VOETSTAPPEN IN EEN ANDERE WERELD
BAK IN -
BAK UIT!
VREEMDE VOETSTAPPEN IN PONTIANAK
Pontianak begin '46, dus kort na de Jap-
pentijd. Op Java reeds volop bersiap-perio-
de, hier alles rustig.
Het leven begon weer zo'n beetje normaal
te draaien en we genoten van onze herwon
nen vrijheid, boottochtjes op de Kapoeas,
lekker eten bij de Chinees, gezellige soos-
avondjes etc.
Er hing niets sombers of i.d. in de lucht,
integendeel.
Enige tijd voor de enorme gebeurtenis, de
inhuldiging in de istana, waren drie van
ons met hun partners vertrokken naar de
wekelijkse dansavond in de soos. Ik zou
later volgen. Had een lekker bad genomen,
me op m'n gemak aangekleed en was zo
wat klaar, toen ik zware voetstappen hoor
de op het grind voor en daarna op het
houten trapje.
Door de deur riep ik: "Ben zo klaar!" en
hoorde daarop het hevig kraken van de
gammele rottanstoelen op het platje.
Na inspectie tasje, laatste blik in de spie
gel, deed ik de deur open, 't licht uit.
Kijken of achter alles op slot was, hoefde
niet, aangezien geen enkel slot het deed,
wel zo gemakkelijk dus en gestolen werd
er niet die tijd. Het licht in de gang en op
't platje lieten we 's avonds branden. Loop
dus mijn kamer uit en de paar stappen
naar voor, maar zie niemand op 't platje
zitten. "Leuk hoor", zeg ik hardop, "zo
lang heeft het niet geduurd". Doodse stilte.
Ga het trapje af en zeg in de ruimte: "Toe
nou, Geert, 't is al zo laat!"
Geen antwoord.
Op vrijdag, 1 april 1966 maakte ik voor
het eerst kennis met de staf van de Tong
Tong. Op mijn keukenkalender zie ik nu,
dat de passardag "Pori1*- was. "Leeg" dus
volgens onze oude kokkie. Nu ineens ge
loof ik niet meer in passardagen, want
"KOSONG" zijn mijn herinneringen zeker
niet aan de typische sfeer van het Tong
Tong kantoor aan de Prins Mauritslaan 36
te Den Haag, met de vele éénmansafdelin-
gen, waarvan het hoofd tevens zijn eigen
ondergeschikte is!
Waar onder elkaar herinneringen worden
opgehaald, die lopen van Sabang tot Me-
rauke. Waar de sfeer geëmotioneerd kan
zijn, maar als het er op aan komt, toch
altijd op "de andere" gerekend kan worden.
Waar de kleine Michèlemet haar Beat
les en Dave Berry2) door de afdelingen
dart. Waar je Poeska 3) in een doos vindt
als je een premietegel zoekt voor een a-
bonné, die een nieuweling heeft aange
bracht. De tegels zijn op; wij hebben nieu
we besteld. Dat ook deze vlug uitgedeeld
mogen worden, zodat het aantal abonnees,
die wij zo nodig hebben, tot ongekende
hoogte zal stijgen!
Dat de bak van afvoeringen niet groter
moge worden, en de bakken van lopende
abonnees, waarvan ik de geheimen leerde
kennen onder het schrikbewind van si
Klaas, uitdijen!
Nu was er voor niet veel erf, weinig be
groeiing en er was niemand te bekennen.
Vond het maar raar en was alweer halver
wege het trapje, toen ik op straat iemand
hoorde aankomen en even later stapte
Geert de tuin in.
Hij was er natuurlijk niet eerder geweest,
ik had hem toch zien aankomen en hoezo?
Met deze door en door Hollandse jongeman
wilde ik er niet over praten 1), trouwens
misschien was een van de anderen wel
even langs gekomen en had later bedacht
dat we al weg waren. Maar ik had toch
geroepen en toén had die stoel zo ge
kraakt. Enfin, ik besloot er met niemand
over te praten.
Een dag of wat later was er een verjaars-
fuifje ergens. Hettie en ik waren de laat-
sten, de rest was al weg en Geert zat voor
op mij te wachten. Toen ik klaar was ging
ik de kamer uit en wilde naar voor lopen,
toen Hettie, half gekleed, om haar deur
kwam kijken.
"Gaan jullie al? Hè, wacht op mij, ik ben
zo klaar, snap niet waar Ruud blijft".
Ik was noga! verbaasd, het stadium van
samen ergens heengaan waren we wel
ontgroeid. Ze deed erg zenuwachtig en
zei me alsjeblieft binnen te komen.
"Ik blijf niet alleen in dit huis achter!" en
ze vertelde me precies hetzelfde wat ook
mij was overkomen, alleen was het haar
al tweemaal gebeurd en de tweede keer
waren die voetstappen doorgegaan tot vlak
voor haar deur. (zeer duidelijk hoorbaar
op de houten vloer).
Moge aan het gescharrel van bak-in, bak-
uit om later toch weer "in" te gaan, een
einde komen, alsook aan de vele opzeg
gingen: de schuchtere, met vele veront
schuldigingen en de belofte later terug te
zullen komen; de zakelijke: "Staak het a-
bonnement, restitueer het te veel betaalde";
sans pardon!
De tijd bij Tong Tong is voor mij "al
op", mijn opvolgster gaat nu met de kaar
ten spelen "bak-in, bak-uit2".
Moge de Tong Tong nog lang en krach
tig luiden!
OLGA 4)
sinds 1 april 1961 abonnée.
Michèle: kleindochter van Tjalie.
2) Poeska: poes van Thera (en van alle
maal).
3) Beatles en Dave Berry: een oude bad
minton-racket, als guitaar gebruikt.
4) Olga: ze was er maar kort, maar zelfs
de korste periode zonneschijn was wel
kom en opmonterend bij zoveel zwarte
wolken. Dankjewel en vaarwel, Olga! En
nog heel veel jaren zonneschijn voor jou!
Inderdaad is pon leeg. Tong Tong was
leeg toen je kwam, maar vóór je weg
ging zag je dat we langzamerhand weer
aan het vollopen zijn. Je hebt ons geluk
gebracht op ons diepste punt. Nu gaan
we dat geluk verder opbouwen. Tot ziens!
REDACTIE
Ze was klaar en had meteen de deur ge
opend met een vrolijk: "Oké, Ruud!"
Er had evenwel niemand gestaan...
Toen hebben we natuurlijk wél onze mond
opengedaan en bleek dat drie onzer het
zelfde meegemaakt hadden, alleen nummer
vier had nooit iets gehoord.
De hele Hollandse club vond het vanzelf
sprekend nonsens, je reinste onzin; jullie
Indischen etc. Doch een van die Indischen
een oudere heer, vroeg of wij iets over
het huis wisten. Ja, dat wist iedereen, in
de Jappentijd waren er een paar mensen in
vermoord.
In Pontianak is toen overal ontzettend huis
gehouden, behalve de hele Sultanaatsfa
milie zijn er ook Nederlanders en enorm
veel Chinezen vermoord.
In onze voorgalerij hing een mooi bewerkt
Dajakschild aan de muur, - hoe of we daar
aan kwamen. Het departement van O E
had het huis gemeubileerd, wij wisten
niets van de herkomst van het ding.
Nou, om te beginnen moesten we dat schild
maar van de muur nemen en laten verdwij
nen. Hebben we gedaan en een plaat van
de koningin opgehangen!
Meer was niet nodig, al was je ook alleen
thuis, het was gedaan met geheimzinnige
voetstappen en krakende stoelen.
En de installatie van Sultan Hamid een paar
dagen later was groots: een sprookje!
N.N.2).
In deze evenals andere inzendingen
wordt a.h.w. een half excuus gemaakt naar
"nuchtere Hollanders" of wordt hun mede
ervaring als extra-bewijs van objectiviteit
aangevoerd. Dit is een gevolg van jaren
lang klakkeloos veroordelen van alles wat
para-normaal was als "goena-goena" of
"stom Inlands bijgeloof" door alles wat
"nuchter' of "reëel" Europeaan was. Vele
Indischgasten zijn op dit terrein dus al bij
voorbaat in het defensief gedrongen.
Puur nonsens! Niet alleen hebben mas
sa's "glasharde" Totoks ook para-normale
ervaringen gehad in Indië (en Nederland),
maar er is niets speciaal Indisch of Indone
sisch of "geheimzinnig oosters" aan erva
ringen op para-normaal (supra-naturaal -
sic!) gebied. De Europese literatuur kent
ontelbare voorbeelden van "ghost-stories"
en onverklaarbere gebeurtenissen. Mijn
100% Totokse vader was sterk mediamiek,
mijn Indische moeder (nota bene uit het
uitzonderlijk sterk mystiek "geladen" Ke-
diri) was zo nuchter als twaalf kalveren...
T.R.
2) De herkomst van dit ingezonden stuk
zijn we kwijtgeraakt omdat verzuimd was
er naam en adres op te zetten. Bij ont
vangst van elke brief wordt direct voorge
sorteerd: copy links, brieven rechts. Op
dat moment en nog wel langer weten we
nog precies welk ingezonden stuk bij welke
schrijver(ster) behoorde, maar na drie en
meer weken (en honderden brieven) raken
we wel eens de kluts kwijt. Altijd naam en
adres op 1. enveloppe, 2. brief, 3. ingezon
den copy. Wie zijn inzending ongesigneerd
in Tong Tong wil hebben, laat de copy
onondertekend of zet er initialen of N.N.
onder, maar schrijve altijd zijn naam en
adres ook op de inzending. - RED.
11
