VAN HIER EN GUNDER
KOLONIAAL DRINKEN
"In Elseviers Weekblad" van 18 dec. vond
ik ondervolgend gedicht:
TEMPO DOELOE
Voor de jonge Indische Nederlander R.
Mijn oudoom weet nog uit zijn jeugd
hij woonde eerst bij Bandoeng, en ging later
pas naar Buitenzorg
dat op de tajel in de hal van elk hotel
de kruik jenever stond, tot vrij gebruik door
alle gasten,
als water, gratis en voor niets.
„Dat heejt bestaan. Daar hoor je zeker wel
van op?" „Ja, Oom."
„Ach jongetje, toen was nog niets voorgoed
bedorven:
Inlanders wisten hun plaats, je hoorde niets
van onruststokers.
De mensen waren aardig, hadden iets over
voor elkaar.
Er was nog echte hartelijkheid en liejde."
GERARD KORNELIS VAN HET REVE
Iets voor signalering in Tong Tong?" L.
Het is geen gedicht. Heb tot driemaal toe
geprobeerd Gerard's gedachten te onder
zoeken; het werd driemaal een veel te lang
artikel. Moh! Laat ons blij zijn dat de Tem
po Doeloe's van E. Breton de Nijs en Hein
Buitenweg bestaan. Zulk soort opinies over
Indië zullen nog wel een halve eeuw blij
ven bestaan, maar reageren wordt zó saai!
Gerard zal later bijv. wel leren dat
drankmisbruik of drankgebruik van de kolo
niaal zelfs bij de felste Indonesische na
tionalist niets uit te staan heeft met een
verderfelijke koloniale geest.
Hij zal ook wel leren (bij bezoeken aan
b.v. de bar van Hotel Indonesia NU, en
andere bars in hotels in Azië NU) dat er
nog steeds evenveel zo niet meer door
Europeanen in Azië gedronken wordt. En
drinken dus niets speciaals heeft te maken
met Tempo Doeloe of koloniale mentaliteit.
Of wél? Ingerukt dan met de schone lei!
Wat mij wel verbaast is dat in geen enkel
Hollands literair werk, hoe klein ook, over
Europees drankmisbruik geschreven is, ter
wijl toch Rotterdam alleen méér drankomzet
heeft dan heel Indië bij mekaar en drinken
in Europa wél een "cultuurkenmerk" is.
Misschien ook hindert het Gerard dat men
daar in Indië zo schaamteloos vrijgevig was
met drank, maar dat heeft te maken met een
ander "cultuurkenmerk": ongelimiteerd gast
vrij zijn. Met alles.
Maar misschien zou Van het Reve, met
zijn gedachten thuis i.pl.v. bij Tempo Doeloe,
een gedicht of een essay kunnen schrijven
over drankmisbruik in deze Christelijke be
schaving en de teksten in Spreuken 31 van
de Bijbel:
"Het komt den Koningen niet toe,
o Lemuel! het komt den koningen
niet toe wijn te drinken, en den
Prinsen sterken drank te begee-
ren;
opdat hij niet drinke, en de in
zetting vergete, en de rechtzaak
aller verdrukten verandere.
Geeft sterken drank degene die
verloren gaat, en wijn degenen
die bitterlijk bedroefd van ziel
zijn;
dat hij drinke, en zijn armoede
vergete, en aan zijne moeite niet
meer gedenke".
DIT is poezie. Van Tempo jang paling
Doeloe. En geeft stof voor dieper, langer
en verlossender denken dan bovenstaand
rijmpje. Met complimenten aan de jonge
Nederlander GT.R.
WAT IS DE WERELD TOCH SLECHT!
"Ik kreeg een "Telegraaj" in handen, die
vol stond met rookbommen en provo's en re
publikeinen en links georienteerden, enz. enz.
Ik bedacht ineens dat als ik die krant hier
zou vertalen men beslist zou denken dat het
met het Oranjehuis in Nederland afgelopen
is en het land op de rand van een revolutie
zou staan. Hoe denkt men in Holland o.a.
over de opstand van de Nagahs in India?"
J. LOWEY BALL, India
"Jammer dat ik alleen de foto's toegestuurd
kreeg uit kranten over die relletjes bij het
huwelijk van Prinses Beatrix en daarna. Niet
de krantenberichten zelf. Maar die foto's waren
al lelijk genoeg en ik liet ze maar niet aan
amerikaanse kennissen zien. Wat een Beat
niks en Heli's Angels heb je ook in Holland!
En samen met studenten. Of WAREN het
studenten
Het zal wel niet zo erg zijn als het lijkt,
maar dan vraag ik me wel af: zijn soortgelijke
foto's uit Indonesia of India of Z. Amerika
ook wel zo erg als het lijkt?
Steeds meer begin ik nieuwsbladen te wan
trouwen. Mijn zwaar geringeloorde Tong Tong
blijft toch maar betrouwbaarder!
L. VISSER U.S.
Niets is ontnuchterender en leerzamer dan
zijn moeder's pappot af en toe te verlaten
en ook elders (langdurig) rond te kijken.
Helaas heeft uiteindelijk moeder's pappot
in de internationale politiek het laatste
woord. En daardoor ontstaan oorlogen of
vijandige daden, gebaseerd vaak op slechte
voorlichting. En verder weet moeder's pap
pot helaas nooit hoe we in het buitenland
minder deugdzaam gezien worden als we
zelf graag denken. Dit geldt voor alle moe
derspappots. Zo'n eenvoudige bijbeltekst
over de splinter en de balk, en hoe slecht
kennen we haar! T.R.
OPRUIMING
"Nu in Indonesië de communisten zijn op
geruimd (als het getal van 300.000 doden
juist is, dan is het behoorlijk raak geweest!),
wordt het misschien mogelijk om duidelijker
in de toekomst te zien. Zijn er op dit gebied
al aannemelijke verwachtingen uitgesproken,
ongeacht van wie?" X.
(Naam inzender verzwegen)
1. Heeft U bij Uzelf wel eens overdacht
of 300.000 doden ook wel eens 300.000
martelaren zouden kunnen zijn? Of als zo
danig aangemerkt kunnen worden door po
litieke groeperingen?
Na alie emoties rond de 10de maart
hopen wij dat H.M. Koningin Juliana op 30
april a.s. een gelukkige, maar bovenal rus
tige verjaardag zal kunnen vieren.
Wij bieden Hare Majesteit voor deze dag,
waarop ook H.K.H. Prinses Beatrix en Z.K.H.
Prins Claus weer teruggekeerd zullen zijn
van de huwelijksreis, onze welgemeende en
eerbiedige gelukwensen aan.
2. Mensen zijn nog steeds geen muskie
ten of vliegen die men opruimt met een
bepaald succes. Wie zich met toekomst
verwachtingen bezig wil houden, bedenke
dit goed. Oorlogen zijn werkelijk wat anders
dan "activiteit met de flitspuit".
3. Misschien ook daarom valt er in kran
ten en tijdschriften zo weinig te lezen. Het
léék eerst zo eenvoudig: eerst de commu
nisten weg en dan is alles koek en ei. De
meest zelfverzekerde journalisten zeggen
nu ook geen boe of ba meer. Een revolutie
is werkelijk véél meer dan "kipas sapoe".
4. Het is zeer verkeerd om te denken dat
in Indonesië in "gerechtvaardigde boosheid"
doelbewust zoveel mensen zijn gedood. Wie
dat denkt, kent de Indonesiër (en De Mens)
toch veel te slecht. Hier is evenals bij elke
oorlog veel "uit de hand gelopen", waar
intussen ook al veel spijt over is. Revolu
ties en oorlogen zijn "koortsen van de
mensheid". De Indonesiër weet dat en
zwijgt dus ook over het wérkelijke doden
cijfer (al wordt er door de buitenlandse
pers nóg zo gretig naar geinformeerd). Een
andere techniek wordt toegepast in Ame
rika, waar elke avond tevreden het doden
cijfer in Viet Nam wordt opgesomd "tot de
laatste man". Vandaag 174, gisteren 311,
eergisteren 237, enz. enz. enz. Liefst met
opnamen van rijen gesneuvelde Viet Cong
erbij...hoe onrijp en barbaars blijven wij
door alle beschavingen heen! T.R.
Lees verder volgende pagina
3
