OVERPEINZING
Stervende vlinder
Hij was in t kielzog even nog
dat purperen coleusblad
ik was zo dankbaar, dat gij toch
Die was ie ver van bloem en plant
gefladderd over 't wijde meer,
die haalde niet het blauwend land
en dwarrelde te loevert neer.
En zo snel voer de ranke boot,
dat gij vergeefs uw kleine hand
hem toegereikt hebt voor zijn dood
in 't water, ver van bloem en plant.
uw hand hem toegestoken had.
Jac. van HATTUM
(Ingez. door Nina)
We zijn Nina zeer erkentelijk voor het
opsturen van dit gedicht. Coleus miana.
Een Hollandse dichter is getroffen geweest
door het ons zo bekende purperen miana-
blad, heeft er de overeenkomst in gezien
met een vlindervleugel en elders op zijn
levensvaart kruist een dwarrelende exoti
sche groet uit de Tropen zijn weg...
Het komt vaker voor dat een Europees
kunstenaar diep getroffen is door een "klei
nigheid" uit de Tropen, waar wij zelf ons
leven lang overheen gekeken hebben Dat
is wat ons het sterkst treft: het GEBREK
AAN POëTISCHE BELEVING van onze In
dische omgeving. Het al te gemakkelijk
dichten of schilderen van algemeenheden.
Het niet kunnen stilstaan bij een lantana- of
alamanda-struik, de beschrijving van één
tropische maannacht, enz. enz. millioenen
dingen!
En verder: noch het metaforische noch
het symbolische element te ontdekken in
wat wij zien. Metaforisch vergelijkend,
b.v. de rivier slingert zich als een zilveren
lint. Dus: welke NEVEN-gedachte roept een
beeld op. Symbolisch zinnebeeldig. Welk
maatschappelijk of geestelijk terrein is te
vergelijken met alweer zo'n lantanastruik:
elke bloem is een ruiker bloempjes en een
struik is dus een ruiker ruikertjes.
Zo heeft alles in de natuur overeenkomst
met hogere of diepere waarden. Wat gaat
er in U om als U aan een bepaalde plant
of bloem of dier denkt? Wat léért U uit
zo'n "ding"? Europese dichters zouden dol
blij zijn als ze maar één uur zouden rond
waren in onze Indische natuur. Die we vaak
alleen kennen om zijn praktische waarden.
Eens wees ik in Kediri een dame een bloe
iende toerie-boom aan met zijn fijnbladige
etherische profiel en zijn frêle gekleurde
bloesems. "Is dat niet héérlijk?!" riep ik
opgetogen. "Ja", zei de dame. "kembang
toerie is heerlijk voor petjel!"
Dat had ik nou weer niet bedoeld (al geef
ik toe dat zulke petjel inderdaad heerlijk
is!), maar de natuur is toch niet alleen om
op te eten? Misschien zit er zelfs hier en
daar een gedicht in dat langer leeft dan
de spijsvertering van vandaag
Ajo, lezers en lezeressen! Als er érgens
nog een dichtader bij U leeft, laat hem
vloeien!
Want wij zijn allemaal Stervende
Vlinders, wij wonderlijke miana-blade-
ren uit een ver Paradijs.
Laat één blad achter voor later...
T.R.
Eigenlijk is het het prettigst werken met
heel zachte gamelan-, ketjapi- of krontjong-
muziek op de achtergrond. Het heeft een
enorm kalmerende invloed (op mij alleen of
is het algemeen?) in de dynamische sfeer
op dit kantoor, waar twee telefoons nooit
zwijgen, bezoekers, handelsreizigers, mede
werkers elkaar eindeloos afwisselen. Waar
de tafels bezaaid liggen met copy en druk
proeven, die racen met de "deadline".
Op sommige momenten kan je wel eens
volkomen wezenloos naar die zachte muziek
luisteren, die je alweer helemaal kwijt was.
Maar in. het onderbewuste een herinnering
tevoorschijn tovert aan een meertje achter
Dramaga, een lome middag over Kebon
Sirih, een rotsbeekje boven Garoet, zó in
tens, zó navrant, dat de hele luidruchtige
werkelijkheid om je heen er volkomen door
wordt weggevaagd. Dan ben je compleet je
tramontane kwijt, zoals dat in de volksmond
heet. En zoekt je geest naar oriëntering in
een serie vragen als: "Waar ben ik?" "Wat
doe ik hier?" "Waarom zit ik hier?"
Pas op dat moment besef je dat je met
je hele westerse bestaan fundamenteel een
heel klein schakeltje bent gebleven (sekali
...tetap...) van de Gordel van Smaragd, dat
je eigenlijk een schelpje hoorde te zijn op
de Kei Eilanden. Of een tjapoeng boven de
Tjiliwoeng. Of een klapperbloesem op San-
gir. Of zo maar een ouwe krossi males op
een achtergalerijtje aan Gang Adjudant.
Wat heeft dat leven zich er bij ons inge
brand! Het is niet te verzoeten met roem
volle carrières of volle V D winkels of
"Europees cultuurgenot" of Drees-pensioen,
die verkregen worden met de herhaalde
zweepslag van de tijd of de dwang van
de portemonnaie.
Op zulke momenten besef je als geen
enkele Nederlander-van-hier, dat de Euro
pese beschaving eigenlijk alleen maar de
laatste en jongste is van een eindeloze
reeks van hoogculturen, die NIET vervallen
en verloren zijn gegaan, maar iets behou
den hebben van Tijd en Ruimte, van essen
tieel geluk en zuivere filosofie. In een mu
zikaal patroon, in een spreekwoord, in een
verhaal, een gedicht, een dessin. Daar vind
je wat je in de eindeloze drift van deze
laatste beschaving niet vinden kan:
Rust, Tevredenheid, Zorgeloosheid, Geluk.
Terwijl Europa nog steeds jaagt achter
het "Steeds moderner!", "Steeds vlugger",
"Steeds efficiënter", "Steeds veiliger",
"Steeds rijker", amechtig hijgend, nooit een
einddoel bereikend.
Tevreden zijn met heel weinig, met niets,
lali djiwowaar zijn die kostbare le
venswaarden gebleven?
Heel weinig, dat is de achtergrondmuziek
van maar twee composities:
"Krontjong Kemajoran" en "Bintang Soera-
baja"... T.R.
IlllllllllllllUltllilllllllltllllllillllllllllliillll'iiiiiiiiiilililiiilliiulillllllltlllilililllllillli mHiin'iiiniiiiii'iHiiii'iiiiiiiiiHiinii'
DE HELE SERIE SIERLEPELTJES MET STADSWAPENS
NU COMPLEET!
a
Batavia - Bandoeng - Soerabaja - Semarang - Magelang - Cheribon - Buiten-
zorg - Malang - Amboina - Menado - Makassar - Medan.
Een trots bezit, een prachtig cadeau, een sieraad in uw huis. Of U er
nu één koopt, zes, of de hele serie.
Per stuk f 3,15; 6 st f 17,—; 12 st. f 32,50 Porto inbegrepen.
iiiillltiiiiiliiiilliililililllllliiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiilililiiiiiliiiiiil'Nliiiiiiiiiiiiliiliiiiiiiiiliiiili: nulmin
Eén van Indië's boeiendste schrijvers:
WILLEM WALRAVEN
"Brieven aan familie en kennissen" f 29,
"Op de grens"f 6,90
In Tong Tong's Boekhandel
10
