IN VREDESNAAM
Radio
Bolland
Vrede? Wist ik als kind wat vrede
was? Er was immers nergens oorlog,
tenminste niet voor zover ik het wist?
Vrede was nu, oorlog toen en alleen
in de geschiedenisboekjes. De Hoekse
en Kabeljauwse twisten (jarenlang
dacht ik dat een Hoek ook een vis
soort was), de 80-jarige oorlog en dan
nog ettelijke kloppartijen waarvan ik
noch tijd en reden kon onthouden om
dat het me allemaal zo koud als ès
lilin liet.
Nu, dat was: thuis komen van school
en lekker ramboetan eten, op de koele
grond van de voorgalerij genieten van
een nieuw bibliotheekboek, asem of
kenari zoeken in de bloedhete middag
zon. Roedjak eten, zwemmen in de kali
stilletjes of openlijk met ons allen in
"Soember Wringin" de tempat bernang
die je voor een hele dag kon afhuren
voor een riks. Adoe zo lekker! En
soms met Paatje en Maatje naar een
film van Tom Mix. Dat was vrede.
Vrede was er beslist van 20 de
cember tot en met 2 januari, de Kerst
vakantie. Dan had er een soort gees
telijke reiniging plaats, die nodig was
om met een boordevol vroom gemoed
en een engelengezicht (met pijpekrul-
len en strik) "Vrede op aarde, in de
mensen een welbehaaaaagen" te kun
nen zingen en een boekje van W. G.
v.d. Hulst in ontvangst te nemen. Ik
vond dat alle mensen een stuk liever
waren met Kerstmis en ik was ook
altijd weer erg onder de indruk van het
Kerstverhaal. Mijn ouders vertelden
me in die tijd nog meer mooie en waar
gebeurde verhalen en ik moet toege
ven dat ik met devotie geloofde in een
betere wereld en bereid was er zelf
hard aan te werken.
Zo duurde de vrede jaren voort.
Tot ineens die dag aanbrak dat ik
Maatje "in vredesnaam" hoorde zeg
gen en die andere betekenis van vrede
ging begrijpen.
Ik was van school af, wilde beslist
niet verder leren. Wilde op eigen be
nen staan, journaliste worden en zelf
het leven beleven en beschrijven.
"Ga maar, in vredesnaam, ga maar
kind", zei Maatje. En in gedachten liet
ik haar aanvullen: als ik je tegenhoud
ben je ongelukkig, ontevreden en voel
je je tekort gedaan". En mijn ouders
lieten me in vredesnaam gaan.
Na die dag heb ik ontdekt dat het
leven eigenlijk één grote verkapte oor
log is en dat er alleen vrede is als
één partij zegt: in vredesnaam.
Ik heb eenvoudige mensen in het
12
hart van de oorlog in vrede zien leven.
In vrede met zichzelf dan en het had
niets met God en Geloof te maken.
Er was een jong vrouwtje, haar man
was geinterneerd, ze hadden 3 kinde
ren. Altijd was ze nogal een zorgelijk
timide zieltje geweest, sterk gedomi
neerd door een dictatoriale man. Ze
deed alles wat hij vond dat gedaan
moest worden. Als ze ook maar even
tegensprak of een eigen inzicht wilde
volgen, leidde dat tot hevige twisten
waarvan de kinderen de dupe werden.
"Dat je het kunt uithouden", zei ik,
"als ik zo'n man had zou ik óf weg
lopen óf hem laten zien dat ik ook
een eigen wil heb".
"Ja jij", antwoordde ze zacht. En ik
wist dat het voor haar niet mogelijk
was om anders te kunnen zijn. Om de
lieve vrede, slikte ze alles. Op haar
manier hield ze de vrede, de veelbe-
zongen, veelgepreekte vrede hoog.
En toen kwam de oorlog en ver
dween hij achter de kawat. Toen ik
haar na een jaar weer ontmoette, was
ze een andere vrouw geworden. Er
was een last van haar schouders ge
vallen, die andere last, de zorg van
haar gezin, bleek niets te zijn in ver
gelijking met de vracht van verdriet
die haar man haar met zijn onhebbe
lijke persoonlijkheid had aangedaan.
Ze ging later samenleven met een man
die niet alleen een goede man, maar
een schat van een vader voor de kin
deren was.
Na de oorlog vond ze gelukkig de
kracht om haar eigen weg te blijven
gaan, alle ach en wee van familie
leden ten spijt. Ze had afgedaan met
"om wille van de lieve vrede" en vrede
gevonden.
Zo zit het leven vol lieve vredes
die dank zij geven en nemen gehand
haafd worden. Dat wil zeggen: de ene
partij geeft alsmaar en de andere
neemt alsmaar. Als de gevende partij
eens zegt: ik kan en wil niet meer, dan
is er ruzie, hatelijkheid, onvrede. Soe-
dah laat maar, in vredesnaam.
"Je moet weten te geven en te ne
men", zegt men, maar hebt U opgelet
dat degene die met deze vrome woor
den komt er een handje van heeft de
nemende partij te zijn? "Wat 't zwaar
ste is moet 't zwaarste wegen", is nog
zo'n mooi gezegde. Wie deze woorden
uitspreekt is de lankmoedige die altijd
weer toegeeft en die het "in vredes
naam" als een noodlot accepteert.
HIJ wil beslist niet hebben dat ze
rood draagt, of haar haar knipt. Doet
ze het wel, dan gaat hij beslist niet
met haar uit! Zo'n flinke knaap! Wat
een karaktervastheid vindt hij van zich
zelf. Wat hij niet weet is dat hij een
opgeblazen egoist is en een smaak
heeft als een tokèh (om nog maar een
lief dier te noemen). Hij zal wel nog
erger worden, want ze geeft in vre
desnaam toe, ze houdt niet van herrie.
ZIJ heeft nooit kunnen zetten dat hij
eigenlijk van een andere allure is dan
zij en ze laat hem op alle mogelijke
manieren voelen dat het huwelijk of
fers moet brengen. Zijn offers wei te
verstaan. Hij gaat nooit meer naar con
certen en tentoonstellingen want zijn
plaats is naast haar. Als hij dit goed
begrijpt dan kan hij zich voor altijd
verzekeren van haar trouw en toewij
ding en liefde. En dat kiest hij in vre
desnaam dan maar.
Als U een andere oplossing weet
die niet leidt tot ruzie, hatelijkheid, ge
spannen sfeer dan houden HIJ en ZIJ
zich daar warm voor aanbevolen.
Ik heb me altijd afgevraagd hoe
zwaar we alles zelf laten wegen, als
het voor ons zo uitkomt. Was dat weg
gaan uit huis wel het juiste tijdstip,
was het werkelijk de moeite waard
toen? Mijn ouders hebben vrede ge
had met mijn beslissing, maar hoe
vaak heb ik meer genomen dan me
toekwam?
En wat er in de wereld gebeurt, is
dat allemaal in vredesnaam aanvaard
baar? Moeten we niet vaker zeggen:
dat doen we beslist niet, dan maar
herrie als die uiteindelijk kan leiden
tot een werkelijk eerlijke en eervolle
oplossing?
Vrede? Je weet nauwelijks meer wat
het is in deze tijd waar vrede alleen
een tijd van voorbereiding is op de
volgende oorlog. In die tussentijd kun
je gaan bidden om kracht, wijsheid,
geduld. En dat we het kunnen opbren
gen in vredesnaam wat aangenamer
voor elkaar te zijn.
LILIAN DUCELLE
Stationsweg 143
tel. 070 - 60.17.03
Stationsweg 77
tel. 070 - 60.15.12
DEN HAAG
Herenstraat 157
tel. 070 - 86.32.01
VOORBURG
Speciale aanbieding ARISTONA T.V.'s mo
dellen 1968-1969 van f 719— voor f 599.—.
Geweldige nieuwe sortering country wes
tern L.P.'s.
Grootste sortering krontjong gamelan
platen.
Alle grammofoonplaten worden met de
nieuwe belasting duurder, haast U ze nu
voor lage prijzen te kopen.
GRONDIG Radio-grammofoons eigen im
port diverse modellen, in palissander,
noten of glanzend politoer met f 100,tot
f 200,korting.