je-lah-
je-rot
BOEREN EN PROVO'S
t Vergeet niet
4e
druk
Als je ria een lange afwezigheid in Holland terugkomt, valt je toch wel op hoeveel
kennissen je vragen naar een oordeel over Boer Koekoek en de Provo's, of je alvast
het eigen oordeel op je bord scheppen. Gek, andere politieke partijen worden niet ge
noemd. Het schijnt vanzelfsprekend te zijn dat je tot één van de oudere partijen behoort
en de voormalige scherpe opinies over de oude controversen worden niet meer gehoord.
Nu heb ik ondervonden en vaak getuigd:
in de loop der jaren ben ik zovaak ten
onrechte in één van de politieke zuilen ge
drukt, dat ik nu ook wel weet: komen er
tien politieke partijen bij, dan komen er
tien verdachtmakingen bij. Nu zijn er twee
bij gekomen, elk woord dat ik spreek of
schrijf zal haastig worden geinterpreteerd
in de richting van een "tjap". Het geeste
lijk klimaat in Holland is een afspiegeling
van het natuurlijke klimaat. Die in rukwin
den komt, zette zich schrap tegen rukwin
den, doodgewoon om niet om te waaien.
Zet hij zich schrap tegen de wind, dan heet
dat "anti zijn", tuimel je tegen wil en dank
met een onverwachte rukwind mee (ook
al weer om niet te vallen), dan heet dat
"pro" zijn. Terwijl je toch eigenlijk "niets
doet"...
Misschien is het wenselijk allerlei op
komende opinies over ons een slag voor
te zijn en een positiebepaling in het alge
meen uit te spreken (alhoewel niemand dit
natuurlijk hoeft te geloven).
Eerst moet worden vastgesteld, dat wat
Uw redacteur tot nog toe gehoord heeft
over de Boerenpartij of de Provo's óf be
wonderend of afwijzend is geweest zonder
enige toelichting of bewijsvoering. Ook dit
is eigenlijk "klimatologisch" in algemene
zin: als je b.v. voor de PSP bent (of ver
dacht wordt het te zijn) ben je automatisch
"getjapt" zonder meer. Gedachtenwisseling
is verder niet nodig. Wijzer wordt men niet.
Tweedens: door afkomst of milieu heeft
men vaak al een gedachtenvorming, die de
opinies van vandaag beinvloedt "tegen wil
en dank". Op mij b.v. maakt het neerzien
of afgeven op "domme boeren" geen in
druk. Deels omdat ik in mijn jonge jaren bij
elk bezoek aan Nederland bij boeren ge
zeten heb (familie in Boxtel, Otterloo en
Kesteren), deels omdat ik door familiebe
trekkingen van moederszijde in Indië vaak
tussen boeren (tani's) verkeerd heb (Ngoe-
djang, Leuwiliang, Salatiga, Batoedjadjar) en
daaraan (naast natuurlijk ook onprettige)
HEIN BUITENWEG
schreef ook:
Zwerftochten door Java
Op Java staat een huis
Java, droom en herinnering
porto
porto
porto
f 4,90
0,30
f 5,20
f 4,95
0,30
f 5,25
f 3,50
0,25
f 3,75
Te bestellen bij TONG TONG. Ver
meldt op Uw giro voor welk boek
het bedrag is bedoeld.
vele prachtige en onvergeetlijke herinne
ringen heb; én inzichten. De traditionele
geringschatting van de boer door de ste
deling bestaat bij mij niet.
Verder is er een verschil in "smaak":
het simpele landelijke heb ik altijd ver
geprefereerd boven het gekunstelde stede
lijke, het natuurlijke boven het culturele.
Nog steeds ben ik dol op buiten zijn en
houd van pijpekruid, paardebloemen, mar
grieten en boterbloemen op grasbermen en
in weilanden. Méér dan prachtige (en geld-
opbrengende!) tulpenvelden en bloemkwe
kerijen. Zou ik beide met elkaar moeten
vergelijken naar waarde voor mij, dan ver
kies ik het natuurlijke en landelijke, als een
n.m.m. betrouwbaar, degelijk, oeroud en
essentieel aspect van alles wat Hollands
is. Ook al is dit "boers".
Wat tenslotte de kwaliteit van boeren
als leiders van volken betreft, kan ik on
mogelijk zonder meer accepteren dat "zo'n
stomme boer natuurlijk waardeloos" is, om
dat elke studie van elke historie leert dat
alle tijden door boeren opgeklommen zijn
naar top-posities, omdat Holland zelf vaak
boeren in het kabinet of andere topfuncties
gehad heeft, en omdat tenslotte de twee
machtigste figuren in de wereld van van
daag, Lyndon B. Johnson en Mao Tse Tung,
"uit de boerenklei getrokken zijn".
Herhaal: dit legt voor mij niet vast dat
élke boer goed moet zijn, maar wél dat niet
elke boer automatisch verworpen moet wor
den "omdat hij maar boer is". Men voere
betere argumenten aan.
Wat de Provo's betreft: het is onmoge
lijk dit verschijnsel in Nederland lós te zien
van soortgelijke verschijnselen overal in
de wereld: van Amerika tot Indonesië, van
Engeland tot Marokko tot Mexico tot Sov
jet Rusland laat de jeugd tussen 16 en 26
zich gelden.
Het is dus haast een universeel ver
schijnsel te noemen, en zulke verschijnse
len eisen onderzoek, niet botte verwerping.
Ik heb studenten-"emoties" in Amerika, In
donesië en Nederland aandachtig bekeken,
ken vele studenten persoonlijk en kan dus
niet meer zonder meer aannemen dat het
"op een rel beluste beatniks" zijn zonder
meer. Het is zeker waar dat er (ook bij
de Boeren) kaf tussen het koren schuilt,
maar over de hoeveelheid koren en kaf
lopen de meningen ver uiteen. Ook zijn zij
vaak gebaseerd op sentiment en niet op
grondig, systematisch onderzoek. Vaak ver
schillen deze meningen niet van de menin
gen een jaar of twee terug over politieke
groeperingen in Holland Al die socia
listen - substitueer desgewenst WD-ers,
Katholieken, PSP-ers, enz. - zijn waarde
loos") en die van veertig jaar geleden in
Indië: ("Al die nationalisten zijn commu
nisten; basta!").
Al te gemakzuchtige acceptering van zul
ke "publieke opinies" zijn de Indische
groep in de loop der jaren zó slecht be
komen, dat we er a. niet meer direct ge
loof aan kunnen hechten, b. een voordeel
opschorten tot later, ook al leidt dit nu
tot onprettige verdachtmakingen.
Drie fundamentele vragen acht ik nog
onvoldoende beantwoord:
A. Is bij resp. boeren en provo's alleen
maar sprake van "orthodoxe kortzichtig
heid" en "onvolwassen opstandigheid" of
zoeken zij een vernieuwing van denkbeel
den in een langzaam verkalkend bescha-
vings (of maatschappelijk) patroon?
B. Zijn hun basisideeën absoluut ver
werpelijk of zijn zij "ombuigbaar", "aanpas
baar" tot nuttige constructieve richtlijnen
voor mens en maatschappij?
C. Wat mankeert er aan ónze superiori
teit als wij niet hebben kunnen voorkomen
een algemeen cultuurpessimisme en een
sterk inflatoire tendens van onze economie?
Het in wezen on-revolutionaire Nederland
maakt nu een versnelde evolutie (of een
vertraagde revolutie) mee - men kan het
interpreteren zoals men wil - maar als
nuchterheid altijd de basis is geweest van
onze on-revolutionaire volksaard, laat ons
dan in deze kentering vooral nuchter blij
ven; geen sentimenten laten werken, geen
hetzes doen ontbranden.
Ikzelf zie het streven van Boeren en
Provo's als een verlangen tot "berdiri di-
kaki sendiri" (om op eigen benen te staan),
niet langer tevreden te zijn met het aan
de leiband lopen der verzuilden, niet langer
twisten in bestaande groeperingen om mo
dificaties van oude stellingen, niet gelaten
wachten "tot de tijd komt", maar snel door
te stoten naar een zelfstandige opinie-vor
ming en een zelfstandige positie in de al
gemene leiding.
Of het wat worden zal? Het is nog te
vroeg om daarover te oordelen. Zolang
onmacht nog niet duidelijk is aangetoond,
is 't onverstandig om te kapittelen, verdacht
te maken en te spotten. We zouden wel
eens een veelbelovende kroonprins-baby
met het waswater kunnen weggooien...
EN VERGEET NOOIT: ook Tong Tong
staat op eigen benen, weliswaar als een
kleine, weerloze, veelbespotte en veelge-
jaagde kantjil, MAAR OP EIGEN BENEN!
T.R.
is Tong Tong's beste bestseller.
HUMOR UIT HET OUDE INDIë: DE
ALLERBESTE VERHALEN EN MOP
PEN UIT ZES JAARGANGEN TONG
TONG.
Prijs: f 2,95 f 0,30 porto f 3,25
Boekhandel Tong Tong,
Prins Mauritsl. 36, Den Haag
tel. 0 70-542.542 Giro 6685
3
