Ook voor wat betreft de mate van "inner
lijke beschaving" (beleefdheid, zelfopoffe
ring, waarachtige vroomheid, respect voor
de ouderdom en bij de jeugd voor de
ouders) heeft de Indische Nederlander je
gens zijn Europese volksgenoot niet altijd
een hoge dunk.
Menige Indische Nederlander heeft zijn
Nederlandse vriend of collega met diens
hele gezin aan zijn open (rijst)tafel laten
aanzitten - zelden ontvangt hij een weder-
uitnodiging.
Het Nederlandse eten vindt hij smake
loos, waterig en eentonig, het Nederlandse
land en het klimaat in drie woorden "bar
en boos".
Op hun beurt hebben de pur-sang Neder
landers ook kritiek op de gerepatrieerden,
die zij luiheid, onzakelijkheid en heetgeba
kerdheid verwijten. Zij zouden aan groeps
vorming doen, aan chauvinisme en zouden
een wankele culturele basis hebben. Dan
weer zijn ze te Indonesisch en dan weer te
Europees. En wat schelden aangaat - hier
zijn de Indische Nederlanders ook niet
brandschoon.
WERKGEVERS KLEURENBLIND
Nu blijken die wederzijdse kritieken op
de keper beschouwd sterk overtrokken te
zijn. De laag-bij-de-grondse scheldwoorden
als 'nikker', 'zwartlap' en 'pchinees'
laten we hier in het midden, tegen banale
domheden strijden immers zelfs goden te
vergeefs.
Is de Nederlander ongastvrij en zit hij
op zijn centjes? Wat miljarden hebben wij
reeds uitgegeven aan onderontwikkelings
gebieden en particuliere steunverleningen
aan buitenlandse noodlijdenden?
Op die fabuleuze bedragen hebben de Ne
derlanders dan toch niet gezeten. Spaarzin,
zuinigheid en economische verantwoorde
lijkheid is weer wat anders dan 'gierigheid".
Is de Indische Nederlander lui? Laten we
hier te rade gaan bij de Nederlandse werk
gever, die van vlijt en vakmanschap kan
meepraten en juist déarom bij het werven
van werkkrachten "kleurenblind" is. Over
zijn in Indonesië geboren werknemers is
hij over het algemeen uitstekend te spre
ken. Zij geven wel blijk van ongezonde
haast, maar dat is wat anders dan luiheid.2)
Ons onderzoek heeft zelfs uitgewezen, dat
menige Nederlandse werkgever een stille
voorkeur heeft voor Indisch-Nederlandse
werkkrachten, omdat die een grote accura
tesse paren aan bescheidenheid en aan
weinig pretenties. Wanneer zij aan de ar
beid zijn getogen, blijven zij constant door-
2) Aan deze "luiheid" maakt ELKE uit Azië
teruggekeerde Europeaan zich schuldig, ook
de blanke. Men kan dit alleen begrijpen ah
men weet wat tjintjayis: het leven gemoe
delijker en filosofischer nemenzich niet laten
opjagen. Maar als er gewerkt wordt, werkt de
"Aziatische Europeaanverd... goed. Dat be
wijst de enorme vlucht die het Europese be-
drijfs- en cultuurleven in korte tijd in Azië
heejt kunnen nemen. Efficiency en betrouw
baarheid zijn bij de tropeneuropeaan opval
lender eigenschappen dan "werken als een
paard"Want een MENS is geen paard.
3J Kliekvorming is géén eigenschap van de
Indische groep speciaal. Hollanders in Indië
hebben ook vaak samengehokt. Hollanders in
werken tot de laatste minuut van de werk
dag.
Feit is echter wel, dat Indische Neder
landers van bescheiden milieus graag sa
menhokken en weinig moeite doen in de
Hollandse kringen op te gaan.3) Hieraan
zijn medeschuldig de talloze belangenver
enigingen, die echter op hun beurt hun
bestaansgrond toeschrijven aan een ver
meende onsympathieke en zelfs "vijandige"
houding bij de hiergeborenen.
KRITIEK VERSTOMD
Het is echter even merkwaardig als ver
heugend dat die wederzijdse kritiek gaan
deweg aan het verminderen is en op veel
plaatsen, Den Haag als eerste te noemen,
zo goed als geheel is verstomd. Dit is niet
zozeer een teken van verhoogde tolerantie
tussen de betrokken volksgroepen alswel
van een naar elkander toegroeien, bij bei
der besef dat in al die kritieken een grond
van waarheid schuilt.
Deze studie heeft ons geleid naar een
straat in een Limburgs dorp, waar de be
huizing van drie Indisch-Nederlandse gezin
nen een acculturatie (versmelting van twee
verschillende beschavingen) heeft veroor
zaakt die sensationeel mag worden ge
noemd.
De drie gerepatrieerde gezinnen hadden
Nederland nooit eerder gezien, de Limbur
ger buurtgenoten nooit met Indische Neder
landers gesproken. Nu moesten zij het maar
met elkaar weten te vinden. De gerepatri
eerden brachten hun eigen denk- en werk
wijze mee onder het motto "haast je lang
zaam". Hun tuintjes voor en achter lieten
zij braak staan. Van het geld dat zij ver
dienden kochten zij luxe artikelen en een
economische besteding der inkomsten was
oceanen ver te zoeken. Eender als in In
donesië namen zij na gedane arbeid en op
zon- en feestdagen hun gemak door in py
jama's rond te lopen, ook buitenshuis.
De Indische jongelui sloegen er op los,
vechten lag hen nader dan praten.4).
Dat was een on-Europese manier van
doen en van laten. On-Europees was echter
ook hun gastvrijheid. Wie bij hen binnen
kwam werd te eten gevraagd en de tafel
was goed. rijst met pittige toebehoren. Ook
in ander opzicht blonken de Indische Ne
derlanders uit, in muziek en zang. Zelfs
de kleuters wisten smeltende liederen te
tokkelen uit gitaar en ukelele. Verder waren
ze beleefd, op het onderdanige af, noem
den hun buurlui "mevrouw" en "meneer",
hetgeen ook gold voor de kinderen die
met twee woorden spraken.
Californië NU hokken ook bij elkaar (in Los
Angeles zijn niet minder dan TWAALF se
parate clubjes!). Wie antropologie en socio
logie studeert, leert het complex van ware
oorzaken begrijpen. In Den Haag is overigens
het gebrek aan sociale activiteit van "de
grootste Indische groep ter wereld" opvallend.
Men heeft geen Indische representanten in de
gemeenteraad (geen politieke interessen)geen
behoorlijke vertegenwoordiging in sociale, re
ligieuze en culturele stadsactiviteiten. Zoals
veel Hagenaars zelf zeggen: "Men zit, bridget,
tjeplekt en kletst maar". Gelukkig dat andere
Indische Hagenaars driedubbel actief zijn.
4Hit vechten heeft een andere oorzaak dan
Een en ander sprong natuurlijk in het oog
en viel bij de Limburgse buurtgenoten niet
altijd in goede aarde. Allengs echter kwam
er toenadering.
Over en weer. Men paste zich aan elkander
aan. De pyama's werden weggeborgen tot
het bedtijd was. In navolging der autoch
tone buurtgenoten werden de tuintjes be
plant en verzorgd. Het geld werd beter
besteed, want door zuinigheid en vlijt wis
ten de Nederlanders met hetzelfde loon
zich een bromfiets en zelfs een auto te
kopen, de gerepatrieerden willen niet ach
ter blijven.
Geslagen werd er ook niet meer, ook al
omdat de Indische vechtersbaasjes aan de
lijve ondervonden, dat de Nederlandse leef
tijdgenoten hard terug konden slaan.
Van de andere kant vonden de Nederlan
ders dat de beleefdheid der Indischen toch
wel aardig en netjes in de oren klonk, en
"innerlijk beschaafd".
Men beproefde de rijsttafel en kreeg er de
smaak van te pakken. Nu eet de hele straat
geregeld rijst. En worden er meer gitaren
gekocht dan ooit te voren, want de jongens
gingen bij elkaar in de leer. We zijn nu
twaalf jaar verder en de verbroedering
heeft zich reeds uitgestrekt tot twee hu
welijksbootjes. Het is een klein voorbeeldje
van hetgeen in Nederland in groter en
breder verband algemeen verschijnsel is
geworden.
"NIEUW, VERS RAS"
Enerzijds heeft de noodzaak van volle
dige integratie de Indische Nederlanders
opengesteld voor Nederlandse waarden en
leefgewoonten. Van de andere kant hebben
de eigenschappen en verworvenheden der
Indische Nederlanders bij hun autochtone
medeburgers gehoor gevonden.
Ondanks het conglomeraat van rassen
bestaat er in Nederland geen rassenpro
bleem. Engelsen, Amerikanen en Westduit
sers hebben er hun bewondering en ook
verwondering over uitgesproken.
Legio zijn de moderne denkers, die de ver
re toekomst van de wereld in het teken
zien van totale vernietiging of (als enig
alternatief) van totale versmelting der ras
sen, anders gaat de mens ten onder in
moordende twisten, in verweking en histo
rische vermoeidheid.
Zo ergens, dan bijt Nederland hier het
spits af en is hier het voorbeeld te vinden
van de raciale wereld van het verschiet,
van de enig veilige weg naar een nieuw,
veerkrachtig en verjongd mensdom...5).
de al te gemakkelijk aangenomen "Oosterse
opvliegendheid"Criminaliteit in de Indische
gemeenschap is opvallend laag. Zoals een
dame ons onlangs schreef: "Messentrekken en
vergiftigen doen ze hier veel meer dan wij
ooit in Indië!"
s) De schrijver ziet hier een ZEER BELANG
RIJKE factor van de "bloedinbreng" in sta
tische volken. Een Hollander zei me eens:
"Holland lijkt één groot Spakenburg!" Na
werking van schoolliedjes misschien(Van
vreemde smetten vrij-hij!") De eerste objec
tieve academische studie van de Indischman
in Holland zal beslist door een BUITENLAN
DER geschreven worden!
