HALLOWE'EN
oooooooooooooooooooooooooooc;
O
8 SPEKKOEK (van Oma Thio) 8
O - O
(EEN SCHOTS VOLKSFEEST VAN OUD-KELTISCHE VUUR-AEKOMST)
VOOR DE VROUW
O VERRAST Uw familie met de wereld- O
bekende o
Gaarne geven we hier Luc Montigny
't woord over "Hallowe'en", een feest
dat vooral in Amerika uitbundig ge
vierd wordt (onze abonnees in Ame
rika mogen óók wel eens wat hebben!)
en dat stoelt in het Middeleeuwse para
-normale denken. Het is een "bizar
feest dat veel gelijkenissen vertoont
met die merkwaardige Mexicaanse cul
tuur- en feestvreugde om skeletten en
doodshoofden in optochten mee te
voeren of er vaak adembenemend
mooie kunstvoorwerpen van te maken.
Ritsel, fluister, ijle wind
door de hoge populieren...
De kater met een hoge rug,
Kabouter in een kalebas
Voorbij de volle maan kan zwieren.
Hallowe'en
Hallowe'en
Met de grote novemberstormen op het ein
de van oktober jaagt heel het geestenheir
het luchtruim door. De winter-elfen, de hek
sen op kattenrug of bezemsteel rijden dan
naar hun onheilige Sabbath. Die wilde
stormritten vonden vroeger plaats in de
Schotse Hooglanden.
Hallowe'en (van Hallow: heilig en e'en:
avond, in de Highlands echter Samhuinn
geheten) valt op de avond vóór Allerheili
gen oftewel op 31 oktober. Het is één der
meest populaire en bekende Schotse fees
ten in Hoog- zowel als Laaglanden. Merk
waardig genoeg geniet dit feest in Amerika
éénzelfde populariteit met inachtneming van
dezelfde symboliek en feestattributen. Hoe
dit bij uitstek Keltische feest zijn weg
naar Amerika heeft gevonden valt niet met
zekerheid te zeggen. Doch de veronder
stelling dat de veelvuldige emigraties hier
aan niet vreemd zouden zijn ligt voor de
hand.
Op Allerheiligen volgt Allerzielen en deze
drie feesten vallen in de herfst en staan
dus min of meer in verband met het mys
terieuze teken van de dood. Daarom deed
men er goed aan zich te beschermen tegen
de machten der duisternis door vuur met
zich mee te dragen, ontstoken aan het
heilige vuur zelf. Bij de Germanen was dit
een Dodendag; later na Christus Geboorte
dag werd het gekerstend als hoogtijdag:
de Gemeenschap der Heiligen. Rond Scher-
penheuvel sprak men b.v. met storm van
"de Zielewagen die voorbij rolt. Dat zijn de
zielkens die vragen om verlost te worden".
Volgens een oud bijgeloof mogen gelovige
zielen op de twee eerste dagen van no
vember het vagevuur verlaten om naar hun
haardsteden terug te keren. Op sommige
10,50
q Franco in Nederland
O Franco Amerika p. zeepost 14,90 0
S (door een vergissing onzerzijds wer-
plaatsen in Vlaanderen bakte men ziele-
koekjes en liet deze 's nachts voor de
arme zielen staan. Vrees en eerbied voor
de doden-visitatie bracht de inwoners er
toe zich te vermommen om minder aange
name handelingen der doden te ontgaan.
Vandaar in Schotland de vermommingen op
Hallowe'en, de "guisers" genaamd, vandaar
ook het gebruik om op Hallowe'en verlichte,
uitgeholde kalebassen met zich mee te dra
gen: een vuur-afweer tegen het duistere.
De Druïden ontstaken in het verleden hun
grote vuur in de schemering en in de heili
ge bossen op de heuvels werden dankof
fers gebracht aan de zon, die alle gewas
had doen rijpen: deels dus als offer, deels
als reiniging. Vuur reinigt alle kwaad; men
denke in dit verband aan het Strao-rijden
in Zeeland waar de zee de reinigingsriten
van het vuur overneemt.
Hallowe'en is een avond van verkleden
en dolle pret om de "fauss faces" (de ge-
maskerden), een waarschuwen tevens voor
het "kleine volkje" buiten. Want wee de
gene die in de macht der elfen geraakte;
onverbiddelijk moest hij mee naar de elfen
burcht. Daarom zong men dan ook in de
Highlands:
"Heigh-ho voor Hallowe'en
Als feeën en elfen worden gezien.
Sommigen zwart en sommigen groen
Heigh-ho voor Hallowe'en"
Heel dit feest van quasi griezelen en dol
joleit is van zeer oude Druïdische oor
sprong, en wemelt letterlijk van Druïdische
symboliek. Het dansen der kinderen om
vuren, het springen door de vlammen, het
zwart maken van gezicht en handen om de
kwade geesten te misleiden is van puur
Druïdische oorsprong. Belhamels halen op
die nacht kattekwaad uit, alweer een herin
nering aan tijden dat dwaallichten en ka
bouters in de magische nacht reizigers in
een hinderlaag lokten of de verkeerde weg
wezen. En van frappante Druïden origine
is het zo zeer geliefde spel in Schotland
op Hallowe'en: dookin' for apples. In een
tobbe met water wordt een aantal appels
draaiende gehouden: één voor één moeten
de gasten, vóór de tobbe geknield, trach
ten de appels met de tanden te grijpen.
Alleen de kleintjes mogen op een stoel
klauteren en zo proberen de appels met
een vork op te prikken. Wie denkt er bij
dit nogal natte spel aan een Druïdische
handeling? En toch ligt deze eraan ten
grondslag. Want de menselijke ziel moest
eerst het Grote Water doorwaden alvorens
Avalon (het Keltische hiernamaals: Appel
eiland) te bereiken.
O den in het vorige nummer van Tong 0
Tong verkeerde prijzen vermeld). o
O KOKKIES Rijstwinkels 8
O O
O Witte de Withstr. 128 - Tel. 89438 q
O Slotermeerlaan 125 - Tel. 130362 O
O AMSTERDAM - W. o
O P-S. Bestel tijdig, anders uitverkocht, o
0 Wij verzenden over de hele wereld! 0
SOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC
Appels en hazelnoten spelen trouwens een
grote rol bij dit feest.
Appels omdat zij als een talisman be
schouwd werden voor hen die de Keltische
onderwereld betraden en noten omdat de
hazelaar een magische boom was, geliefd
bij de Druïden. Behalve heksen op een
bezemsteel zijn Hallowe'ense dieren: kat
ten, uilen en eekhoorns. Hallowe'en kleuren
zijn vanzelfsprekend alle herfstkleuren van
oranje tot brons, van diep-rood tot zwart.
En voor Hallowe'en versiering dienen bij
voorkeur chrysanten in schakeringen van
wijnrood tot goudkleur; verder bessen in
allerlei denkbare variatie, en schalen met
fruit vooral de reeds genoemde appels,
noten en sinaasappels. De traditionele taart
moet geglaceerd zijn met de gebruikelijke
attributen: een heks op een bezemsteel,
een kat met een hoge rug, een vleermuis
voorbij de volle maan zwierend. Alles is
geoorloofd met Hallowe'en mits het maar
met het griezelige, het bovenzinnelijke te
maken heeft.
Gebruik vooral geen electrisch licht als
verlichting maar kaarsen, stallantaarn of
stormlamp. En natuurlijk, waar het maar
even kan, uitgeholde en met een kaarsje
verlichte kalebassen. Temper alle lichten
(zo er toch electrisch licht aan te pas moet
komen) of omwikkel de lichtpunten met
oranje. Gebruik als muziek platen van de
monische strekking: L'apprenti Sorcier, Erl-
könig, Nacht op de Kale berg. Als er toe
vallig volle maan is wordt de sfeer zeer
verhoogd door de gordijnen open te laten
of vanuit een ander vertrek Doedelzakmu-
ziek (op de plaat) te laten horen. Zij die
in het onvolprezen bezit zijn van een houten
schuur of ruimte met bepleisterde wanden
hebben als van zelf de juiste entourage
voor Hallowe'en. Een open haard, een vuur
duivelse, een plattebuis kachel zijn hele
maal ideaal.
Er moet natuurlijk een ceremoniemeester
zijn, verkleed als Druïde, in lang wit ge
waad, een klimoprank om het hoofd, een
witte staf als teken zijner waardigheid in
de hand. Alle spelletjes op Hallowe'en heb
ben te maken met waarzeggen of "grieze
len". Het Hooglandse Granachan heeft met
het eerste te maken. In een kom geklopte
room vermengd met havermoutvlokken, heel
stijf dus worden harten en ringen verstopt,
ledereen steekt tegelijkertijd zijn of haar
lepel in de roommassa zonder te zoeken
Lees verder volg. pag.
12
