TONG TONG BOEKENCLUB
HET EERSTE GOEDE BOEK OVER SOEKARNO
Bernard Dahm,
Soekarno en de strijd om Indonesië's
onafhankelijkheid
Vertaald door Tineke Surié-Zethoren.
Uitgave A. Boom en Zoon
uitgevers te Meppel.
Weinige leiders van jonge staten hebben
in de loop der jaren zich mogen verheugen
in zulk een stroom van publiciteit als Soe
karno. Nochtans blijft de man, die nauwe
lijks een jaar geleden de absolute heerser
was over een volk van meer dan honderd
miljoen zielen en die thans in dezelfde mate
verguisd wordt als vroeger verheerlijkt, een
mysterieuze figuur. Misschien is dit ten
dele te wijten aan het feit, dat Soekarno,
ook wanneer hij in het Westen welbekende
begrippen interpreteert, dit doet vanuit een
gedachtensfeer die zijn Westerse toehoor
ders volkomen of goeddeels onbekend is.
De schrijver motiveert de uitgave van zijn
boek dan ook door te verklaren, dat tot
dusver "een studie van Soekarno's idee
ën ontbrak" en dat een diepgaand onder
zoek daarnaar dringend gewenst leek. Voor
de verkrijging van zijn doctorsgraad aan de
Mannheim Universiteit in Kiel schreef hij
daarom een dissertatie over dit onderwerp,
en deze dissertatie is thans in het Neder
lands verschenen in een vertaling, die men
rechtuit superb kan noemen. De 399 blad
zijden tellende dissertatie - 86 ervan wor
den ingenomen door noten, een bibliografie
en een lijst afkortingen - is ook naar het
uiterlijk voortreffelijk verzorgd en wat ten
slotte het voornaamste is: de schrijver is
in zijn opzet, een beeld te geven van de
gedachtenwereld van de volksleider en la
tere president, voortreffelijk geslaagd
De schrijver beschikt over materiaal, dat
ieder kan raadplegen en degene, die zich
in de geschiedenis van de laatste decen
niën heeft verdiept zal er tenslotte weinig
nieuws in ontdekken, maar dit is de eerste
maal dat de feiten in hun onderling ver
band worden beschreven en de boeiende
levensloop van een der meest opvallende
figuren van het ontwakend Azië zich voor
ons ontplooit als een logisch en konse-
kwent geheel. De drie pijlers van Soekar
no's begrippenwereld, hst nationalisme, de
Islam en het marxisme dateren al uit de
periode, toen de jonge man Soekarno, nau
welijks twintig jaar oud, zich begon te we
ren als spreker en schrijver. Reeds de
verbinding van godsdienstig geloof en
marxisme moet de Westerling ongelovig
het hoofd doen schudden; nochtans was
zij voor Soekarno een vanzelfsprekendheid,
omdat de nadruk in het beleven van zijn
marxisme lag op het anti-kapitalistische ka
rakter. Wat Soekarno verder aanduidt a s
socio-democratie heeft met hetgeen in
in West-Europa democratie noemt niets te
maken. Steeds teruggrijpende op begrip
pen, die in het Indonesische, of aliha-o
Javaanse cultuurpatroon diepe wortels had
den, zoals het moefakat-beginsel en het
wederzijds hulpbetoon (gotorg-rojong) heeft
Soekarno met haast onwaarschijnlijke con-
sekwentie zijn systeem van het staatsbe
stel opgebouwd - om dit tenslotte te zien
ineenstorten. Op bijzonder gedocumenteer
de maar nochtans heldere en klare wijze
heeft Dahm de opgang van dit fantastische
leven geschetst. Hij was de geboren leider:
hij sprak de vertrouwde taal, die nauwelijks
verstaanbaar was voor de eigen landge
noten, die in het Westen waren gevormd -
Hatta, Sjahrir - maar die zijn innige ver
bondenheid met het volksbewustzijn over
tuigend deden blijken. Men zich kan voor
stellen hoe, toen Soekarno in 1942 uit ver
banning terugkeerde op het door de Ja
panners bezette Java, Japanse spionnen no
teerden dat onder het volk het gerucht
liep, dat Soekarno "koning van de archipel"
zou worden. Soekarno de Raloe Adil.
Nog een ons tot dusver onbekend citaat
uit die periode: de Japanse bevelhebber op
Java, Imamura, zeide van hem: "Ik kreeg
de indruk dat hij een man met een ijzeren
wil was. Zijn hele denken concentreerde
zich op de onafhankelijkheid en nooit liet
zijn hartstocht voor de onafhankelijkheid
hem in de steek...Ik had grote bewonde
ring voor hem".
Het is een gemeenplaats te zeggen, dat een
boek "in een behoefte voorziet". Maar elke
serieuze student van Indonesische zaken -
de man van de wetenschap en de belang
stellende leek - zal in dit lijvige, objectieve,
intelligente boek veel vinden, dat zijn be
hoefte om tot de juiste interpretatie van een
fenomeen als Soekarno te geraken zal be
vredigen. CIVIS
(Civis is een figuur (Hollander) die niet al
leen Soekarno en zeer veel tijdgenoten van
S. persoonlijk goed gekend heeft, maar de
Indonesische revolutie van meet af aan in
tensiever heeft kunnen volgen dan verre
weg de meesten van ons. Toen we het boek
ontvingen en direct getroffen waren door
de inhoud, hebben we gemeend geen beter
resencent ervoor te kunnen aantrekken dan
Civis. Het is betoel het beste boek dat tot
nog toe over Soekarno verschenen is en
we kunnen iedere lezer serieus aanbevelen
het te lezen. Geïllustreerd. Prijs f 13,50.
(De verzendkosten krijgt U van ons ca
deau). RED.
"SOOS EN SAMENLEVING IN
TEMPO DOELOE"
Servire. Den Haag. Hein Buitenweg
De samensteller van (de thans reeds
overbekende) "De Laatste Tempo Doeloe"
en "Wat wij in ons hart sloten" heeft op
dezelfde wijze een derde duik genomen in
ons nabije verleden, dus wederom met een
royaal "plaatjesboek" met teksten.
Lees verder pag. 17, kolom 1
Weetjenog zondags naar de eilanden in de Baai van Batavia?
Hoe kééénl Die zee was zó sloom en tóch zeeziek als een hond!
Gelukkig maar ister lieve meisje om tegen te leunen. En jammer
maar als NIET zeeziek, zij wil niet! Maar een uurtje later op zo'n
eiland was alle leed vergeten.
De eerste koffie werd geschonken uit een petroleumblik (altijd
hardgekookte eieren en lemper, weetjenog?) en dan pootje baaien
- en dan kedjiprat - en dan ketjeboerl "Pigi ke-Sanpoor, di-laoet!"
zong Miss Riboet.
(We kennen de personen op dit plaatje niet. Wie wel?)
10
