BOEREN (I)
Jos. van Arcken
CHEMO PHARMACIA H.O
In een gesprek met een ouwe sobat ver
telde deze vernomen te hebben dat Tong
Tong zich in Zuid Afrika óók inspant voor
de apartheidsgedachte. Ook al is dat niet
waar, Tong Tong leeft al zó lang met ver
dachtmakingen, dat daar niet verder op in
gegaan werd. Maar ook zei deze vriend
toen: "Je doet toch niet mee met die ouwe
Boeren, hè?"
Nou, en déar trapte hij op een gevoelige
teen. Want ik ben opgegroeid met Pieter
Maritz en Blikoortje, met Christiaan de Wet,
de la Rey, Smuts en Hertzog, met de aan
Paul Krüger toegeschreven uitspraak "Alles
sal reg kom" (de tegenhanger van het In
dische "sabar"), met De Held van Spioen-
kop en De Leeuw van Modderspruit. ALLE
schooljongens toen kenden de vlaggen van
Transvaal en de Oranje Vrijstaat en "haat
ten de Rooineks". En de Indo Douwes Dek
ker (de latere Setiabudhi) vocht als vrij
williger in de Boerenoorlog, ach, te veel
om op te noemen. En ALLEMAAL gevoelige
tenen van Tjalie, sobat!
De geschiedenis is veranderd, en inzich
ten zijn misschien wijzer geworden, maar
de Boeren zijn voor ons altijd geweest de
representanten van Moed, Elan, Onverzette
lijkheid, Vrijgevochtenheid. Hun Mausers
hebben alleen al om hun reputatie van de
Boerenoorlog nog decennia lang de ge-
weerrekken van de Indische Jager gesierd.
Maak het belachelijk voor mijn part.
Noem met Karl May romantiek, of Wild
West romantiek. Dat is het dan voor U
geweest. Bij ons lag op de bodem een
respect voor mannelijkheid, ridderlijkheid
en ZUIVERHEID die ONAANTASTBAAR
blijven. Wilt U mijn symphatie, please, haal
mij niet over om mijn dierbaarste herinne
ringen te verloochenen...
BOEREN (II)
Ook is geprobeerd mij tegen de Boeren
partij en Boer Koekoek in te nemen door te
spotten met boeren en alles wat boers,
"DUS" dom en achterlijk is.
Ik ken het programma van de Boerenpar
tij niet goed genoeg om over de verdien
sten en fouten ervan te oordelen. Verwacht
dat dus niet van mij. Ook ken ik Boer
Koekoek niet lang genoeg om hem op te
hemelen of neer te slaan op verzoek. Ver
zoek trouwens nooit om iets onsympathieks
of oneervols in Tong Tong.
Maar ik ken de boeren. Ik heb drie ooms
gehad, die Hollandse boeren waren. Met de
verloven in Holland heb ik er gelogeerd en
in méér boerengemeenschappen. Ook heb ik
in de Stad gelogeerd onder stadsburgers.
Als er een kronkel zit in m'n hoofd, dan
kan die misschien extra aangetoond worden
met mijn preferentie van boeren boven
stadsmensen. Misschien komt het omdat ik
ook aan moederszijde gebonden ben aan
tani's, boertjes achter Leuwiliang, Batoe-
djadjar en Toeloeng-agoeng, Martapoera en
Sampit.
Ik heb zowel aan de Hollandse als de
Indonesische boertjes PERSOONLIJK on
vergeeflijke en mooie herinneringen, die ES
SENTIEEL zijn. Naast veel misschien juiste
beschuldigingen van achterlijkheid en dom
heid, beslist ook van eenvoud, liefde voor
de aarde en de natuur, soliditeit, betrouw
baarheid, eerbied voor oude zeden en ge
bruiken, onverstoorbaarheid, die men mij
niet kan afnemen. Net als bij die andere
Boeren: wie mij probeert te lijmen voor
de politiek, schelde niet op boeren.
Eens reden wij (in 1923 - een barre win
ter) met een soort opeletje (een omge
bouwde T-Ford op hoge wielen) van Otter-
loo naar de markt in Arnhem: een busje vol
vierkante, zwijgzame (en anders tóch onver
staanbare!) boeren en een klein aal-dun
Indootje. Het sneeuwde zwaar. De weg was
glad en dat rotte busje sjeesde soms wét
raar over de weg. In die tijd bestonden nog
geen ruitenwissers of in elk geval had het
busje er geen. Hoe te rijden zonder zicht?
Telkens stoppen om de ruit schoon te wis
sen had geen zin. Toen ging één van de
boeren achterstevoren op het voorspatbord
zitten en bleef de voorruit schoon vegen
terwijl we bleven voortrijden. In die kou!
We hadden allemaal pret voor tien. Op een
gegeven moment slipten we en reden van
de weg af. De chauffeur wist de wagen
overeind te houden. De "buitenboer" viel
nog net niet van de Ford af. GEEN con
sternatie! Wéér leut. Car op straat gehol
pen. Door gereden. Er werd haast geen
woord gesproken. Er werd niet opgeschept.
Het was gewoon. Doe dat maar eens na,
stedelingen! Zoiets zag ik alleen maar drij
vers op de Indische jacht doen.
Oók boertjes!
Van Indonesische boertjes heb ik te veel
mooie dingen ondervonden om ze denigre
rend te behandelen. Als U wat heeft tegen
Boerenslimheid, ik GUN het ze. Het is hun
zelfbehoud. Hoe kunnen ze anders op te
gen ons pientere stadsmensen, die er eeu
wig op uit zijn om die boertjes te beduvelen
met mooie standswoorden en mooie manier
tjes?
Er is een ouwe controverse hier, een
eeuwenoude controverse, tussen de stads-
man en de landman. Er is te veel inbeelding
aan onze kant (de standskant) maar ergens
diep binnenin WETEN wij dat er aan ONZE
manier van denken vaak heel wat schort.
En in discussies van stadsmensen, die
maar niet opschieten, hoor je vaak opeens
uitroepen: "Met je nuchtere boerenverstand
kan je wel inzien dat..."
Asjeblieft: als we al te steeds, él te
pienter worden, laten we dan weer even
praktisch worden en boers nuchter denken.
Zo'n Boerenpartij HOORT BIJ HOLLAND,
óók met zijn fouten. Noem de politieke par
tij die géén fouten maakt, als U kunt.
Men hoeft het (evenals met Tjalie) per sé
niet met alles eens te zijn wat de Hollandse
boer denkt of doet, maar kleineer hem niet.
Friedericy schreef een boek "Vorsten,
Vissers, Boeren". Een heel mooie titel. De
wereld bestaat dankzij Vorsten (zij die be
sturen) en Vissers en Boeren die ons voe
den. Uw Christus had ook vissers ander
Zijn discipelen. Laat ons proberen mense
lijker en christelijker te zijn tegenover de
boeren. T.R.
SLEOTAN
Boeng Jan v. d. Schalk is met zijn ver
haal over Topoh een beetje gaan slèotan.
Naar beste weten heette zijn "ijspaleis"
niet Noordpool, maar "Nova Zembla".
De jongens van de H.B.S. droegen petten
met een gouden ster en niet een kroontje.
Wij van de K.E.S. afd. Bouwkunde had
den een gouden kroontje en van de afd.
Werktuigkunde een zilveren rad met 2 ge
kruiste hamers, waarin de letters MTS. Het
kroontje is in verval geraakt, omdat onze
"ulsen" (keetjes) het rad met hamers kloe-
ker vonden staan. K.E.S. kloek en sterk.
De Mulonezen droegen petten met een
gouden kroon, omgeven door een lauwer
krans.
De N.I.A.S.-ers het Esculaapteken om
geven door lauwerkrans (goud).
De latere B.A.S. ook een zilveren rad
met qekruiste hamers, waarin de letters
B.A.S.
Tja, de Genteng meisjes hadden heel wat
van ons te verduren, maar zeiden we vroe
ger toch allemaal:
Boekan kajoe, boekan besi.
Toean Allah njang kasi.
OLD MAX
Jan corrigeerde zijn fout zelf iets te laat.
Zijn correctiebrief bereikte ons toen zijn
artikel al op de pers was! En weet U wie
hem corrigeerde? Emilie van Hout in haar
stukje over de Gentengschool in ons boek
je "Het Meisje uit Indië"! Emilie was zelf
natuurlijk nooit klant van Topoh en tóch
wist ze het beter. Een mooi voorbeeld hoe
we bij Tong Tong elkander corrigerend en
aanvullend betrouwbare historie schrijven!
KINDEREN LUISTEREN
Mevrouw is op bezoek. Zij is in de tropen
geboren.
Zij vraagt: "En hoe heet jij?"
"Herman," zegt het kind.
"Herrrman? Wat een mooie néém!"
Het jochie kijkt haar aan:
"Jamaar, het is met één r."
NINA
Ruime sortering
J GOUDEN RINGEN
l bij
Laan van Meerdervoort 520
Den Haag - Telef. 33 64 41
Astma-Bronchitis patiënten
U kunt direkt verlichting en
fpL zelfs veelal genezing vinden
door aanschaffing van de
„CHEMO" Handverstuiver
Fijne verstuiving
Onbreekbare lichtweren
de medicijnhouder.
Ook in ELEKTRISCHE
UITVOERING verkrijgbaar
voor zware patiënten I
Vraaat inlichtingen bik
(Dir. Th. E. Bendien)
FRED. HENDRIKPLEIN 6. DEN HAAG
Telefoon (070) 55 26 47
10
