Happy hunting
LANGS
TIJGER
PADEN
HET GELUK VAN HET JAGEN
Lex Denninghoff Stelling
"De jacht behoort tot het zuiverste repertoire
van het menselijk geluk".
JOSé ORTEGA Y GASSET
Ons Wullem, groot jager en dierkun
dige, schoot eens na de oorlog in de
buurt van Soerabaja een wildsoort dat
daar op een zeer bijzondere wijze is
gekomen. Het stamt oorspronkelijk uit
oostelijk en zuidelijk Arizona, centraal
en noordelijk Mexico, westelijk en zui
delijk Texas en Zuid Amerika. Ik zal
U er wat van vertellen.
Weet U waar het precies gebeurde?
Wonokromo! Uitgerekend! "Ge lieget
toch!" (Als men hier in Brabant zegt
"ge lieget toch", betekent dat niet zo
zeer "je liegt 't", maar meer "oh ja?")
Overigens kan ik U verzekeren dat
jagers nooit jokken, dat doen alleen
vissers (hoh). Als je iemand de armen
ziet rekken, naar links en naar rechts,
zóóó groot boeng, tanggoeng toekang
mantjing! Weet U wie daar ook zo'n
"handje" van hadden om de zaak te
beduvelen? Onze Javaanse jachtgid-
sen.
"Gedé Pak tjèlèngé"? (Is dat wilde
zwijn groot Pak?) Dan werd de rechter
hand met uitgespreide vingers, hand
palm naar beneden, horizontaal ter
hoogte van de poeser (navel) gebracht,
(kujjenagaan) en kwam 't er met rollen
de ogen uit: "Sa-èstoe oeageng'ndara,
se-manten, kados goedèl"!!!! (Werke
lijk geweldig meneer, zó groot (let op
de hand en de poeser) als een kar-
bouwkalf).
Ik heb alvorens met U te gaan poste
ren nog even de tijd iets te zeggen
over het prachtige Javaans. Het Neder
landse woord "groot" wordt in het
Ngoko-Javaans vertaald met "gedé"
(met een dikke d!), in het Kromo-Ja-
vaans met "ageng". "Heel groot" ver
taal je met "gedé banget" (ageng san-
get), maar in de spreektaal laat men
vaak dat "banget" (sanget) weg en
worden de woorden uitgesproken
waarin je een duidelijke "oe"klank
hoort. "Goe-edé" "oeageng". De "oe-
e" en "oe-a" vloeien bij het uitspreken
in elkaar over. Probeer het m^ar:
"Goeedé... Oeageng!
Geweldig!
Maar we waren met Si Wellem bezig.
Wim zat in een goeboeg in dat terrein,
Soerabajanen weten het precies, te
genover de leerlooierij "Wonotjolo"
(Maintz Co). Ziet U 'm daar zitten?
Benen "grienggiengen", myriaden mus
kieten om z'n oren (het geluk van het
jagen) rechterwijsvinger gestrekt langs
de trekkerbeugel van een Springfield
30-06, duim op de safe en bij vaag
maanlicht kijkend naar een troep wroe
tende en vrijende wilde zwijnen. Wat
waren 't 'r veel! Maar allemaal gen-
djiks (biggen). Nu is het bekend dat
volwassen tjèlèngs vóór zelf uit te tre
den eerst hun kroost vooruit sturen.
En dus was nu het wachten op 'n dikke
pa of 'n nog dikkere ma. Die maar niet
kwam opdagen. En het werd later en
later. Een big pillen? Ik zie de twin
keling van spot al in de ogen van m'n
kameraden. "Loh! Gendjik Wim!"
Hoort U het ook? "Loh! Gendjik!"
Niet schieten? Hah, die zondahsjaher!
Dendengnja waar nou! Lastig dilemma.
Toch maar schieten. Ik breng 'm naar
bak- en braadkunstenaar Hong Wan
Lauw op Pasar Besar Wetan, snap je,
en die maakt er een babi foefoe of
babi panggang van, jongen, dat is niet
meer normaal hoe zo'n speenvarken
smaakt. Godenspijs!
Flits en knal vallen samen! (Wim schiet
Uit de goeboeg, sentolop (staaflamp),
altijd maar ééns-keer en dan al),
even kijken. Verrek, wat is dat nou?
Dat is geen Sus Vittatus, geen Sus
Verrocosus, de Sus die daar ligt ken
ik niet!
Moet je 'm daar zien liggen. Zo groot
als 'n gendjik, maar volwassen, kijk
maar naar de slagtanden. Hoe kan dat
nou? Wacht nou even, wacht nou even,
dat 's sterk, dat kan toch geen, ja dat
is 't wel, ik heb er ergens een plaatje
van gezien, verdorie dat is 'm.
Dat is 'npeccarieüü
Een peccarie! Hoe in 's hemelsnaam
komt een diersoort, dat alleen in Ame
rika voorkomt in Wonokromo verzeild?
En nou ga ik met onze Soerabajanen
praten. Jullie kennen natuurlijk allen de
dierentuin (Hompes) op Darmo dicht
bij de Wonokromobrug. Tijdens de oor
log werden de peccaries losgelaten of
misschien braken ze uit de hokken,
quien sabe, begonnen te zwerven en
op zoek naar voedsel en dekking kwa
men ze uiteindelijk terecht bij Karang
Ketintang en omstreken.
De dierentuin! Ik heb de dierentuin van
de heer Kommer nog gekend in de
benedenstad. Het "hok" waar een ko
ningstijger in huisde was van boven
afgedekt met een los stuk gegolfd
plaatijzer verzwaard met een grote kei!
(Leuk ja?).
In een lange houten kist waarin hij
zich nauwelijks verroeren kon lag een
enorme python. Maar als ie 't op z'n
heupen kreeg en zich verroerde kraak
te de kist van alle kanten: Krt, krt, krt!
Wij jongens van de 1e Europese La
gere School B schoten met de kata
pult mussen en glatiks voor Kommer
z'n slangen. Ook brachten we een val
compleet met rat mee. Voor de cobra!
Deurtje open, floep, hij zat in het
hok
De slangekop waarin de starende ogen
en flitsend tongetje bewoog zich lang
zaam, oh zo langzaam naar de rat toe,
die in een hoek met rechtopstaande
haren en bevend z'n fatum afwachtte.
Een bliksemsnelle uitval en de felle
kop was onmiddellijk weer in de oor
spronkelijke aanvalshouding terug.
Met starende ogen en flitsend tonge
tje
Een tweede "strike" was niet meer
nodig. Je zag een siddering door de
rat gaan. Finish!
Maar op een kwade dag ging het ver
keerd. De rat liet zich niet zo maar
afslachten, viel aan, kreeg de cobra bij
de keel te pakken en beet 'm dood!
Kwaad dat Kommer was! Kwaad!
Hoeh! Die mooie cobra zeg!
Maar hoe kom je in hemelsnaam van
een peccarie op een rat en een cobra
terecht.
Nou vraag ik je
G. H. BARTMAN
N.B.
Peccarie (Javelina. Pelon)
Klein soort wild zwijn, komt voor in
Zuid-Amerika, Mexico, Arizona, Texas.
4 Slagtanden welke 3,8 t/m 5 cm. lang
worden. Schofthoogte 45-50 cm. Ge
wicht, ontweid, 13,6 t/m 15,8 kg.
in geen bibliotheek ontbreken
incl. porto.
18
