PASAR DJOHAR
VOOR DE VROUW
Nieuwe
spellings-
moeilïjktieden
I DIOGENES en DJOJO BOJO J
j KOKKIES Rijstwinkels:
Ruim een halve eeuw geleden was de "pa
sar Djohar", naast dé aloon-aloon te Sema-
rang een waar Paradijs. Wie een goden of
gob (gobang 2y2 cent) rijk was, kon er zich
royaal zijn buik vol eten met b.v. 1 '/2 cent
soto of tahoe-ketoepat en 1 cent stroop
met klappa kopjor. Dat was het toppunt van
culinair genot. Er was van alles te koop op
het gebied van etenswaren en snoep, zoals
gado-gado Betawi; nasi goedek Djokja;
soto Madoera; abrem Solo; dodol Depok,
djenang Koedoes, wingko-Babat (d.i. pot
scherf waar de koek veel op lijkt). Droog
gebak lag er in hoge stapels op de tafels
getast. Van de meelkoekjes noem ik de be
kende biskwit Darmo (Soerabaja) de "kwee
boloe" (colombijntjes), die zo genoemd wer
den door de gelijkvormigheid welke deze
hadden met de kiemspruitjes (gandos van
de Klapper); de "bolang-baling" (betekent
kettingkogel), zoals de rollen in olie gebak
ken brooddeeg genoemd werd.
Hier was het ook, dat wij kennis maakten
met de Chinese, Javaanse en andere koeke-
bakkers, koks en suikerwerkers. Nogatkne-
ders en goelalitrekkers vervaardigden hier
de nogat-katjang, de ting-ting en de goelali-
stokjes en wij waren ooggetuige van al de
onsmakelijkheden, die daarbij begaan wer
den. Maar bij het consumeren van al dat
lekkers werden al deze dingen op de koop
toe genomen. Wij hadden slechts aandacht
voor hetgeen wij aten en dronken en dét
mocht er wezen, immers specialité de pasar
Djoharl
Hoort U dat geknetter als van een mi
trailleur? Dat is de BRONDONG-maker, die
bezig is maiskorrels te roosteren in een
aarden of Ijzeren pot. Als de korrels gaar
zijn knappen zij met een knalletje open en
dan lijkt het alsof iemand ritsjes vuurwerk
aan het ontsteken is (Brondong mertjon),
waarnaar dit lekkers ook wordt genoemd.
In Holland zou men het al gauw te kwaad
met zijn buren of de politie hebben n.a.v.
dit storende geluid. Brondong is echter kant
en klaar te krijgen onder de naam POPCORN
dat precies dezelfde bewerking heeft onder
gaan, maar nu echter in electrische ovens
in Amerika, waar vandaan ook de geroos
terde rijstkorrels komen, die wij in Indië
RENGGINANG noemden. Dit rijstkoekje is
hier in Holland echter zonder bezwaar te
maken van overgeschoten rijst, die u in
ronde schijfjes bij (dus niet op) de kachel
droogt. Als deze koeken goed droog zijn,
worden zij met rietsuikerstroop besmeerd
of met geraspte kaas bestrooid in de oven
gaar geroosterd. Fijngestampte geroosterde
maiskorrels met suiker bestrooid heet AM-
POET. De Javaanse versie van de Chinese
TING-TING heet AMPIJANG, waarbij de
katjang (pinda's) niet van het rode vliesje
wordt ontdaan en in plaats van rietsuiker
wordt hierbij gebruik gemaakt van de bruine
goela Djawa of goela klapa. Een ander
snoepje, dat hier in Holland zonder bezwaar
zou kunnen worden gemaakt is de SA-
RANG EMAS, (Gouden nestje), TJARANG-
EMAS of TJèKèRèMèS, waarbij men in de
plaats van de ketela mooie grote frite-aard-
appelen gebruikt, die in lange dunne repen
gesneden op een doekje gedroogd en ver
volgens croquant in frituurvet worden ge
bakken. Vervolgens maakt men er nestjes
van, die met rietsuikerstroop worden be
smeerd om vervolgens direct te worden ge
consumeerd, omdat dit snoepje (als het
koud wordt) niet meer zo croquant is dus
gauw "mlempem" wordt, als U begrijpt wat
ik bedoel.
Verder is er de OPAK (betekent golving
van ondiep water, denk aan de kali Opak),
waarmede platte koeken van ketanmeel
worden bedoeld, die boven een open vuur
worden geroosterd, waardoor zij opzwellen
en een golvende oppervlakte verkrijgen.
Van ketanmeeldeeg worden ook gemaakt
de ONDé-ONDé (in Maleisië "kwee Melaka"
genaamd) met diverse vullingen en de KE-
TJIPOT van kleiner formaat en zonder vul
lingen, (zo geheten naar de vruchten van
de gelijknamige heester). Van Tapioca- of
aardappelmeel gemaakt heten deze ronde
koekjes PILOES. De platte meelkoeken, die
zonder olie in aarden wadjans aan één kant
worden gebakken en met santen (klapper-
melk) en kintjo (suikerstroop) worden ge
serveerd heet SRABI of SRèBè. Ik wil dit
artikel niet besluiten alvorens U een paar
hints te geven, namelijk de volgende: Heeft
Assikopme ouwedagnog
andiespelling wenne moet,
zeggik, asjevereenvoudigt,
doetdanook inéénegoed.
Ik fin halufwerk jammer
entis sondevandetijd.
Wij gaan loopen met één ootje
en raken een uitgang kwijt,
kwoudat mennum so gemaakt had,
deze nieuwe spellingwet,
dattikniet al wat ik goedzet
feitelijk hep foutgezet.
Assik sgrijf hoe iemand lachtte,
zettik voortaan H.h.h.
X-pel voortaan met 8 letters
doodleuk twoord harmoni-k
X-grijf, wan dattis eenvoudig,
Ookal staatut eerst wat raar,
als 2 van mekander houwen,
die 2 houwen van L-kaar
Beverwijk zal B-verwijk zijn,
Dattis heus geen gek I.D.
'n Amsterdammer, die de zee ziet,
sgrijft kortweg X-ie de C.
Passop zeg, daar staatun M-mer,
'khouvan R-tensoep en U?
X-Z-T zegt Tante K-tje,
Onze haan zegt Q-kle-Q.
INZ. ONBEK.
U wel eens geprobeerd om in Uw ROTI-
KOEKOES geweekte droge vruchten (tutti
frutti) te verwerken en Uw BAK-PAO (Chi
nees brood met varkensvlees gevuld) voor
de variatie te vullen met garnalen-ragout of
amandelspijs? Boleh Tjobalah!
Nog één bijzonderheid wil ik aan de ver
getelheid ontrukken, namelijk het "Welasan-
stelsel" d.i. de toegift welke men bekomt
bij aankoop van elk tiental, dus de elfde
d.i. "sebelas" (in hoog-Javaans "Welas" dat
ook medelijden, medeleven en barmhartig
heid betekent) een instelling enig in zijn
soort en die nergens anders ter wereld
voorkomt, doch wel daar, waar een centen
huishouding heerste. Was het dan niet een
Paradijs? Volgens mij wel!
W. F. W. SCHARDIJN
iiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliniiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiij
waren 2 bekende Wijzen, toen schre-
ven ze al:
Kokkie heeft de laagste prijzen j
Witte de Withstraat 128
Telefoon 89438 i
Slotermeerlaan 125
Telefoon 130362
AMSTERDAM - W.
P.S. Wij verzenden over de gehele 1
wereld.
IiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiNiiiiiiniiiiiuiiiiiiiiü
14
