FRAGMENTEN U
LANGE SOERAT
EEN HEEL
BRAZILIË
Karate Kyokushinkay Tokio - N. K. A.
Bij de Brazilianen is me opgevallen
dat bij hen, net als bij ons in het oude
Indië, altijd wel plaats is voor een ou
de moeder, grootmoeder of tante. Ze
helpen de huisvrouw met allerlei kar
weitjes zoals stop- en naaiwerk. De fa
milieband is hier erg sterk. Ook jong
getrouwde vrouwtjes krijgen vaak haar
moeder op bezoek die dan helpt met
de was (luierwas vooral!) en met het
huis schoonmaken.
De Braziliaanse vrouwen zijn vrese
lijk precies op hun huis, vooral op de
vloeren! In dit opzicht lijken ze veel
op de Hollandse huisvrouw die ook
steeds aan het boenen en afstoffen is.
De Braziliaanse heeft echter een groot
zwak voor de vloer, of het nu parket-
of tegelvloer is. Zelfs de tegels van
de oprit die naar de carport leidt,
wordt iedere dag met de electrische
vloerwrijver bewerkt
De oude vrouwen doen hier ook erg
veel aan haken. Ik heb heel wat prach
tige bedspreien gezien die een oude
moeder van 82 jaar had gehaakt. Ze
heeft ook kleedjes (slaapkamerkleed
jes) gehaakt van een dikke soort haak-
garen. Ja kunt hier op de markt haak-
garen krijgen in strengen van 50 gram
en (opgewonden) bollen van 200 gram.
Natuurlijk heb ik ze meteen gekocht en
heb er kantbloesjes van gehaakt
(goedkoop, uit een bol krijg ik een
bloesje in kantmotief met korte- of he
lemaal geen mouwtjes, voor ongeveer
f 2,50).
Daar ik geen huishouding heb en al
leen maar een beetje help met afwas
sen en verstellen (echt Oma's werk
jes) heb ik veel tijd om te haken en
doe dat dan ook graag, vooral onder
het TV kijken. De TV-programma's be
grijp ik toch niet want alles gaat in het
Portugees. We hebben hier veel Ame
rikaanse films en tekenfilms, ook de
nodige Lassie en Rin-tin-tin films, de
Flintstones en Flipper voor de jeugd.
TV is gratis maar ontzettend veel re
clame, net als in Amerika.
We wonen in een buitenwijk van
Santo André, dichtbij de Pirelli ban
denfabriek. Tegenover ons is 'n boer
derij met 30 a 40 koeien, drie paarden
en een oude (gepensioneerde) ezel, en
natuurlijk de nodige kippen, eenden en
kalkoenen. Tweemaal per dag kunnen
we melk halen, heerlijk vers. Je kunt
in de winkels wel gepasteuriseerde
melk krijgen maar die is niet zo lek
ker. Natuurlijk ook blikkemelk. Ik zag
o.a. ons bekende soesoe tjap Nona.
Hier heet het ,,Mogo" (mogo betekent:
meisje), ingedikte zoete blikkemelk,
zoals we die in Indië kochten. Naast
ons is een kippenfarm, zodat we ook
verse eieren kunnen kopen. Gelukkig
hebben we geen last van vliegen, want
ons huis is helemaal afgeschermd met
vliegengaas. 's Avonds ook geen last
van muskieten. Het ligt hier vrij hoog,
zodat het te koud is voor muskieten,
slechts met warme dagen kunnen we
door muskieten geplaagd worden als
we buiten blijven zitten.
Bakker en melkboer komen hier niet
aan de deur zoals in Holland.
De kinderen moeten iedere dag
brood halen in een winkeltje in de
buurt. Je kunt er om half acht 's mor
gens of zelfs om 7 uur al terecht, ook
zondags. De kruidenierszaken heten
hier venda's of mercado's, ze zijn ook
zondags geopend (tot 12 uur). Meest
zelfbedieningszaken. Eens in de week
wordt er in onze buurt markt gehou
den in een straat, die tijdelijk voor het
verkeer wordt afgesloten. De markt
duurt maar tot 12 of één uur, daarna
wordt alles ontruimd en is het weer
een gewone straat.
Ik vind het erg leuk om mee te gaan
naar de markt, al was het alleen maar
om de bekende vruchten en groenten
te zien, zoals mangga, semangka, wa-
loh, laboe siam, nangka, djamboe bid-
ji, terong blanda, katjang pandjang,
ananas, pisangs en advocaten, maar
ook appels, stoofperen, perziken, au
bergines (paarse terong), paprika's en
gewone rode en groene lomboks. De
Brazilianen hebben als nationaal voed
sel rijst met bonen. Je hebt hier bonen
in allerlei soorten, grote en kleine,
bruine, witte, gele en zwarte bonen.
De bonen worden bereid met varkens-
of rundvlees en gekruid met uien(loof)
en knoflook. Ze gebruiken hier veel
knoflook.
Vlees is hier goedkoop, het wordt
per kilo of half kilo verkocht, nooit per
ons. De slagers verkopen uitsluitend
vlees, of kip (schoongemaakt, vers)
maar nooit lever, niertjes, e.d. Dat
wordt gerekend tot „ingewanden". Je
kunt deze dingen echter wel op de
markt kopen en je ziet dan open en
bloot uitgestald lever, tong, babad
(pens), nieren, hart, staart, enz.
Twee keer per week komt er een
empregada (werkster) van 9 tot 5 uur
bij ons werken; ze doet de was, maakt
het huis grondig schoon (met kleden
kloppen, dweilen en schrobben) kookt
ons middagmaal. Na het eten maakt
ze af wat nog niet gedaan is, haalt
de was binnen (die dan meestal al
droog is), strijkt, en is meestal voor 5
uur al klaar. Ze is een caipira-vrouw,
zo noemen ze de mensen die uit het
binnenland komen. Wij zouden in In
donesië zo iemand orang dessa noe
men. Ze hebben een apart taaltje, dat
wil zeggen geen dialect maar bepaalde
woorden verkeerd uitspreken, zoals
letteromzettingen. Dit klinkt erg grap
pig. Iedere zondagmiddag hebben we
op de televisie een speciaal caipira-
programma, waarbij ze hun liedjes zin
gen (lijkt op cowboy- en ook een beet
je op krontjongliedjes). De vrouwen
dragen wijde rokken met strookjes, de
mannen hebben altijd een stroohoed
op (meestal gerafeld).
Een andere keer misschien meer.
Emilie van Hout-Intveld.
DE VLUGSTE MANIER
van bestellen bij Tong Tong: be
stelling op de giro schrijven, giro
zenden naar Tong Tong, Prins
Mauritslaan 36, Den Haag. Dus
NIET in de girobus doen, duurt
soms 4 dagen voor wij de giro
ontvangen
Wij verzenden uw bestelling
direct na ontvangst van uw giro,
incasseren komt later. Op deze
manier kunt u de barang binnen
3 dagen thuis hebben
Goedgekeurd bij K.B. no. 210 dd. 28-7-1965
Karateclub "KOKORO"
Leraar: H. P. Couzijn - Japans gediplomeerd 3e Dan.
Branch chief 's-Gravenhage en omgeving.
Lessen: vanaf maandag tot en met vrijdag 19.30 - 22.30
zaterdag 11.00 - 15.30
voor dames:
dinsdag 19.30 - 21.00
donderdag 19.30 - 21.00
Practische oefeningen in zelfverdediging in het schoolgebouw Roemer
Visscherstraat no. 114 ingang Sara Burgerhardtweg no. 4.
Inlichtingen dagelijks 070-32.28.95. Leeftijd boven 14 jaar.
Wij laten af en toe ook graag een lezeres uit een ander werelddeel aan het
woord. Zo gewoon ngobrol, geen aardrijkskundige verslagen. Hier een aantal
fragmenten uit een heel lange brief van Emilie van Hout, die al sinds de oprich
ting van Tong-Tong trouw meewerkt, waar ze ook zit in de wereld. Ze is nu een
hele poos op bezoek bij familie in Sao Paulo, Brazilië. De familie Van Hien. Ook
zo'n echte Indische naam, ja? Adoeh! Hoe zitten wij anak-Depok en anak-Ker-
tosono nu over de hele wereld! En overal blijven wij eenvoudig en eerlijk ons
zelf. Goed zo!
19
