Ch inese vertellingen
DE MODE VAN DE KLEINE VOETEN
In de "Chinese Vertelling" van 15 maart
1966, Tong Tong no. 17 is een fout geslo
pen. Prinses Chen Lien had nog geen "ge
bonden voetjes". Dit gebruik ontstond pas
tegen het eind van de T'ang Dynastie (618-
960).
De vrouwen in China hadden mooie, kleine
voeten 'en handen en sierlijke, slanke fi
guurtjes. Vooral de vrouwen van de Provin
cie Shen-si waren beroemd om haar kleine
voeten. In de gedichten uit de T'ang Dynas
tie werden vele danseressen bezongen, die
met haar bekoorlijke bewegingen en dans
passen de mannen in verrukking brachten.
Red-skirted ladies, robed for fairly-land, all
have flown,
The tiny-waisted, dreamily dancing girls are
gone.
Yang Kuei-fei, de gemalin van Keizer Ming
Huang danste nog op sokken, maar in latere
jaren droegen de danseressen schoentjes
aan haar omwikkelde voeten.
Over de oorsprong van dit gebruik lopen de
meningen uiteen, het werd het eerst ver
meld tijdens de heerschappij van Li Hou
Chou, de laatste Keizer van de T'ang Dy
nastie..
John Henry Gray schrijft in "China, a His
tory of the Laws, Manners and Customs of
the People (1878)", dat dit gebruik ontstaan
is uit de wens, om de karakteristiek mooie
voeten van de vrouwen in China nog beter
te doen uitkomen tegenover de grotere voe
ten der Tartaarse en Hakkase vrouwen.
Dr. Lin Yu-t'ang zegt in "My Country and
my People", dat een van de danseressen
aan het Hof van Keizer Li Hou Chou van
de Zuidelijke T'ang Dynastie te grote voe
ten had. Hij liet haar daarom op haar tenen
dansen op een 2 meter hoge gouden lotus,
die versierd was met juwelen en parels.
Toen was de mode ontstaan en werd door
alle vrouwen overgenomen!
C. A. S. Williams echter schrijft in "Chinese
Symbolism and Art Motives", dat Tung-hun
Hou, de 6e Keizer van de Zuidelijke Ch'in
Dynastie (498) waterlelies van goudblad op
de grond liet strooien, waarop zijn mooie
concubine P'an Fei moest dansen. Hij was
zo verrukt van dit schouwspel, dat hij uit
riep: "Elke danspas doet een lotus bloeien!"
En dat pas tijdens de regering van Keizer
Li Hou Chou (936-978), de laatste Keizer
van de Zuidelijke T'ang Dynastie de mode
ontstond, om de voeten te binden. Hij had
een beeldschone concubine Yao Niang, die
echter iets te grote voeten had. Maar door
op haar tenen te dansen, leken zij kleiner.
Om meer steun te hebben, wikkelde zij haar
voeten in smalle katoenen windsels. Zij
kregen de gebogen vorm van een maansik
kel, zoals men nu nog ziet bij de danseres
sen van het klassieke Russische ballet.
Mode 1966 en 966
Men noemde deze kleine voeten: "Gouden
Lotussen", "Lotusknoppen", "Maansikkels".
Frances Carpenter geeft in de vertelling
"De grote voeten van Keizerin Tu Chin"
uit "Tales of a Chinese Grandmother" nóg
een verklaring, die echter niet op histori
sche gronden berust.
Keizerin Tu Chin, de gemalin van Keizer
Ying Shun, had mooie, elegante, grote voe
ten, waar zij zeer trots op was. Zij had
evenwel de gewoonte, in haar slaap te wan
delen. Toen de Keizer dit bemerkte, werd
hij bang, dat haar eens een ongeluk zou
kunnen overkomen. Hij liet zijn lijfarts ko
men, die hem aanraadde, de voeten van de
Keizerin zodanig te zwachtelen, dat zij er
de eerste dagen niet op kon lopen. En als
zij 's nachts uit het bed stapte, zou zij van
de pijn onmiddellijk wakker worden.
Keizerin Tu Chin vond het vreselijk dat haar
mooie voeten zo verbonden werden en dat
zij de zijden sokken met de zachte zolen
niet meer zou kunnen dragen, maar aan
het slaapwandelen was een einde gekomen.
En toen zij weer probeerde te lopen, kreeg
zij een wiegende, gracieuse gang, die de
Keizer met nog meer bewondering voor
haar lieve, mooie verschijning vervulde. Hij
liet speciale schoentjes vervaardigen met
een prachtig borduursel in zijde en goud
draad. De hofdames namen spoedig de mo
de van het binden der voeten over en niet
lang daarna werd zij door alle vrouwen in
het Keizerrijk nagevolgd.
Het was de kunst, de voeten klein, mooi en
goed gevormd te houden. Daarom werden
bij de meisjes reeds op haar 5e jaar de
voetjes omwikkeld. Deze behandeling moest
elke dag opnieuw gebeuren, de voeten
werden gemasseerd, opnieuw omzwachteld
en in schoentjes gestoken, waarvan de hiel
hoger geplaatst was dan de punt. De zool
liep gewoon door of was voorzien van een
zeer brede hak.
In het begin deed de behandeling veel pijn
maar het meisje wendde er spoedig aan en
kreeg een soort dansende gang, die zeer
bewonderd werd.
In de versieringen van de bovenkant der
schoentjes werden later wolken, vogels,
vlinders en bloemen geborduurd en voor
zien van speciale karakters die "een lang
leven" voorstelden of "geluk en voorspoed"
Dr. Lin Yu-t'ang zinspeelt in zijn boek "My
Country and my People" op vele liefdes
gedichten, die de kleine voeten verheerlij
ken, maar in de bundels van Arthur Waley,
Soame Jenyns, Robert Payne, L. Cranmer
Byng, Clara Candlin en anderen komen zij
niet voor. Alleen in één gedicht uit Li Po
zijn bewondering voor de blanke meisjes
voeten:
The Girls of Yueh.
The jade faces of the girls on Yueh Stream,
Their crescent brows, their red skirts,
Each wearing a pair of golden spiked sandals.
Oh, their feet are white like frost.
Tijdens de Manchu Dynastie (1644-1912)
probeerde Keizer K'ang Hsi (1662-1723) een
eind te maken aan het binden der voeten,
maar het decreet werd binnen enkele jaren
weer ingetrokken, omdat de Manchu-meis-
jes deze mode ook begonnen na te volgen.
Keizer Ch'ien Lung (1736-1795) vaardigde
later een bevel uit, waarbij dit gebruik ten
strengste verboden werd en hij had geluk.
De eerste Engelse missionarissen kwamen
het land binnen en mede dank zij hun in
vloed, kwam heel langzamerhand aan deze
gewoonte een einde.
Zoals steeds wordt de mode door een
man gedecreteerd en de vrouwen volgen
die maar al te graag na, niet alleen om er
aardig uit te zien, maar vooral om de man
nen te behagen. Kosten, moeite noch on
gemak worden gespaard. Zegt niet een
spreekwoord: "wie mooi wil zijn, moet pijn
lijden?"
De Amerikaanse schrijfster Louisa Alcott
schreef eens: "Let us be elegant or die!"
Keizer Li Hou Chou was een geleerde en
een zeer begaafd musicus, schilder en dich
ter. Hij werd door de eerste Keizer van
de Sung Dynastie verbannen en in 978 op
42-jarige leeftijd op diens bevel vergiftigd.
Zijn gedichten, vooral die hij in ballingschap
schreef en waarin hij zijn heimwee uitsprak
over zijn verloren Keizerrijk, zijn beroemd.
Voor zijn geliefde Yao Niang dichtte hij de
volgende regels:
An Angel Enclosed.
An Angel enclosed in Paradise!
There in her room, hushed with silence, she
sleeps at noon,
With jade trinket and cloudy hair flung over
the pillow.
Her embroidered gown suffusing exotic fra
grance.
I enter stealthily, but the tinkling of my jade
ornaments
Awakens her from her dream of two lovebirds.
Slowly her lovely face becomes gracious with
smiles,
She gazes in my eyes with infinite tenderness.
CORRA CORRA
FLORES-REUNIE 1966
21 mei a.s. komt de Floresgroep (ex-
krijgsgevangenen van het eiland Flo-
res) weer bij elkaar in de grote
Dierentuinzaal in Den Haag.
Aanvang 15.00 uur.
Om 19.00 uur Cabaret met
dansen na.
Ook belangstellenden zijn op deze
avond welkom.
Voor inlichtingen kunt u zich wenden
tot de volgende Haagse comité-leden:
Lex Chavagne, Hoogeveenlaan 197,
tlf. 66 13 21
H. Frieser, Atjehstraat 81, tlf. 11 23 58
L. Jacobs, Enschedelaan 68,
tlf.. 67 77 15
