Pak-Djö
De wielersport heeft in het oude Indië niet de vlucht genomen van andere sporten, maar heeft bij vlagen altijd ernstige beoefenaars en
uitstekende prestaties voortgebracht. Hier een zeldzame foto van de wielerwedstrijden Pasar Gambir 1936. Twee van onze trouwste lezers zijn
op dit plaatsje te vinden: firn Hilgers en Mi el Ondang. Verder zien wij o.a. Flirsinger en lndardjo. Onder de organisatoren: Adolfs, Sneep,
Cijfer, Kerdijk. Maar we wedden dat lezers veel meer kandjeng besar sepeda" zullen herkennen.
Alweer een herinneringl Door het verhaal
van Jan Ball, over Topoh komt vanzelf een
andere herinnering in mijn geheugen-moeras
omhoogdrijven!
Wij, in Malang...de schoolstad bij uitstek;
de bloemenstad par exelence, enfin... ik
was daar op de Mulo en je had er net zo'n
ijsverkoper, even over de spoordijk... rich
ting Kebalèn...duister Malangl Nou was het
daar bij Pak Djö helemaal nog niet duister,
nog lang niet... daarvoor moest je nog een
heel stuk verderopl!
Pak Djö had dus zijn domicilie even over de
spoordijk en op welke tijd van de dag je er
ook kwam; altijd zaten er een paar school
jongens; meestal van de "na de lagere
school-tijd" aan zijn stalletje, want altijd
was er wel een schooi die uitspanning had
...en dan... even gauw naar Pak Djöl Ik
was toen bij de padvinderij en een van mijn
vaandrigs woonde daar in de buurt aan de
spoorstraat n.l. en die vaandrig had een
vriend, in het bezit van een 500 cc Triumph
motorfiets met zijspaneen Zeppelinzij-
spanll! Op die motor met zijspan nu had ik
het begrepen...motorrijden kon iedereen...
maar het zijspan?!
Ik heb het zover gekregen dat ik erop
mocht op een middag, na de nodige in
structies I Ooei I wat trok dat ding De
spoordijk af was geen kunst, ofschoon ik
de hele breedte van de weg nodig had.
Beneden aangekomen, omdraaien en weer
omhoog...dat ging prachtig, de motor trok
best, evenals trouwens de zijspan!I Boven
aangekomen ging door de vaart de zijspan
van de grond...over de spoorrails...even
verder kwam ze weer neer...jongens...in de
gauwigheid vergat ik terug te schakelen...
daar ging Max...met een r.tvaart recht op
dat ijsstalletje af!! Daar had men mijn ca
priolen met gemengde gevoelens zitten aan
zien en nualles stoof uit elkaar onder
het nodige commentaar en gekrijsl!. Op een
haar na miste ik een paar banken en ging
toen dwars de weg over recht op een tuin
muurtje af...je weet wel...zo'n muurtje waar
op je lekker op je hurken kunt zitten?!
Onderwijl had ik de motor teruggeschakeld
...ontkoppeld..., maar die zijspan bleef trek
ken...het zaakje was kennelijk niet goed af
gesteld...Wel...ik kwam tegen een Asem-
boompje tot stilstand; gelukkig slechts van
een polsdikte, dus het ding veerde mee,
zo zelfs, dat de zijspan waarmee ik dat
boompje torpedeerde omhoog-gelicht werd
(hij zat n l. aan de voorkant los en kon dus
BETJIK KETITIK OLO KETORO
Wij hebben op ons verzoek in de brief
van Van Hier en Gunder in het nummer
van 15 juli, pag. 2, kolom 1 onderaan, tien
tallen brieven binnengekregen en met een
soort van licht leedvermaak geconstateerd
dat niemand erin geslaagd is, een korte,
juiste vertaling in het Nederlands ervoor
te vinden. Wél bleek duidelijk dat iedere
inzender het spreekwoord volkomen be
greep.
Maar er zijn ook veel lezers, die er niets
van begrijpen en er toch nieuwsgierig naar
zijn wat het betekent. Hier een toelichting,
die misschien niet 100% correct de beteke
nis heel goed omschrijft.
Betjik het Goede
Oio het Slechte
ketitik (moeilijk) op te sporen
ketoro duidelijk merkbaar
Toch is hiermee de vertaling niet af.
Het eerste deel heeft namelijk ook in zich:
het (aangeboren) goede verloochent zich
nooit; en het tweede: een slechte aanleg
is niet te verbergen, waarbij aangetekend
moet worden dat het slechte duidelijker
waarneembaar is (ketoro) dan het goede
(ketitik).
achterover scharnieren, wat hij dan ook
deed...een Zeppelin op z'n Staart!!! Nooit
heb ik me meer geschaamd...Er was ge
lukkig niets kapot, maar, wat ik van de ijs-
drinkers te horen kreeg...daar lust een
hond geen vreten van!! Van één cultuur
school-gast heb ik bijna een paar dreunen
gekregen...hij had n.l. in de alteratie een
bij doorgeslikt, ...een van de vele die altijd
bij die stroopstalletjes rondzoemen en wel
ke ongelukkige bij juist in zijn glas stroop
gevallen was toen hij het haastig oppakte
en leegdronk waarna hij in een haastige
vlucht voor mijn aanstormende motor zijn
heil zocht. RMF.
Het spreekwoord doet een beroep op
mensenkennis en scherpe observatie. Een
wezenlijk goed mens immers zal men (zij
het met moeite) altijd kunnen ontdekken
onder de brute bolster. Aan de andere kant
kan zelfs een slechte persoon die zich zeer
sympathiek voordoet toch direkt herkend
worden.
"Betjik ketitik oio ketoro" wil eigen
lijk afdoen met lange bewijsvoeringen, met
het afmeten van iemands aard aan de hand
van een aantal "bewijs-daden", met einde
loze re- en duplieken: laat het hart en de
ogen spreken. Punt.
Het "betjik ketitik" spreekt op een bij
zondere manier tot ons in het sprookje
van De Prinses op de Erwt. Hoe armoedig
ze ook gekleed was, de fijnheid van haar
prinsesselijke natuur werd bewezen door
het voelen een erwt door twintig matras
sen heen.
Het everzwijn blijft vol moed met zijn kudde,
waar hij zich ook bevindt, overmoedig van
trots en vrij van alle vrees.
Spreuk uit het Sanskrit
Gelukkig leven de cicaden (tonggèrèts),
want hun wijfjes zijn allen stom (stemloos).
Xenarchus van Rhodos
18
