^lYlakarani
VOOR DE VROUW
„SAMIN" in het gebruik
Tk
EEN ONTDEKKING IN DE KEUKEN
Toen ik tijdens mijn jongste verblijf in Indonesië gewoontegetrouw de keukens van
sommige restaurants (en huisvrouwen} in dwaalde (lekker eten is niets, weten hoe lekker
ontstéat is alles!), ontdekte ik tot mijn verbazing op menige keukenplank grote vijf ponds
blikken "Minjak Samin".
In blikken? In massa-productie?
Bij onderzoek bleek dat het hier een
plantaardig product betrof. Niet de in Azië
zo populaire geitenboter ("ghee"), maar
een zuiver plantaardig product van Unilever.
Verder kwam ik te weten dat dit product
jaarlijks bij duizenden tons op de markt
wordt gebracht. Een enorme concurrent van
klapperolie. Zou daardoor menig rijsttafel
gerecht zo bijzonder smakelijk zijn?
Terug in Holand ging ik direct op onder
zoek uit. Unilever maakt hier óók ghee
(spreek uit: gie, met een dikke g). Gaat
bij duizenden tons jaarlijks naar Afrika en
Azië. Geen binnenlands verbruik? Geen
binnenlandse vraag? Wel...het gaat er niet
in...het is ook "te duur". Hoeveel kost het
dan? Twee-vijftig per 2 lbs blik (nog geen
kilo)!
H'm, bijna een halve pop duurder dan de
beste braadolie. Niet mis!
Maar toch ook stukken goedkoper dan
b.v. maisolie f 3,10 voor 0,78 liter) en
zonnebloemolie 3,05 voor 0,78 liter). Bij
diverse kruideniers informerend, vernam ik
tot mijn verbazing dat er in deze oliën een
zeer goede omzet is. Ik dacht dat iedere
huisvrouw slaolie gebruikte of goedkoper,
maar dat valt werkelijk reuze mee!
Mag ik wat zien en proberen?
Er bleken diverse soorten in de handel
te zijn, met verschillende "flavours", al
naar de smaak van het volk waar ze heen
gingen.
Ik koos een soort uit. Tjoba! GEWELDIG!
Liet het ruiken en proeven bij enkele
graag-kokende dames. Eerste reactie:
Gunst! Het ruikt precies als Australische
roomboter van toen vroeger!" (een opmer
king die je alleen van Indische dames kan
verwachten!). En het is ook zo.
Zodra dit braadvet smelt, gaat overigens
ook die geur grotendeels verloren, maar
op de een of andere manier schijnt deze
ghee toch smaakstimulerend te werken,
want mijn sambalans en gorengans smaken
betoel lekkerder...of is het maar verbeel
ding?
Eigenlijk zou ik méér dames willen in-
schake'en om te tjoba. Maar dat kost geld!
Zou Unilever mij willen helpen met een
experiment? Mij zo'n vijf honderd blikken
geven beneden de kostprijs, zodat ik de
ghee tóch voor f 2,50 verkopen kan, de
hoge verzendkosten er in gerekend?
Nou voor één keer...men bleef scep
tisch...ik eigenlijk ook. 2,50 is een boel
geld! Maar de échte keuken-maharani (let
wel: niet keukenprinses, maar keukenmaha-
rani!) schrikt niet terug voor duur als ze
perfectie zoekt. Dat weet U allemaal! (En
dan eet je de volgende dag maar rijst met
priekadèl-pan en sambal-bètèt om het
blandjaboekje tóch te laten kloppen, toch?
En dat kan toch óók "je van het" smaken,
toch? Als we een keukenmaharani in de
plaats van minister Vondeling hadden, zou
den we allemaal beter af zijn!).
Ter zake: wij hebben vijfhonderd blikken
2 lbs voor f 2,50 voor U klaar liggen.
Eén gil en een briefje of een giro'tje en wij
gaan boengkoesen en kirimen. Helaas dus
alleen maar zo lang de voorraad strekt.
Unilever is wel goed, maar alleen maar
een béétje gek. (Maafl).
"Wat denkt U dat het worden zal, mijn
heer Robinson!" vroeg Unilever.
"Mijnheer, dat hangt af van Uw ghee.
En daarvan alleen! Voor de Indische huis
vrouw sta ik in. Ze laat zich niet verlak
ken, maar zal ook goed kopen als de ghee
goed is!"
"Maar als de Arabier, die toch eeuwen
lang de echte geitenboter gebruikt, nu bij
tonnen mijn ghee koopt, dan móet die
ghee toch wel goed zijn?"
"Tanggoeng! Maar het Indisch meisje
heeft óók een tongetje! Een tongetje dat
de goede béarnaise saus uitpikt uit tien
soorten, maar ook de goede trassie uit
twintig soorten! Als Uw ghee goed is, zult
U een goede markt vinden, zelfs met die
woeste prijs van UI"
"Als de ghee ooit een succes wordt, hoe
kunnen wij onze waardering uitdrukken?"
"Door deze ghee een eigen etiket te
geven: MAHARANI rijsttafel braadvet, de
keus van de Indische huisvrouw..."
"Al die blikjes overdrukken?., maar Uw
verzoek is niet onredelijk. Een serieuze
overweging waard. Veel succes!"
"Dat wens ik U toe, mijnheer! Dat over
enige tijd onze keuze in alle kruideniers
zaken staat!"
Jo! Proberen, jo! Altijd wat nieuws, dat
houdt het leven in de dapoer!
De dames die na de eerste proeven me
nen, dat voor dit product in hun buurt zeker
afname zal bestaan en zouden willen dóór
verkopen, kunnen dit aan ons opgeven met
adres en telefoonnummer. Dan publiceren
wij in Tong Tong Uw naam als distribu-
trice. En tüurlijk krijgt U commissie!
Of als Uw kruidenier er wat voor voelt,
kan hij zich voor bestellingen tot ons wen
den.
Niet tot Unilever, want de fabriek van
deze "ghee" staat helemaal apart, levert
uitsluitend voor export en doet geen zaken
in het binnenland.
Wij zijn reuze benieuwd! T.R.
Mevrouw Kruijsdijk in Harderwijk, die
voor ons een blikje uitprobeerde, somt
haar opinie over dit braadvet aldus op:
1. spet niet, zelfs niet als margarine wordt
toegevoegd,
2. klentang blijft schoon,
3. is meerdere malen bruikbaar,
4. stolt niet op gerechten,
5. zuinig in gebruik,
6. laat geen geur na op gerechten,
7. doet smaak van Indische gerechten be
ter uitkomen,
8. koekt niet vast aan pannen, behalve bij
ei, sommige eiergerechten, vis, flensjes
of ander gebak.
Is zeer geschikt voor rijsttafel, Chinees
eten, kroepoek of dendeng, vlees-, groen
te- en aardappelgerechten, Indische koek
jes.
Maar ik vind de prijs te hoog voor alge
meen gebruik, al koop ik de "ghee" tóch
wel speciaal voor mijn Indische en Chinese
keuken,
Over deze braadolie vertelt drs. Melle-
ma ons:
"SAMIN" komt van bet arabische "SAMN"
gesmolten boter ran geitenmelk, zoals het
oorspronkelijk werd gebruikt. Tegenwoordig
verstaat men er ook wel botervet of runder-
vet onder.
Het arabische woord "SAMIN" (lange i)
tekent: vetdik, corpulent.
In Indonesië werd minjak samin oorspron
kelijk gebruikt voor een soort boterolie (uit
buffelmelk tot vet ingekookte room) uit Voor
Indië geïmporteerd. Nadat door volksafleiding
het woord "samin" in verband werd gebracht
met "sapi" is men naderhand de term ook
gaan gebruiken voor rundvet, geproduceerd
op Java.
Veel Indischgasten hebben althans de
naam "minjak samin" altijd wel gekend, en
in verband gebracht met de voortreffelijke
Hadramaut- en Malabar-keukens die er in
heel Indië waren.
Zó is men echter altijd gewend geweest
aan het gebruik van klapperolie en geïm
porteerde slaolie, dat men zelden of nooit
goed geinformeerd heeft wat dat nu eigen
lijk voor minjak was. Hoewel de betere
restaurants in Indonesië heel vaak voor hun
gerechten "ghee" gebruikten.
De moderne wetenschap staat letterlijk
voor niets. Nu maakt men dus ook "ghee"
van zuiver plantaardige oorsprong, die ech
ter voor de dierlijke ghee in geen enkel
opzicht onderdoet, zoals de enorme export
naar Azië en Afrika duidelijk demonstreert.
12
