50 JAAR
GELEDEN
Stop een
TANK
in uw
TIJGER
o BANGKINANG-REUNIE o
O aan: 0
PAUL v. ESSO
De tijger, de edele
grootkat, komt nog
al eens in onze ko
lommen voor, voor
namelijk omdat hij
mèt de orang oetan
het "Nazional-tier"
van Insulinde is, zo
zeer zelfs dat leken
aannemen dat elke
anderneming haar
vaste plantagetijger heeft, die er 's nachts
komt rondspoken en waarvan men iedere
morgen steevast de prenten op het erf te
rugvindt. En dat is kassian heus niet (meer)
het gevall Volgens recente berichten zou
den de tijgers op Bali, mogelijk ook tenge
volge van de recente natuurrampen, nu ge
heel verdwenen zijn... Voorts zou het be
stand op Java de laatse 15 jaar bijna zijn
uitgeroeid; trouwens ook de zogeheten (dus
niet-lndische) en meer wit vertonende Si
berische stapel moet nu tot onder de 100
stuks zijn gedaald.Daarnaast wordt ook de
bijna klassieke Bengaalse soort alsmaar
minder algemeen, al vechten de grondbezit
ters en rajahs als...tijgers om de overblij
vende exemplaren op hun terrein te be
houden. Het zou onjuist zijn om te conclu
deren, dat de "moderne inlanders" deze
grootkatten de één na de ander neerknallen
uit misplaatste sportzin of hebberigheid. Het
is veeleer zo, dat iedere diersoort zich te
rugtrekt naarmate de beschaving voort
schrijdt en haar ontginningen,, boskap en
stuwdammenbouw de natuur stukje voor
stukje afbrokkelen. En zo'n grootkat behoort
Foto: C. Molkenboer
niet tot die kleinere fauna, die zich zoals
in Holland vrijwillig "verstadst", gelijk de
(vroeger zeer schuwe) houtduif, de wilde
bebèk en de lijster, die rustig broeden in
hartje-Den Haag. Utrecht-centrum, enz. enz.
Soorten dus, die zich niet hebben laten
wegspoelen door de voortkabbelende hui
zenzee, maar zich net bijtijds hebben aan
gepast.
Nu is ons land gelukkig een dierentuin
rijk die behalve het "showen van het die
renrijk" zijn nevenmandaat, om de zovele
soorten die in de wildbaan zijn afgenomen
of er zelfs al finaal zijn uitgestorven in de
zg. "gevangenschap" te bestendigen, aan
voelt. Diergaarde Blijdorp in Rotterdam ge
niet als fokstation een wereldreputatie. Over
de 150 tijgerwelpen zagen er het levens
licht, zodat werd voorkomen dat er - om
andere Zoo's te voorzien - wéér een beroep
moest worden gedaan op wildvang uit de
toch al zo inventarisarme en bedreigde
wildernis. Aanvankelijk fokte men in de
actieve Maasstad zg. Bengalen. Later volg
den Sumatranen en sinds 1956 ook de zg.
Siberen. Het is in de praktijk ondoenlijk
50 jaar geleden was een eenvoudige school
in de Tullinghstraat in den Haag beroemd
om zijn bovenmeester; een gedenksteen na
diens dood in 1916 (op 18 februari!) aan
gebracht vermeldt; Hier werkte Jan Ligthar.t
1885-1916". Wie kent de naam van deze
grote paedagoog niet die door zijn toen
tertijd zo geheel nieuw opvoedingssysteem
tot ver buiten Nederland bekend werd? Men
noemde hem de Hollandse Pestalozzi.
Wie herinnert zich Ot en Sien niet met hun
moeder in kebaja, en de andere boekjes uit
zijn serie geschreven in samenwerking met
H. Scheepstra, met tekeningen van Jetses?
G. Jan Ligthart was een groot paedagoog,
een goed mens en een oprecht Christen.
Het lijkt mij dat wij hem niet beter kunnen
herdenken dan door enige van zijn eigen
uitspraken te citeren.
loopt van het Oranjeplein naar de Ko
ningsstraat.
"Der jeugd is eigen onwijsheid duizendmaal
meer waard dan de wijsheid der ouderen.
Onzen eigen weg gaande, worden wij eerst
wijs door schade en schande.
Wijsheid is ervaringsproduct en zonder leven
rijpt ook niet deze vrucht van 't leven.
Het onderscheid tussen ondervinding en erva
ring is dit, dat de eerste zich bepaalt tot de
enkele levensontmoetingen, terwijl de laatste
deze verwerkt tot levenswijsheid.
Napraters zijn er genoeg. Compilators zijn er
genoeg. Opsommers van bijeengegaarde, maar
niet doorwerkte kennis zijn er genoeg. Er zijn
vele predikers, die zelf geen flauw besef heb
ben van de belangrijke dingen die ze nawau-
welen.
We zitten zó midden in de beschaving, dat
we helemaal geen oog meer hebben voor de
vele draden, waarmee we aan de natuur, aan
de dieren- en plantenwereld zijn verbonden"
CC.
gebleken om drie verschillende tijgerrassen
naast elkaar te houden en te telen. En zo
besloot (de ook in Tong Tong al eens met
ere genoemde directeur) Dr. van Bemmel -
voorheen verbonden aan de plantentuin te
Batavia - zich op de zeldzaam wordende
plaatselijke rassen of zg. phasen te con
centreren. Men bouwde er een magnifieke
fokgroep Siberen op en trachtte eveneens
de sector Sumatraansen, die verouderd was
er weer bovenop te halen.
Het leek op uilen naar Athene sjouwen
dat deze warande bij het zilveren feest een
tijger cadeau kreeg, maar dat was het toe
vallig helemaal niet omdat men er al uit
keek naar een prima, volwassen kweek-
tijger van het Sumatraanse slag. Vandaar
de vreugde over het zojuist door Esso-
Nederland N.V. - de N.V. van de strijdkreet
over de woeste tijger in een ieders tank!
- geschonken exemplaar. De Heer -C. R.
Smit, president-directeur van Esso, heeft
onlangs deze 3-jarige, mannelijke tijger, als
een rashond gesierd met de volle naam
"Paul van Esso", feestelijk aan Rotterdam
overgedragen. Paul is dus voorbestemd om
de stamvader te worden van een bloeiend
geslacht van donker- en fijngestreepte ei-
land-tijgers. Hij wordt het pit en fut bren
gende element in de fok-"tank"! Dat zijn
nakomelingen niet in de benzine verzielen,
maar er het hunne toe zullen bijdragen om
hun zo zwaar bedreigde ras in stand te
houden, behoeft nauwelijks betoog. Maar
waar het naast het actuele in dit nieuws
bericht helaas om gaat, is: de benarde po
sitie en de wankele bevolkingssterkte van
...onze nobele Jungle Cat!
JOSSELIN DE JONG
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
O
O In augustus was het 20 jaar geleden O
O dat we werden bevrijd. Reden voor q
O ons om de 5e Bangkinang reünie 0
O (een lustrum dus) te organiseren. O
0 Reden voor U om allen te komen met q
O echtgenoten, zoons en/of dochters O
0 en eventuele introducés. o
0 De datum is, ZATERDAG, 2 APRIL 0
O 1966. 0
0 Plaats van samenkomst: KURHAUS q
O te SCHEVENINGEN en wel in de 0
O Kurzaal rechts van de hoofdingang, o
O Vanaf circa twee uur wordt hier voor 0
O U thee of koffie met cake geser- O
0 veerd, waarna om ongeveer 5 uur q
O een zeer verzorgde nassi-goreng 0
O schotel volgt. O
O Kosten van deze reünie bedragen o
0 8,75 per persoon, over te maken 0
0 Mevrouw E. Ensing-Tonkes, q
O Joh. Vermeerstraat 85", A'dam-Z 0
O postgiro 644826 of gem. giro Am- o
0 sterdam E 3959 of per postwissel. 0
O In de foyer is ook nu weer voor de O
O gezelligheid een Americanbar ge- q
O plaatst. Eventuele drinks hieraan ge- 0
O noten en drinks vóór en aan tafel O
0 zijn voor eigen rekening.
O Inschrijving ZO SPOEDIG MOGELIJK O
O doch uiterlijk vóór 26 maart a.s. o
0 Nadere inlichtingen bij: 0
O P. Schaap-Sneeuwloper O
0 Roerstr. 76, Amsterdam 0
O E. Ensing-Tonkes 0
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
10
