VAN HIER EN GUNDER
BEDROGEN UITGEKOMEN?
"Jouw gelijk of ongelijk terzijde latend,
je onbegrijpelijkeredactievoering maakt mo
gelijk dat het hele Tong Tong-werk in elkaar
stort. In later tijden zal men zeggenduizenden
Indischgasten hebben op de avonturier Tjalie
Robinson vertrouwd en zijn bedrogen uitge
komen. Dat is toch wel jammer"
T. LEYTEN
In later tijden zal misschien de staf over
mij gebroken worden (zou ik zó groot
zijn?), maar dat is altijd zo geweest. Wat nu
nog steeds likkebaardend of kleinerend ge
schreven wordt over vele figuren, van Na
poleon tot Multatuli tot Jean Harlow toe,
daar worden de uitgevers rijk van. Mocht
het mij gebeuren, er is niets nieuws onder
de zon.
Maar er zullen ook andere beschouwin
gen zijn. In studies over het assimilatie
proces van de Indische Nederlander zal
misschien zelfs met ontzag geconstateerd
worden dat een "kansloze minoriteit" jaren
lang een "strijd voor zelfbehoud" volhield;
dat in deze strijd een indrukwekkende hoe
veelheid historisch materiaal werd vergaard;
dat dankzij dat blad vele misconcepties bij
het Nederlandse volk t.a.v. de Indische Ne
derlander en het koloniaal verleden zijn
rechtgezet; dat hoe (achteraf beschouwd)
kansloos vele gevechten van de Tong Tong-
groep ook waren, ze die onbevreesd en
met koppige overtuiging gevoerd hebben.
Kinderen en kindskinderen van spijtoptan
ten zullen Tong Tong niet vergeten zijn en
vele Indo's zullen dankbaar zijn dat er in
een periode van schijnbaar onafwendbare
vergetelheid de stem van de "verdwenen"
Indo tóch klonk. Waarlijk, dit blad heeft in
zijn korte, moeilijke en veel veroordeelde
bestaan té veel goeds opgebouwd om ver
geten of discriminerend beschouwd te wor
den.
Na b.v. honderd jaren zullen alle namen
vergeten zijn, dus ook de mijne. Men zal
alleen nog verhalen lezen, zoals b.v. Het
Laatste Dividend. En ook de naam van deze
schrijfster zegt dan niets. Maar het verhaal
spreekt. En men zal zich misschien afvra
gen: waarom zijn er niet véél meer zulke
verhalen? Er waren toch driehonderddui
zend repatrianten in 1950? Ja, zegt U dan,
maar één zo'n ezel als Tjalie heeft alles be
dorven! Maar dan zegt men toch heus: heb
ben dan 299.999 Indischgasten zich laten
ringeloren door één Tjalie?! M.a.w.; alle
299.999 waren samen beroerder dan één
Tjalie! Dat kén toch niet? Neen, dat his
torisch varkentje zal per sé niet gewassen
worden. Maar men zal met dankbaarheid de
duizenden gedenken die hun gewetensplicht
deden en Tong Tong hielpen bestaan. Zij
zullen het vele goede optellen dat deze dui
zenden deden en eventueel gaarne verge
ven wat die ene Tjalie daaraan tekort deed.
En het misschien alleen betreuren dat hij
geen vijftigduizend lezers had en een staf
van vijftig redacteuren, stuk voor stuk be
ter dan hij, want dan
Met Uw brief, mijnheer Leyten, doet U onze
lezerskring onrecht. Want onder al onze
nare omstandigheden hebben zij het beste
gegeven (en zullen het beste blijven geven)
wat onze hele groep had moeten voortbren
gen. De figuur van Tjalie komt er niet eens
aan te pas! T.R.
MAJORITEITEN
"De grote vragen van deze tijd zullen niet
door redevoeringen worden opgelost en be
sluiten van majoriteitenmaar door ijzer
en bloed". BISMARCK, 1862.
We kennen deze uitspraak al sinds onze
schooljaren. In zijn verkorte vorm (zonder
het zinsdeel over redevoeringen en majori-
teitsbesluiten) en zijn verkorte betekenis:
als singalering van Duitse oorlogszucht.
We leven nu honderd jaren later. Honderd
jaren met redevoeringen en majoriteitsbe-
sluiten. En honderd jaren met cumulerende
oorlogen. En gewis niet van Duitsland al
leen! Het lijkt wel of overal ter wereld het
gesproken woord en het majoriteitsbesluit
te kort schieten en "automatisch" door wa
pengeweld moeten worden opgevolgd. On
langs publiceerden we in Tong Tong nog
een lijstje van oorlogen sinds de laatste
wereldoorlog. Terwijl nota bene in het trotse
gebouw der Verenigde Naties practisch aan
de lopende band redevoeringen worden ge
houden en majoriteitsbesluiten geslagen! En
men desondanks op café-terrasjes over de
aanstaande Laatste Nucleaire Apocalypti
sche Wereldoorlog praat als over de na
jaarsuitverkoop of de vacantiereisjes; een
tijdsverschijnsel...
Misschen zal Bismarck over twee eeuwen
in de historie bekend staan niet als "IJze
ren Maarschalk" sadja, maar als profeet!
Lach niet of huil niet. En veel minder nog:
wend U niet af! Onderzoek de dingen, zei
Paulus. En dat is nog steeds een primair
en nuttig richtsnoer als "duisternis over
onze paden is geleid en onze weg is toe-
gemuurd".
Al hebben wij, Indischgasten, als afge
schreven minoriteit (is er nadrukkelijker
waardeloosheid denkbaar?) geen actieve
rol in de leiding van Staat, ja zelfs niet in
de publiciteit ("Wie leest Tong Tong nou?!")
wij hebben een hart, een geweten en een
historie. En ontkomen niet aan zelfonder
zoek. Dat gebaseerd is op tastbare erva
ringen. Ervaringen óók met "redevoeringen
en majoriteitsbesluiten". Daarbij hebben wij
met onze minoriteit altijd "aan het kortste
eind getrokken".
Redevoeringen: zelfs op het terrein dat
hij het best kende (Krembangan of het
jagen) heeft Kleine Boeng het met zijn
mindere welbespraaktheid moeten afleggen
tegen het "gelijk" van de schoolmeester of
bakker die nooit het land uit ging. Die rede
voering "won" altijd.
De Indischgast in het algemeen: met onze
enorme "achterstand" op het terrein van de
politieke en sociale wetenschappen legden
wij het altijd af in elke discussie met zelfs
de eenvoudigste wethouder. Zijn woord
"won".
Maar betekent dit ook automatisch dat
wij altijd fout zijn? Op vele terreinen weten
wij (ook zonder redevoeringen of tegen de
beste redevoeringen in), dat wij het juiste
inzicht hebben. Maar het helpt ons niet.
Majoriteiten en Minoriteiten. Ook in het
eenvoudige en beperkte verenigingsleven
(b.v. van een korfbalclub of een bridgeclub)
hebben wij in een minoriteit ons vaak moe
ten neerleggen bij een majoriteitsbesluit,
waarvan wij wisten dat het fout was. We
hebben dan teleurgesteld of boos de ver
eniging verlaten of we hebben stelselmatig
oppositie gevoerd. Soms heeft de Tijd cor
rectie gebracht in het inzicht der majoriteit
en "kregen wij onze zin". Maar niet altijd
is er tijd...ook op het wereldtoneel niet.
Soms verhaasten majoriteitsbesluiten een
noodlottig verloop van gebeurtenissen. Ul
timatum...Oorlog!
Ah! We hebben onze ervaringen met ma
joriteiten en minoriteiten meer dan genoeg
gehad. Als minoriteit zowel t.a.v. het Indo
nesische als het Nederlandse volk heeft de
Tropen-Nederlander ontelbare malen in het
"verdomhoekje" gestaan. En de kreet: "Als
men maar naar ons wilde luisteren!" is mis
schien de meest vernomen wanhoopskreet
in ons bestaan...en Tong Tong is er de
laatste vorm van.
Maar op welke andere wijze kunnen sa
menlevingen beleidsvormen vinden, die ef
fectiever zijn dan bij criterium van majori
teit en minoriteit?
Het probleem hoe en door wie samen
levingen te besturen (hetzij clubs of volke
ren) is zo oud als de mensheid, heeft de
meest uiteenlopende gestalten gezocht en
heeft door afwisseling van deze gestalten
via evoluties en revoluties de geschiedenis
der mensheid "gemaakt". Achter de "his-
toire bataille" loopt de geschiedenis van
de staatsfilosofieën. Plato b.v. geloofde niet
in het heil van de democratie, aangezien
hij hierin het gezag van "het grauw" vrees
de. Hij wenste de staat geleid door een
"filosoof-koning". Vele volkeren zochten
heil in de leiding door één persoon (koning,
tyran, dictator) en in Indonesië zoekt men
beleidvol gezag te vinden in de "moesja-
warat", dat is de beraadslaging net zo lang
tot een VOOR ALLEN aanvaardbaar besluit
genomen is, dus niet totdat bij stemming
een majoriteit over de minoriteit heen een
besluit doorzet.
Velen zien deze methode als "onbegon
nen werk" en wijzen sarcastisch op het
gebrek aan resultaat in Indonesië. Maar
ook al verwerpt men deze methode, men
kan haar wel begrijpen. De overweldigende
meerderheid der Javanen in Indonesië b.v.
zou automatisch "op democratische wijze
het absolute gezag in handen leggen van
de Javaanse volksgroep" wat zelfs de mees
te weldenkende Javanen niet willen! Zo zijn
er in Indonesië op diverse terreinen uitge
sproken majoriteiten, die de eenheid van
dit "veelvolkige volk" zouden verstoren i.pl.
v. opbouwen. Hier ligt één van de basiscon
flicten in het begrip tussen Indonesië en het
Westen.
Lees verder pag. 4
3
