BIJ DE VOORPLAAT:
Ter gelegenheid van de nationale boekenweek
draagt de voorplaat ditmaal de afbeelding van een
zeer merkwaardig "boek" het is meer getekend
dan geschreven en wel op lontar blad. Het werd
gevonden In de schatkamers in het hoofdverblijf
Tjakra Negara van de oude koning der Baliërs op
Lombok, toen deze zich op de 20ste november
1894 overgaf. Het was zeer moeilijk oorsprong en
betekenis op te sporen en zo lezen wij daarover
o.m.:
er konden geen andere opgaven verkregen
worden, dan dat de afbeeldingen slaan op een
dichtwerk getiteld "Dampati Lalangon" (Verlusti
ging der Echtelieden), geïmproviseerd door Anak
Agoeng Ketoet Karang Asem, vorst over Mataram
van 1837 - 1839 en overleden te Roem in 1870,
oudste broer van wijlen Lombok's laatste vorst.
Aangaande het ontstaan der afbeeldingen heette
het, dat hij zijn improvisatie op schrift liet bren
gen, waarna hij de pedanda Nengah Gria Mendara,
als graveur te zijnertijd bizonder vermaard, opdroeg
de hoofdgebeurtenissen af te beelden..."
In de Dampati Lalangon worden de tekeningen
niet ontsierd door letters, maar vooral in de wat
oudere exemplaren worden de tekeningen verdui
delijkt door de desbetreffende bewoordingen van
de tekst, ze zijn dan voorzien van "katrangans" op
dezelfde manier als plattegronden bijv.
De boekenrij van palmblad is van grote waarde
omdat het een ethnisch curiosum betreft, terwijl
het tevens een proeve van Balische verluchtings
kunst is, die een luiste voorstelling van het Baiisch
leven weergeeft.
Zo nu en dan permitteert de tekenaar zich een
speelsheid; zo staat er boven tong tong: "Matja-
rang ngrampak/kedisé pada mboekti/ditoe MAKOE-
LI-KOELIJAN/pakoelintjak girang pakroeboek", het
geen betekent: "De waringin was vertakt en breid
de zich in horizontale richting uit/de vogels smul
den daar IN GROEPJES/ZIJ fladderden daar heen
en weer, vrolijk tjilpende". Makoeli-koelijan wordt
in de tekening weergegeven door een KOELKOEL
(een soort TONG TONG), waarmee de vissen in de
vijver bij eikaar geroepen worden. Het is dan ook
niet te verwonderen dat dergelijke tekeningen In
"wangsaian"-stijl zonder de bijbehorende tekst niet
"gelezen" kunnen worden.
Overigens heeft ook tekenaar Rogier zich wat
speelse vrjjheden veroorloofd door hier en daar
wat "katrangans" over Tong Tong en de boeken
week in te lassen! ELLEN
Gegevens uit:
Tijdschrift van Indiesche Taal-, Land- en Volken
kunde.
Vaste rubrieken
POELANG
Redactioneel
Speciale bijdrage
Eresaluut
Chinese vertellingen
Jacht
Magie
Oud-Indische Geslachten
Voorlichting
Abonnees vertellen
BOEKEN BOEKEN BOEKEN
IN ONS VOLGEND NUMMER
M
3 Van Hier en Gunder
12 Locomotiefjes
14 MYANA voor de vrouw
16 Bibit Bibit Bibit
17 Tong Tong Tienerrubriek
26 Ting Ting's
De oude "tjintjay" in een nieuwe revolutie
Indisch dichten en schrijven
Tjalie's reis naar Indonesië
5
9
10 China: Bom
11 "Creusesol": De werking van de magneet
7 J. A. de Gelder
10 De wonderbaarlijke pereboom
13 Oom vertelt over jagen en nog wat
23 De tien geboden voor Uw gedrag tegenover
tijgers
19 De Blauw-saffier
24 Fragment Ebeling
25 Nieuws uit Suriname
De Pannekoekenaffaire
20 Herinnering aan 's Lands Plantentuin
21 Haal Tong Tong Boeken in Huis
28 NIEUW: Tong Tong Moesson-reeks;
de eerste uitgave: ANAK KOMPENIE
"Ik ben het niet met jou eens
Een poging tot analyse van een merkwaar
dig Indisch verschijnsel
Het mysterie van "De orang pendèk"
Nieuwe "Braziliaanse impressies"
ONAFHANKELIJK INDISCH TIJDSCHRIFT 9de JAARG. No 21
PRINS MAURITSLAAN 36 DEN HAAG TELEGRAMADRES: TONGTONG DENHAAG TEL.
DIRECTIE EN ADMINISTRATIE: 070/542.542 REDACTIE: 070/550.749 GIRO 6685
Uitgave: Publ. en Handel Mij. Tong-Tong N.V.
Directeuren: Tjalie Robinson
S. L. F. Catalani, Huisadres: Laan van Meerdervoort 1580, Den Haag, Tel. 070/39.63.27
Redactiecommissie: J. C. Hazewinkel, E. Boon-Derksen, R. J. Boon
Verschijnt de 15de en de 30ste van iedere maand Prijs per nummer f. 0,75. Abt. Nederland: kwart
f. 3,75; halfj. f. 7,50, jaar f. 15.—. Abt Europa jaar f. 20,—. Abt. buitenland (per jaar en per
luchtpost): Australië en Nieuw Zeeland f. 60,Indonesië f. 55,Zuid Afrika en Zuid Ameri
ka f. 45,Canad8 en de Verenigde Staten f. 36,Suriname en de Antillen f. 30.
Abt. buitenland (per jaar en per zeepost): voor alle landen f. 25,
THE AMERICAN TONG TONG Zelfstandige editie voor de V.S.
P.O. Box 4572 Whlttler Callfornlë 90607 U.S.A. Tel. 699-6837.
Month. $1,Half Year $5,Year $10,
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARINGEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR DE TROPENGORDEL.