MAGELHAES en het RIJK MAESA
ik
ik
Het eskader waarmede Magelhaes uitvoer, bestond uit 5 schepen, waaronder de "Vittoria".
De "Trinidad" was het vlaggeschip. De vloot was bemand met 265 matrozen en nog
ongeveer datzelfde aantal krijgslieden en geleerden. Bij de expeditie had zich gevoegd
een Italiaans edelman Antonio Pigafetta van Vicenza, die een belangrijk deel van het
verslag over de reis schreef. Magelhaes' vriend en vertrouwde helper, de astroloog
Faleiro, bleef achter, omdat zijn horoscoop hem een noodlottig einde van de tocht had
voorspeld.
Opgemerkt dient hier te worden, dat Magel
haes zijn bemanning voor deze reis niet -
zoals in die dagen te doen gebruikelijk
was - samenstelde uit het bijeen geraapte
uitschot van de havensteden. Hij koos zijn
mannen met zorg uit en men vond onder
hen verscheidene waardige beoefenaars
van diverse wetenschappen.
Juan Sebastian del Ciano heeft ons een vol
ledig verslag van Magelhaes' reis gegeven.
Met Karei V was Magelhaes overeenge
komen dat een twintigste van de netto
winst voor hem zou zijn en dat hij en zijn
nakomelingen begiftigd zouden worden met
de regeringsmacht over alle ontdekte lan
den, onder de titel van Adelantados.
In januari 1520 bereikte de vloot St. Julian,
waar men overwinterde en een ernstige
muiterij uitbrak, die echter spoedig onder
drukt werd.
Vanaf Rio de la Plata onderzocht Magel
haes ijverig de kusten van Zuid-Amerika.
Aanvankelijk vond hij niet veel, dat zijn
theorie bevestigde. Wel deed hij een grote
kennis op van land en volk.
Maar op 21 oktober 1520 werd zijn ijverig
naspeuren met succes bekroond.
De vloot bevond zich op 5 mijlen van de
kust, op 52 graden Zuiderbreedte. Men zag
een voorgebergte, waarachter de kust een
soort golf vormde. Magelhaes' intuitie zei-
de hem, dat hij zijn doel bereikt had. Hij
voer de golf binnen en na drie dagen wist
hij, dat zijn intuitie hem niet bedrogen had.
De bemanning van één zijner schepen
deserteerde, maar de rest van de vloot
zette de tocht door het gevonden kanaal
voort naar het Westen. De doorgang naar
de Pacific vergde ruim een maand. Op 27
november 1520 zagen de onderzoekers hun
moeite beloond. De Pacific lag vóór hen.
Magelhaes had gedacht, dat hij van hieruit
in twee of drie weken de "Specerij-eilan
den" zou kunnen bereiken. Maar daarin
had hij zich vergist. De reis duurde drie
maanden. En het was verre van een ple
ziertochtje. Honger, dorst en scheurbuik
teisterden de bemanning. Zodanig, dat zelfs
ratten niet versmaad werden.
Na de "Ongeluks-eilanden" (Des Ventura-
das) omzeild te hebben, bereikte men op
6 maart 1521 de Ladrones. Hier deed men
weinig aangename ervaringen met de be
volking op. De naam "Ladrones" (Dieven),
door Magelhaes aan deze eilanden gege
ven, spreekt wel duidelijke taal. Wel echter
vond men er voedsel. En dit kwam de uit
geputte bemanning zeer te stade.
Tien dagen later zette Magelhaes voet aan
wal op Samar (na in het voorbijgaan Guam
te hebben aangedaan). Samar was het eer
ste eilandje van de Filippijnse Archipel,
dat door Magelhaes bereikt werd. Vandaar
ging hij verder naar Cebu, op welk eiland
hij er in slaagde op zulk een goede voet
met de bevolking te komen, dat velen zich
tot het Christendom lieten bekeren. Zelfs
de Koning en diens gemalin omhelsden het
Christendom.
Magelhaes stichtte op Cebu een factorij.
Ook bouwde hij er een kerk, die er nu nog
te vinden is. Zijn pogingen echter om de
Koning van Cebu te bewegen, om samen
met hem, Magelhaes, veroveringstochten
tegen andere Filippijnse rijken te onder
nemen, mislukten. Hij wekte door deze
plannen het wantrouwen en de vijandschap
van de Koning, die besloot zich van de
lastige indringer te ontdoen.
Met een leger van 6.000 man trok de Ko
ning tegen Magelhaes op, die zich met 65
man op heroïsche wijze verdedigde, maar
het onderspit dolf. Hij moest zich naar het
strand terug trekken. Op het punt zich in
te schepen, werd hij door een steen zeer
ongelukkig getroffen. Hij werd bewusteloos
en door een Filippino met een speerstoot
gedood. Het was 27 april 1521 op het ei
land Mactan.
De Engelse historie beschrijft Magelhaes'
dood enigszins anders. Hij zou op een ver
overingstocht - ondernomen voor en in
samenwerking met de Koning van Cebu -
tegen het naburige rijk op het eiland Mac
tan, door de troepen van de Koning van
Mactan gedood zijn. Met hem sneuvelden
één zijner kapiteins, de gezagvoerder van
de "Vittoria", zes Spanjaarden en enkele
Fransen.
De overlevenden, waaronder twee van zijn
admiraals, aangewezen om hem eventueel
te vervangen, werden door de Koning van
Cebu gevangen genomen en vermoord.
Slechts enkele manschappen, die op de
schepen waren achtergebleven, ontkwamen
aan deze moordpartij. Zij bemanden twee
schepen, de "Vittoria" en de "Trinidad"
en keerden via Borneo naar Spanje terug.
De "Trinidad" sloeg lek en werd achter
gelaten. Slechts de "Vittoria" onder Juan
Sebastian del Ciano, bereikte - na nog op
de Kaap Verdische eilanden enige tijd door
de Portugezen te zijn vastgehouden - het
vaderland. Het restant der bemanning be
droeg 18 man.
Aldus het "officiële" verslag van Magel
haes' reis, via een Westelijke doorgang
naar Azië. Een reis, die voor eeuwig in
de annalen der wereldgeschiedenis geboek
staafd zal blijven, als voorbeeld van moed
en uithoudingsvermogen. Een reis tevens,
waardoor voor de eerste maal daadwerke
lijk bewezen werd, dat de aarde een bol
was. En dat men haar omzeilen kon.
(wordt vervolgd)
TONG TONG STAAT VOOR NIETS
Welk boek U ook wilt hebben, als
VERJAARSCADEAU
of
TER VERRIJKING VAN
UW KENNIS
U kunt het bij ons bestellen.
Stort het vereiste bedrag op onze
girorekening 6685, vermeldt van het
verlangde boek de titel en de schrij
ver, en wij zenden het U toe binnen
de kortst mogelijke tijd.
VOOR UW BOEKEN NAAR
TONG TONG
•gyfW» <c° rrmlZ
Eén van de vijf sche
pen, waarmede Magel
haes zijn reis naar de
Specerij-eilanden aan
ving; tevens het enige
schip dat in Spanje te
rugkeerde, de
"Vittoria".
7
