EN NOG WAT!
Vervolg van pag. 7
Een Indo cultuur die op zijn minst evenveel
recht heeft op bestaan als de Friese Be
weging in Friesland, als het Brabantse cul
tuurleven of de eigenaardigheden van de
bewoners van Staphorst.
Of zullen ze later Tjalie bijzetten in de Hall
of Fame en zeggen: Tjalie je werk was
groots. Neem het me niet kwalijk dat ik
en zovele anderen indertijd het allemaal
niet zo goed hebben begrepen. Maar we
zullen je in ere houden.
Maar er is gelukkig een troost: alle voor
uitgang van alle goede dingen die ooit door
mensen geschapen is altijd het resultaat
geweest van één mens of een kleine groep.
1854 14.000 E. de Waal in 'Onze Indi
sche Financien', Vol I, 1876,
pp. 115, 148-52, 154.
1854 14.600 J. M. van der Kroef in The
Eurasian Minority in Indone
sia; American Sociological
Review, vol 18, p. 484,
Oct. '53.
1930 1 34.000 P. W. van der Veur: The
Eurasians of Indonesia, Pa
cific Affairs, vol. XXVII,
no. 2, June '54.
1930 170.000 W. F. Wertheim: De Onder
gang van een Mythe,
Den Haag, 1949.
1930 216.000 J. Th. Koks: proefschrift, 'De
Indo', A'dam 1931 Hij neemt
aan ca. 90% der totale Euro
pese bevolking in tegenstel
ling tot Van der Veur, die
ca. 54-58% der totale Euro
pese bevolking van het vroe
ger Indië schatte.
1941 300.000 J. M. van der Kroef: ibid,
zie boven.
1951 8 a 9 J. M. van der Kroef, ibid;
milj. A. van Marle: Indonesië V
(1951), p. 106; V (1952), p.
487; W. F. Wertheim:
Het sociologische karakter
van de Indo-maatschappij,
A'dam, 1947, p. 5.
Dit laatste getal wordt be
schouwd als te hoog. Indien
men echter de gemengdbloe-
digen zou tellen die weer in
de Indonesische samenleving
zouden zijn teruggekeerd (en
dus niet in de vroegere ko
loniale mij. de status van
Indo hadden verworven), dan
zou dit getal mogelijk toch
juist kunnen zijn.
1. Evenals het IEV vóór de oorlog en de
betrekkelijke kleine Tong Tong-lezersgroep
onder alle repatrianten in Nederland, is de
Soosgroep in Pasadena maar heel klein in
verhouding tot de duizenden Indische im
migranten in de U.S. Toeschouwers maken
dan altijd de grote fout van "deze futiele
minoriteiten" weg te cijferen. De historie
heeft echter duidelijk genoeg aangetoond
dat de massa's altijd blijven voortleven
door de activiteit van minderheidsgroepen,
die bewust ver terug en ver vooruit den
ken en handelen. En documenteren.
2. In dit licht moet men de Pasadenase
"Hall of Fame" bekijken, eigenlijk een veel
te groot woord voor de eenvoudige por
trettengalerij "en andere tètèk bengèks",
die in wezen een "hormatsbetuiging" is aan
de soort, die immers continu prominente fi
guren voortbrengt. Zulk een collectie levert
voor latere generaties "levensbloed", want
de mens vergeet nu eenmaal gauw, en als
niet de verstandigsten onder ons blijven
verzamelen en conserveren, sterft de "iden
titeit". Tong Tong b.v. heeft onnoemelijk
veel te danken aan duizenden Indischgasten
die ondanks de onverschilligheid en zelfs
MOUNT SINAI-FONDS
Mensen, het is eenvoudig ontzagwekkend wat U weet op te brengen voor
één van onze groep! Uw medeleven, Uw offerbereidheid!
Wat wij er óók al mee bereikt hebben - wij hebben het U voorspeld - is, dat
wij bij HAAR de hoop hebben doen herleven. Wij citeren uit haar brief enkele
passages:
...pas verder lezende besefte ik, dat het over mij ging. De schrik voor publiciteit
was het grootst, toen ontzag, toen dankbaarheid en vreugde...
...had ik me er geestelijk op voorbereid, dat ik niet lang meer zou leven en er al in
berust. En nu komt er opeens een oproep in de T.T. voor mij; dat betekent weer
strijden en pijn lijden, maar ook weer LEVEN...
...dan betekent dit ook een oplossing voor alle anderen, want dan zou eindelijk het
systeem (de geneeswijze.-RED.) van Amerika naar Holland komen en dat zou
enorm belangrijk zijn! Ik kan daarom niet zeggen boe dankbaar en overweldigd ik
ben. Het eerste wat mijn neef zei, toen hij het stukje in de T.T. las, was: "Dit
is een Godsgeschenk, dit moet je met beide handen aannemenen dat geloof ik ook...
Mensen, volgende keer hopen wij U te kunnen vertellen wat de doktoren
ervan zeggen. Ondertussen, wij gaan verder met "gotong rojong".
U kunt nog steeds meehelpen door storting op onze giro 6685 t.b.v. Mount
Sinai-fonds. Hieronder volgen de initialen en bedragen van hen, wier storting
tot 19 januari 1966 in ons bezit kwam.
Drs.
f 75,— M.C.L.- J.S.-
f 50,— A.d.B.- A.Th.H.- A.V.-
f 25,— W.B.D.- R.A.B.- J.W.F.- E.F.G.
D.R.d.H.- H.d.J.L- A.J.K.-
f 20,— A.B.G.M.C.- Mw.E.L.D.H.-
f 18,— Ir.J.W.G.v.A-
f 15,A.H.E.B.- J.C.S.- Mw.J.H.P. Dr.C.v.L.
f 10,— Mw. J.M.B.- Mw.E.P.J.B.D.-
B.- F.M.B.V.- H.D.- D.J.D.- M.v.D.- Mw.J.A.
DM.- C.G.- A.E.H.- E.H.- H.P.d.H.- Mr.W.F.
K.H.- M.E.J.- L.R.K.- W.F.K.- H.L.- Ir.J.A.L.-
L.M.- Mr.F.d.M.S.- A.F.M.- H.J.N.- H.A.N.-
H.A.P.- Mej.G.R.R.- D.E.R.- A.A.S.- L.M.W.
S.- H.A.L.S.- L.S.W.- B.S.- Jhr.lr.J.S.S.- Mr.
H.v.S.- C.J.G.d.V.- Mw.M.S.E.v.d.W.- T.E.v.
W.- E.D.K.G.- N.N.-
7,50 J.v.O.- Wed.M.E.S.R.-
f 5,Mej. J.A.- Mej. J.L.D.- Mej.E.D.- Mw.
A.C.A.v.d.E.K.- G.v.d.G.- J.F.H.- C.R.H.- G.
L.v.H.- J.K.- J.B.L.- J.R.L.T.- S.P.M.- C.d.R.-
W.S.D.- O.H.G.- Mw.A.M.- F.J.v.d.V.-
M.d.B. f 3,25 E.L.-
f 2,50 G.M.- H.M.M.- A.F.A.P.- J.G.S.- E.L.
S.- R.Z.- Mw.A.v.Z - L.F.-
f 2,— Mw.M.H.S.N.R.-
f 1,50 G.C.S.P.-
Totaal: f 1.099,75 -F f 1.425,50 van de vo
rige keer 2.525,25.
antipathie van de massa's op hun eigen
houtje verzamelden en pré-serveerden.
Daardoor zullen in de latere tijden de jaar
gangen van Tong Tong prachtig studiemate
riaal opleveren.
3. Hilgers' artikel zou (onopzettelijk) de in
druk kunnen wekken dat Tong Tong een
Indo-blad is. Dat is evenmin waar als b.v.
het "Bataviaasch Nieuwsblad" ten tijde van
hoofdredacteur Karei Zaalberg (de stootge-
ver tot de oprichting van het IEV) een
Indo-blad was. Al zijn exacte tellingen niet
mogelijk, betrouwbare schattingen wijzen op
een percentage van 30 tot 40% Totoks in
de TT-lezerskring. En wie dit percentage
onderzoekt, ontdekt dat zeker driekwart van
deze Totoks "kandjeng besar" is! Dit opent
de ogen voor een merkwaardige (en ver
heugende) metamorfose in de bewustheid
van de Indo: in Tong Tong is hij uit een
isolementspositie geraakt. Dat zoveel Ne
derlanders en Indonesiërs in dit blad 'thuis'
zijn (verhoudigsgewijs waren nooit zoveel
niet-lndo's lid van het IEV) bewijst ook dat
het denken van de Indo's in de lezerskring
van Tong Tong verruimd is.
4. Dat maakt dat we een beetje voorzichtig
moeten zijn met het nu al taxeren wie er
later in een "Hal of Fame" zouden moeten
paraderen. Hilgers noemt zelf Pa van der
Steur, maar ik denk zelfs aan Hollanders
ver vóór de Indische tijd als Jan Huygen
van Linschoten. In feite is een onvermoed
groot aantal Totoks méér erflater voor het
Indische leven en denken dan "krandjangs
vol" Indo's. Ons ontbreekt nog steeds een
ethnologische en psychologische maatstaf
van onderzoek. Maar het is goed dat nu al
begonnen wordt aan "collecties".
5. Cijfers als "8 a 9 millioen". Ik heb ook
schattingen gehoord van 16 millioen. Hoe
democratisch of "getal-technisch" wij ook
denken willen, één ding is zeker: het gaat
altijd om de weinigen die bewust, energiek
en constructief doen. De Totok die kalm
toetoep, slaapbroek en kebaja koos, was
Indischer dan de Indo die in Indië zei dat
hij "altijd schoenen draagt omdat hij Euro
peaan is". Totoks als Chasteleyn (Depok)
en Daendels hebben meer voor de "opbouw
van de Indische soort" gedaan (de laatste
door het organiseren van de grote legers
om de Engelse invasie tegen te houden en
daarvoor honderden Indo's officiersrangen
gaf, waarin zij brilliant voldeden - de ont
dekking van de Indo als officier - Swart,
van Daalen, v. d. Heyden, Berenschot tot
"onze" huidige generaal v. d. Veen toe!),
dan alle Indo's die "met oogkleppen naar
Europa" leefden, onbewust van Indonesiërs
en Azië.
Het gaat om de ontdekking van wat In
disch is, d.w.z. marginale cultuur, Tropisch-
Europese cultuur, ontdaan van alle bijge
dachten van "onzuiver", "koloniaal", enz.
Kunnen wij dat ooit opbrengen? T.R.
8
