HARRY BRAUN
LOBSTER EN JACHTGEWEREN
12 September
Gisteren had ik nog aan hem ge
dacht. Op de laatste Pasar Malam
hadden we nog een boom-kras opge
zet van hier tot Pasar Pagi en terug,
en weer ernaartoe. En vandaag komt
het telefoontje: "Harry is dood". En
hoewel ik veel Harry's ken en nét
nog afscheid genomen had van Harry
Nitzschke, wist ik direct dat het "DE"
Harry was van Brown's Sugar Babies.
Harry Mathieu Braun heette hij; hij
werd geboren in 1908 te Fort de Koek
en hij is op 60-jarige leeftijd in Haar
lem overleden.
Wat voor scholing hij alzo gehad
heeft, hoe hij gewerkt heeft en wat hij
alzo bereikt heeft, niemand weet het
eigenlijk, want Harry was en bleef voor
iedereen die hem gekend heeft alleen
maar De Man van Browns Sugar
Babies, één brok mousserend stuk
muzikaliteit, spontaniteit en kameraad
schap. Andere bands mochten dan be
ter zijn, meer sophisticated, meer ge
specialiseerd, Harry's band bracht uit
gelaten dansvreugde honderd karaat!
Aan Harry kan men niet denken zon
der eivolle dansvloeren te zien van
Dierentuinen en Sociëteiten, deinende
pagekopjes, levenslustige jongens, uit
gelaten plezier. Harry was met zijn
band eigenlijk DE grote doorbraakfi-
guur van de Jazz in Indië. Over zijn
muziek praatte je niet, je verzamelde
hem niet in grommofoonplaten, ie
danste erop. En met een aanstekelijk
heid en een dash die in tien jaren het
"krontjongtijdperk" ver achter zich liet,
en de weg effende voor alle andere
bands die later zouden komen.
Ik zei dat ik gisteren nog aan hem
dacht. Waarom? Omdat ik in Restau
rant Saur een crab-cocktail kwam
proberen. En opeens sprongen mijn
gedachten naar de lekkerste lobsters
die ik ooit gegeten heb. Op Pasar Pagi
in Batavia-Kota. 's Morgens vijf uur.
Onbeschrijfelijk heerlijk aromatisch ge
kookt en met een pittig sausje gesa
voureerd. Voor vijftig cent, Njoo!
Pasar Pagi was toen (veertig jaar
geleden) nog een echte drukke en ge
zellige pasar. Er was toen ook nog
een stationnetje waar de eerste ver
kopers uit de oedik mee arriveerden.
En de eerste jagers vandaan vertrok
ken naar blakang Tangerang of Rang
kas. En waar de laatste fuifnummers
van Batavia een "afzakkertje" kwamen
pikken, dus ook Harry. Snap je nu die
eigenaardige titel van Harry, lobster
en jachtgeweren?
Hier, op dit onzalige uur en op deze
vieze, riboete pasar, zag je twee ui
terste exponenten van de oer-echte
Indo samenleving als adiks bijeen. Jon
gelui in flanellen broek en gabardine
jasje, met de meest kersverse jazz van
Hollywood nog in de benen. En de
"koeno Indo jagers" in khaki of grijs
groen, met Tjies en Sauer dubbelloop.
Hier schalden uitgelaten het meest
moderne Hollywood-slang en het aller
oudste Kemajoran- en Petodjo-slang
door elkaar, maar waren wij, hoe pien
ter of modern we ook waren, "eeuwen
oude bloedsbroeders"!
Is het dus te begrijpen dat op de
laatste Pasar Malam Hary's en mijn
gedachten onweerstaanbaar naar Pa
sar Pagi teruggingen? En niet uitge
praat raakten? Was Harry de bekende
jazz-leider? Was Tjalie de bekende
schrijver? We waren (en zijn!) het geen
van beide. We hebben allebei het voor
recht gehad een brokje puur Indo
schap, dus origineel MENS-schap, te
hebben beleefd, een brokje puur "East
is East and West is West and once
the twain DID meet"!
Lobster en Sauers op Pasar Pagi.
En Harry Braun.
Lobster in Saur op het Lange Voor
hout in Den Haag. En Harry.
Een klankspeling en een verre groet
zoals alleen een Indischman van Beta-
wie beleven kan. En een knipoog over
het ravijn tussen Leven en Dood:
djangan loepa, Njoo, djangan loepa!
Inderdaad! wij zullen niet
vergeten! T.R.
SCHADECLAIMS
In de rubriek Van Hier en Gunder
van Tong Tong No 5 zijn wij kort en
hard geweest over de klachten over
de schadeclaims. Dat wil niet zeggen
dat wij niet getroffen zijn door de ver
regaande harteloosheid waarmee ook
deze onrechtvaardigheid aan de Indi
sche gemeenschap is "opgelost".
Helaas is deze materie zó uitgebreid
en ingewikkeld dat een begrijpelijke
uiteenzetting veel te veel plaats in
Tong Tong zou kosten en bovendien
tóch ook niet gelezen zou worden door
het grootste percentage onzer lezers.
Wie er meer van weten wil, kope het
nummer van 12 september van het
Algemeen Handelsblad, waarin het Ka
merlid De Goede en de heer J. A. G.
Bennink volledig en indringelijk aan het
woord geweest zijn.
Heel in het kort komt het hier op
neer dat een totaal aan schadeclaims
van 4500 miljoen door de Neder
landse Regering aan Indonesië is
"kwijtgescholden" op f 600 miljoen na,
welk kleine eindbedrag in stukjes en
beetjes aan rechthebbenden uitge
keerd zal worden over een periode van
1973 tot 2002.
Onrechtvaardigheid No 1: Er wordt
een aanzienlijk bedrag kwijtgescholden
van andermans geld (want de Regering
handelde hier zonder enige voorkennis
glad over de rechthebbenden heen!),
Onrechtvaardigheid No 2: zelfs dat
treurige restantje wordt nog uitge
smeerd in schaamteloos kleine porties
over dertig jaren, zodat de laatste stui
vers pas in het jaar 2002 zullen zijn
uitgekeerd.
Wie leeft er dan nog? Vér vóór het
jaar 2002 zullen alle rechthebbenden
al lang overleden zijn. De Regering
spreekt dus sardonisch over "een na
tuurlijk verloop" van deze "afbetaling".
Er is weer eens een "mooi gebaar" ge
maakt tegenover Indonesië en de laat
ste kolonialen zullen nog op de rand
van het graf daarvoor geplunderd wor
den.
Wie andere woorden gebruiken wil
dan "harteloos", ga zijn gang. Het is
gewoonweg te "djidji" om erover te
praten! En met deze "schone lei" is
het verfoeilijk kolonialisme van die
bruine en gebruinde Indischgasten ein
delijk afgesloten en gaan wij een eer
lijker en schoner toekomst tegemoet...
Maar wat ons bij alle onrechtvaar
digheden en gebreken van regeringen
of maatschappijen het meest grieft, is
ONS gebrek aan solidariteit en broe
derschap, waardoor wij keer op keer
weer bij honderdduizenden toekijken
in onverschilligheid en hardheid als
een paar duizenden onrecht wordt aan
gedaan. Nu zijn de excuses: "Ik weet
van niets" of "Wat moet ik doen?" of
"Het zijn mijn centen niet; waarom zou
ik moeite doen?"
Dus wordt nu eens dit deel van de
repatriantengroep getroffen door dit
onheil, dan weer dat door een ander,
maar stuk voor stuk komen we alle
maal aan onze trekken. Heden ik en
morgen gij. Daarom klaag ik niet mee
als er geklaagd wordt, noch scheld
en dreig als men het van mij vraagt.
Als wij niet allen in eensgezindheid en
verbondenheid eerbied hebben voor
onze herkomst, zal elk deel van onze
erfenis ons brok voor brok ontnomen
worden.
En wij weten het. T.R.
TROPISCHE KUNST IN EINDHOVEN
Van begin oktober tot ver in novem
ber zullen in het Philips Ontspannings
Centrum in Eindhoven diverse mani
festaties van muziek en dans worden
gehouden, vele uit de Tropengordel,
waarbij uiteraard ook Indonesië niet
ontbreekt.
Programma's zullen gaarne worden
verstrekt door "Budidaja", Thorbecke-
laan 107, Den Haag, Tel. 070-68 91 72.
Postzegels insluiten voor een waarde
van f 0,50.
Eindhovenaren (en daar rondom!),
verzeker U tijdig van een paar onver
geeflijke culturele avonden!
3
