f
TONG TONG BEGINT MET EEN NIEUWE BOE-
KENREEKS: MOESSON is_het_"tjap" voor deze fïlOCSSCv^
lectuur van en over de TROPEN.
Het eerste boekje van deze reeks heeft een heel
bijzondere inhoud, waarover de bekende auteur Rob
Nieuwenhuys (E. Breton de Nijs) o.m. het volgende
schrijft:
In dit levensechte verhaal ("geen enkele leugen
heb ik neergeschreven") wordt verteld over Dje-
mini, een soldatenkind, een anak kolong in de
tangsi geboren en opgegroeid. Ze trouwt met een
Hollandse korporaal en wat de buitenwereld niet
geloven wil, gebeurt: hun verbintenis wordt een
gelukkige, een zeer gelukkige zelfs, dank zij hun
beider toewijding en groot geduld.
Uit dit huwelijk wordt het meisje Linda geboren,
een "nonna lip-lap", zoals men haar noemt. Zij
doet het verhaal van haar ouders en haar familie
dat vanzelf in haar eigen levensverhaal uitloopt.
Getuigenissen als deze zijn zeldzaam in de Indi
sche literatuur. Het tangsi-leven is nooit eerder het
onderwerp geweest voor een verhaal of roman.
Dit is het eerste of het zou het verhaal De clan
van Willem Walraven moeten zijn geweest in de
bundel Op de grens. Maar Walravens getuigenis
van het samenleven met een Indonesische die hij
in zijn driejarige diensttijd leerde kennen, valt
welbeschouwd buiten het tangsi-leven.
Een sociaal vooroordeel heeft velen ervan weer
houden te schrijven over de wereld van mindere
militairen" en onderofficieren, en toch heeft deze
een zeer belangrijk facet vertoond van de Indische
samenleving. De schrijfster Lin Scholte kent dit
vooroordeel niet. Dit siert haar en het pleit voor
haar intelligentie. Ze schreef haar verhaal omdat
het een essentieel deel van haar leven uitmaakte,
maar de directe aanleiding was toch een gevoel
van ergernis dat zich tegen mij richtte. In een
televisie-uitzending en in mijn fotoboek Tempo
doeloe had ik enige malen gezinspeeld op het
"leven van Jan Fuselier", op een wijze die juist
door zijn beknoptheid -naar het oordeel van Lin
Scholte- een verkeerde indruk wekte. In ieder ge
val -en daar ging het voor haar om- die samen
leving waaruit haar moeder voortkwam, waarin
haar vader thuishoorde en waarin zij opgegroeid
was, had zij nooit zó gekend Toen de Indische
Kulturele Kring "Tong Tong" eind 1963 een prijs
vraag uitschreef, waarin om jeugdherinneringen
uit Indië werd gevraagd, stond het voor haar vast
dat ze mee zou doen en even zeker wist ze waar
over ze schrijven zou: over de jeugd van haar
moeder in de tangsi. "Mijn bedoeling was er
hoofdzakelijk op gericht", schreef ze, "om juist
één jurylid, E. Breton de Nijs, het verhaal over
mijn ouders te laten lezen". Welnu, dit is haar
gelukt. Ik heb haar verhaal niet alleen gelezen,
ik heb het in één ruk uitgelezen, hoe langer hoe
meer overtuigd van haar gelijk. Daarna heb ik het
herlezen. Toen bleek mij pas dat Lin Scholte
-laat ik het ronduit zeggen- geen vlekkeloos Ne
derlands schreef, maar tegelijk hoe weinig het er
voor mij toe deed. Ze was en bleef een meesle
pend vertelster door de mogelijkheid, geloof ik,
die weinigen bezitten: de dingen op een afstand
te zien en er toch bij betrokken te zijn. Daardoor
ziet ze kleine, levende en karakteristieke details
en hoort men haar tegelijk praten. En het is heel
wat om zó te kunnen schrijven dat de stem door
komt (met het accent erbij!). Daarvoor moet men
potentieel schrijfster zijn, meer zelfs dan talrijke
vlot en feilloos Nederlands schrijvende schrijvers.
Maar wat mij eigenlijk nog het meeste heeft ge
daan, dat is haar instelling die mij voluit sympa
thiek is, die haar vrij gehouden heeft van sociaal
vooroordeel en die haar in staat gesteld heeft
dit verhaal te schrijven zoals ze het geschreven
heeft: als een boeiend verhaal.
E. BRETON DE NIJS
BESTELBON
Beste Tong Tong-ers,
Natuurlijk wil ik deze "eersteling"
in de nieuwr reeks: de MOES-
SON-reeks niet missen.
Stuur mij:
ex ANAK KOMPENIE f 2,95
door Lin Scholte
Het bedrag ad. wordt
per giro/postwissel/via de bank*)
overgemaakt.
Naam:
Adres:
Woonplaats:
(Handtekening)
Hieraan hebben wij niet meer toe te voegen, dan
dat ook wij "Anak Kompenie" in één adem hebben
uitgelezen.
Het verheugt ons zeer, dat wij deze NIEUWE reeks
de MOESSON reeks kunnen beginnen met een
boek van deze bijzondere inhoud geschreven door
een NIEUWE INDISCHE schrijfster.
De boeken, die in onze Moesson-reeks uitgegeven
zullen worden, zullen alle zeer speciale boekjes
zijn. Het is de bedoeling dat wij met de uitgave
daarvan in een behoefte zullen voorzien waarin
door anderer uitgevers niet wordt voorzien.
De oplagen zullen aanvankelijk beperkt zijn en wij
raden U daarom ook aan zo spoedig mogelijk te
bestellen wanneer U het plan heeft dit bijzondere
boek aan Uw verzameling zeer speciale boeken
toe te voegen.
U kunt Uw bestelling doen door het invullen en
uitknippen of overschrijven van nevenstaande bon.
De prijs van "Anak Kompenie" bedraagt f 2,95
en dit bedrag kunt U overmaken op GIRO 6685.
Zie ook de boekenadvertentie op pag. 21: Bij aankoop van f 7.50 aan boeken, ont
vangt U de boekenweekpremie, getiteld: De Geuzen.
28