.l.: „Vuurwerk.
Helaas was dat onmisbare vuurwerk, hét
oeroude middel om boze geesten te verdrij
ven, niet onmiddellijk bij de hand. Geen
nood echter. Want een paar planters trokken
op het terras hun pistolen en revolvers,
met het gevolg, dat een daverend geknal
weerklonk, waarvoor ongetwijfeld alle boze
geesten op staande voet of zwevend af
deinsden. Met uitzondering van de inlandse
politieman, die vóór het hotel het verkeer
poogde te regelen. Met zijn geüniformeerde
armen heftig in de lucht zwaaiend riep hij
luidkeels met angstige stem:
„Djangan pasang, toean...!
Djangan pasang
Goddank waren alle schoten mis. En toen
de nieuwjaarsvierders tegen het ochtend
gloren het hotel verlieten, vergaten degenen,
die het „vuurwerk" hadden verzorgd, geluk
kig niet de inlandse verkeersagent te belo
nen. Ja, te oordelen naar z'n vriendelijke
oogopslag had ik de zekerheid, dat hij z'n
bini heel tevreden deelgenote heeft gemaakt
van het zonderlinge matjam, waarop som
mige orang belanda - maar dan uitsluitend
in Deli - tahoen baroe vieren
JACQ. VRéKE
Stationsweg 143 1 Tel. 601703 - Den Haag
Zo juist ontvangen nieuwe L.P.
o.a. Your old loveletters, Oklahoma
Hills, Roly Poly, Eveneens 'n nieuwe
single: There's a heartache following 4
me, Rosa Rio
Rembourszendingen
worden prompt ver
zorgd.
Ook schriftelijke be
stellingen.
EXCLUSIEVE T.Ö1TIÊ TOll
3 Dubbele kaar
ten in kleuren
met bijpassende
enveloppen sa
men voor f 1,75.
Aan de binnen
zijde van de
kaarten een
nieuwjaarswens.
1.Kebogan: 141/2 x 23 cm,
"Een gelukkig en voorspoedig Nieuw
jaar"
2. De drie wijzen: 10 x 22 cm,
"Prettige Kerstdagen en een gelukkig
Nieuwjaar"
3. Chinese Draak: 12 x 151/2 cm,
"Een gelukkig Nieuwjaar"
Behalve bovenstaande Nederlandse tek
sten, dragen de kaarten eveneens een,
respectievelijk, Indonesische, Arabische
en Chinese heilwens, in overeenstem
ming dus met 't karakter van de afbeel
ding op de kaart.
Te bestellen bij Tong Tong, door stor
ting van f. 1,75 per groep van 3 kaarten,
op giro 6685, met de vermelding op giro
of postwisselstrookje: "Kerstkaarten".
Bij bestellen van 3 of meer groepen te
gelijk, dus bij 9, 12, 15 enz. kaarten, is
de prijs maar f. 1,50 per groep.
EVENEENS BIJ TONG TONG VER
KRIJGBAAR:
geïllustreerd door EPPO DOEVE
Een sierraad voor uw huis!
Ook dit jaar 's bij Tong Tong een exclusieve
Kunstkalender voor '65 verkrijgbaar. De Illustra
ties zijn van de bekende Indische kunstenaar
EPPO DOEVE. Het formaat is 56% x 341/2 cm,
uitgevoerd op stevig karton in 6 warme kleuren.
Neer te zetten als miniatuur kamerscherm (ook
de achterzijde is geïllustreerd in rood en zwart)
op bureau of schoorsteenmantel. Als plaat op
hangen aan de muur is ook mogelijk.
Alie maanden van het jaar staan op één kant,
er is dus meteen overzicht.
Code: EDK-65 Prijs: f. 4.90
bij 2 tegelijk f. 4,40 per stuk
bij 3 tegelijk f. 4,15 per stuk
bij 4 of meer f. 3,90 per stuk