DE TIJGER
Tigridis evita sodalitatum
(Schuw het gezelschap van de tijger)
Onbek. Latijns spreekwoord.
Een van de meest bekende overleveringen, waarin de tijger tot twee maal toe een be
langrijke rol speelde, is die van "Lidah Paït", Bittertong, de legendarische held van Zuid-
Sumatra.
De reus Pojang Pandjang was gehuwd met de prinses Tenggang, een dochter van de
Ratu di Gunung Ledang, die bij Pagerrujung, in de Pasemah, woonde. Dit huwelijk bleef
tot groot verdriet der ouders kinderloos en daarom begaven zij zich op een dag naar
Padang Langgar om daar te gaan bidden, offeren en dansen.
Tijdens het dansen overmeesterde het
verdriet hun dermate, dat zij onbewust de
den alsof zij een kind in de armen hadden
en het in slaap wiegden. En zie, terwijl zij
hiermee bezig waren, kwam plotseling een
kind op hen toelopen dat hen aansprak als
vader en moeder. Zij namen het kind tot
zich en noemden het Serunting.
Toen Serunting opgegroeid was tot een
man, werd hij door zijn pleegvader in de
geheime leer ingewijd en werd hij "sakti",
een adept. Daarna huwde hij met een zeer
schoon meisje, een zuster van Ria Tebing,
waarmee Serunting zeer bevriend was.
Daarom legden zij ook hun rijstladangs
naast elkaar aan, slechts gescheiden door
een grote omgevallen boom. Doch wat ge
schiedde? De bast van deze boom veran
derde aan de zijde van Ria Tebing's rijst
veld in goud, terwijl aan Serunting's zijde
slechts paddestoelen en schimmels bleven
groeien.
Verschillende malen draaide Serunting
de boom 's nachts om, maar de volgende
morgen bevond het goud zich steeds weer
aan de zijde van zijn zwager. Hun vriend
schap kwam tot een eind en zelfs vuistsla
gen bleven niet uit. Daar beiden echter
"sakti" waren en hun il'mu even groot, kon
het nimmer tot een beslissing komen. Se
runting een verwonding toebrengen leek
Ria Tebing iets onmogelijks toe, vooral om
dat, wanneer hij zijn zwager uitdaagde,
diens antwoord steeds van verschillende
kanten scheen te komen. Zijn vijandschap
was inmiddels echter zo gegroeid, dat hij
zijn zuster overhaalde om Serunting dit ge
heim te ontfutselen.
Toen Tenggang achter Serunting's ge
heim gekomen was, kon zij haar broer dan
ook vertellen dat Serunting het vermogen
bezat zijn ziel in een alang-alang blad te
verbergen, en dat hij alleen verwond zou
kunnen worden door dat blad met een bam-
ban-stengel te doorboren. Het blad zou te
herkennen zijn aan het trillen, wat het zelfs
bij windstilte zou doen.
Toen het kort daarop weer tot een vecht
partij kwam wist Ria Tebing, dank zij het
verraad van zijn zuster, het alang-alang
blad te doorboren. Met een vreselijke wond
in zijn been viel Serunting neer. Van de
gebroken alang-alang viel echter een drup
pel bloed op de aarde, en uit deze druppel
werd de "Kreupele Tijger" geboren. Zijn
nakomelingen leven op de hellingen van de
vulkaan Dempo en zijn alle mensen vijan
dig gezind, behalve de nakomelingen van
Serunting. Wij vinden hier weer een alge
meen en over de hele wereld verspreid ge
loof terug nl. de magische kracht welke
kreupele dieren en mensen zouden bezit
ten, naast hen die met één oog geboren
zijn of zonder armen en benen.
Serunting was zo beschaamd en terneer
geslagen door het verraad van zijn vrouw,
dat hij besloot zich in zee te verdrinken.
Daartoe bakte hij uit klei een grote aarden
pot en dreef hierin stroomafwaarts tot hij
tenslotte strandde in de buurt van Bukit
Seguntang (bij Palembang gelegen heuvel).
Daar leefde een oude man uit Modjopait
afkomstig en deze kluizenaar wist Serun
ting over te halen zijn plan op te geven.
Hij spoog in Serunting's mond, waardoor
deze de macht verkreeg om mensen in ste
nen te veranderen met een enkel woord.
Van toen af heette hij Si Lidah Paït, Bitter
tong, omdat zijn speeksel fataal was voor
een ieder die er mee in aanraking kwam.
Serunting keerde terug naar zijn dorp,
waar hij vernam dat zijn vrouw van verdriet
en schaamte was gestorven. Ria Tebing
naar het westen gevlucht, met al zijn vol
gelingen, toen het hem ter ore was ge
komen dat Serunting met een nog sterker
il'mu gewapend terug zon komen. In de
bossen van de Bukit Barisan, in de nabij
heid van de Gunung Patah, leven tot heden
ten dage hun zielen voort in de vorm van
kleine groene vogeltjes die de nakomelin
gen van Serunting vijandig gezind zijn.
Jarenlang leefde Serunting eenzaam al
leen, zonder een vrouw tot zich te nemen.
Op een dag zag hij echter in een poel hel
der water zijn beeld weerspiegeld en werd
hij zich bewust van zijn grote eenzaamheid
Opeens verlangde hij naar gezelschap en
geluk.
Nauwelijks hadden deze wensen zich ge
vormd of zeven nymphen materialiseerden
zich en begonnen te dansen, nadat zij hun
sluiers aan de takken der nabije bomen
hadden opgehangen. Het gelukte Serunting
zich van één der sluiers meester te maken,
waardoor de nymph Sanggul Bagulung zich
niet meer onzichtbaar kon maken. Haar nam
Serunting tot vrouw. Zij schonk hem een
zoon, die de grondvester werd van de Se-
midangstam, in de Pasemah.
Bij de geboorte van zijn zoon herinnerde
Serunting zich dat hij nog geen huwelijks
feest had gegeven. Overgelukkig als hij
was, besloot hij dit alsnog te doen.
Van heinde en verre kwamen de mensen
naar Serunting's feest, naar de hanege-
vechten, naar de dansen die de mooiste
meisjes er des avonds vertoonden. Onder
de gasten bevonden zich drie jongelui, die
Sanggul het verzoek deden voor hen te
dansen. Sanggul verzocht Serunting om
haar sluier en begon te dansen. Voor Se
runting leek het of haar voeten de grond
niet raakten. Vrezende, dat zij zou kunnen
verdwijnen, riep hij in zijn ongerustheid uit:
"Zij verdwijnt!" Bij het horen van deze
woorden begon Sanggul te wenen en te
jammeren, want nu was zij door de aan
Serunting toebedeelde magische kracht en
de door hem ondoordacht geuite woorden
gedoemd om werkelijk te verdwijnen.
In zijn verdriet en woede vervloekte Se
runting de drie jongelieden die Sanggul
tot dansen hadden uitgenodigd en veran
derde hen daardoor in steen. Overmand
door verdriet en wanhoop dwaalde hij door
het hele land, zijn verbitterd gemoed van
gedachten en wraak vervuld. Niet in staat
om deze door strijd te koelen wierp hij
overal dammen op, veroorzaakte daarmede
dat rivieren overstroomden en kostbare
grond verloren ging of dat rivieren in hun
benedenloop dreigden op te drogen, met
alle gevolgen vandien. Toen ook de Ko-
mering ging opdrogen zond de vorst van
Palembang de reus Mat'ampat, Vieroog,
naar het Ranaumeer om de door Serunting
opgeworpen dam af te breken.
Waar het water van het Ranaumeer in de
Komering placht te stromen vond de reus
niet alleen de dam, maar ook - onder de
"Grote Palmboom Enau Rebo" - diens bou
wer, Serunting, die hij tot een gevecht uit
daagde. Hij bezat wel geen magische kracht
maar hij vertrouwde op zijn twee paar ogen,
Lees verder pag. 20
-C..Y
maakte zij op hem de indruk van een naderend hert..
W
