RECHT UIT 'T HART
%U DJOtGA »/&Co
Komt U van BUITEN
Den Haag
sebelah rotan armbanden van 24 krts goud (mas kertas)
In de Tong Tong van 30 oktober j.l.
las ik op bladzijde 14 hoe die mevrouw
dacht van een nieuwe baboe.
Zijn al die baboes zowel de oude als
de nieuwe niet te vertrouwen? Waren
Indonesische vrouwen omdat zij ba
boes waren, steeds onbetrouwbaar?
Wijlen mijn ouders en ook ik toen ik
eenmaal een gezin had, hebben nooit
gedacht: "Is die baboe wel betrouw
baar?" Waarom vragen zij nooit, mocht
iemand Directeur worden of onder ede
staan: "Is die wel betrouwbaar?"
Ja, dat is maar een baboe... Dat een
baboe wat weghaalt om, dat aan haar
arme kinderen thuis in hun armzalige
pondok of kamponghuisje te geven,
soedah! Daarvoor heeft die arme ba
boe wat je niet eens een tractement
noemen mag 4,50 tot 6,Ik be
doel hier niet bij die hoge omes daar
aan het Koningsplein of Nieuw Gon-
dangdia, maar aan de rand van Bata
via. Die baboes bedoel ik: zoals Peto-
djo, Batoetoelies, Petjenongan, Sawah
Besar, Pintoe Besi, Defensielijn v/d
Bos enz. enz. Dus je weet wat ik be
doel, dus bij de randbewoners van
ons Betawi.
Ik ga hier even terug naar wat in
de Tong Tong staat bij de voorplaat
van 30 september. Dat is de oude
paardentrap (tanggah koeda) t.o. de
fam. Klengke. Daar heb ik een 57
jaren terug mijn zwemmen geleerd met
de grotere boengs. Ik zie die plaats
nog. Zelfs als de Sluis geopend werd
gingen wij naar de Sluis langs die
hoge dijk van de oude Elite Bioscoop.
Ister poehoen mangga-nja vroeger op
het erf van de Elite Bioscoop. De an
dere jongens gaan die mangga's kata-
pullen en wij in de kali zwemmen die
mangga's na als ze in de kali vallen.
Dus Tjalie ik ben iemand van de vorige
eeuw; niet van 19...!
Nu weer over die mevrouw met die
baboe. Is zo'n baboe dan geen mens?
Dat zijn ook mensen, dus zij vertrouwt
geen van haar medemensen. Soesa
dong als het zo is. Jammer dat die
baboe te laat in de gaten heeft dat die
mevrouw haar op de proef had willen
stellen. Had die baboe bij dat dubbeltje
maar haar eigen dubbeltje geplaatst,
dan had die baboe de betrouwbaarheid
van die mevrouw kunnen bepalen op 1
pietjies maar niet een ringgit. Dan is
die mevrouw die een kuil voor een
ander graaft er zelf in gedonderd met
die pietjies! Waarom toch die baboes
zo te wantrouwen? Omdat het Indone
siërs zijn?
Tjalie, mijn grootmoeder was ook
een Indonesische. Wijlen mijn vrouw
was een Indonesische maar ik had
haar helaas al vroeg moeten verliezen.
Ik zat toen met 9 kinderen. 6 Jongens
en 3 meisjes waarvan de jongsten de
3 jongens een drieling nog maar net
2V2 jaar oud. Wie sprong toen voor mij
in de bres? Mijn Indonesische schoon
moeder met de oudste zus van wijlen
mijn vrouw.
Ik was onderhevig aan overplaatsin
gen; de neneh mijn schoonmoeder
ging mee. Tijdens de oorlog tegen de
Jap. Mijn 2 oudste zoons het leger in
en krijgsgevangen. Wie zorgde voor
mijn meisjes en jongens thuis? die
neneh. Intussen was die oudere zus
van wijlen mijn vrouw ook al over
leden.
Nog een ander voorbeeld.
Ik kon mij nog goed herinneren. Mijn
ouders waren er nog. Wij waren ook
met ons negenen, 4 meisjes en 5 jon
gens. Mijn ouders hadden ook baboes.
Baboe tjoetjie, baboe dalem en ook
een baboe om in de keuken te helpen.
Eén van die baboes heette Minah en
was later getrouwd met Djalmiïen. Nou
die baboe Minah had vanaf mijn oud
ste zus tot mijn jongste broer op ons
gepast. Ik was toen nog jongste en
ging overal met mijn moeder mee daar
ik nog geen 6 jaar oud was en nog
niet naar school ging. Mijn moeder had
het vaak op haar zenuwen en dan
moest zij van de dokter naar een kou
de streek gaan.
Mijn moeder logeerde dan met mij
bij de fam. van der Abelen in Bogor,
Gang Tjiwaringin en ook wel bij de
fam. Robinson waarvan ik nog herin
ner dat een van de meisjes Troeltje en
een van de zoons meen ik Banie heet
te. Enfin, mijn moeder kon dan met
een gerust hart mijn oudere zusters en
broers aan die baboe Minah toever
trouwen. Want die baboe, later noem
den wij haar emah Minah en haar man
die timmerman was Bapa omdat zij
intussen ook ouder waren geworden.
Zij hadden een kamer in de bijgebou
wen. Als die Bapa Djalmiien in de
stoomtram ons vanuit de stoomtram
ziet aankomen als wij naar school gin
gen, dat waren wij, mijn zus, mijn broer
en ik, heel erg verlegen als hij ons uit
de tram wat centen toegooide en er
bij zegt: "Boeat djadjan". Dat is ook
maar een doodgewone arme timmer
man. Niet dat wij van thuis niet genoeg
kregen, maar de trima kasi wat mijn
ouders voor hen gedaan hebben? Die
arme goede mensen zijn er niet meer.
Toen mijn broers en zusters gingen
werken kregen die twee oudjes Emah
Minah en Bapa Djalmiïen iedere maand
iets voor hun levensonderhoud. Daar
om begrijp ik niet dat die mevrouw een
kuil voor een ander graaft. In je !ah
je rot: wie een kuil graaft voor een
ander wordt moe. Maar deze kuil is
een klap in haar snuit wel goed. Tjalie
je moet mij niet verkeerd begrijpen.
Wij hebben van dat Volk ook heel veel
goeds ondervonden temeer als je van
jagen houd en timpa ketimoen tijdens
de jacht als dorst.
Kijk niet naar mijn schrijffouten en
ook woorden dat ik misschien oversla.
Ach maar jij begrijpt wel hoe die oude
boengs zijn. N.N.
KARBOUWENHOEDERTJE
Niet Indië alleen was een land van
onbegrensde mogelijkheden, ook Hol
land kan het in sommige opzichten
soms zijn. Dezer dagen konden wij als
nieuwe abonnee van Tong Tong een
Nijmegenaar inboeken die woont in de
Karbouwstraat!
En dat is nou een naam, die noch
in Indië, noch in Indonesië ooit aan een
straat gegeven had kunnen zijn! In elk
geval zijn we reuze in ons schik dat
er ergens in Nederland een "botjah
angon" (karbouwenhoedertje) tot de
vriendenkring van Tong Tong behoort.
Wees altijd waakzaam, sobat! En heb
evenveel plezier in het leven als Uw
kontjo's in het oude Indië!
Vlamingstraat 5, Den Haag,
Tel. 11 66 77
BRILJANTEN
markiesringen
hangers
oorknoppen
gezet in 22 karaats goud
MIDO
GOUDEN
schakelarmbanden
krintjing
slangen
colliers
van 22 karaats goud
polshorloges
Wij betalen, bij aankoop vanaf 200,de reiskosten voor één persoon
geheel terug
iiioiiiiiïïMiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinmMi
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiimiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
11
