tropij^ruit
MENANGKABAU
Karakteristiek dak "met karbouwenhorens"die behoren tot de aparte en bekoorlijke stijl ran
de eigen architectuur van de Menangkabauers (Sum. Westkust
Heel, heel lang geleden leefden er
aan Sumatra's Westkust verschillende
volksstammen. Twee ervan waren
voortdurend met elkaar in oorlog, wat
het land niet ten goede kwam.
Integendeel, het buitengewoon mooie
en vruchtbare land kwam van liever
lede tot verval.
Nijvere ambachtslieden werden vaak
overvallen en van hun höve en goed
beroofd, waardoor de arbeidslust af
nam.
Vervolg van pag. 8
evenveel aan koopwaar) uit het fort
lichten en mèt de bezetting oostwaarts
koersen? Dit was, onder het vuur van
een dubbele vijand, onmogelijk.
Er schoot slechts één mogelijkheid
over: onverwijld met de vloot in de
Grote Oost, waar de Compagnie nog
veel schepen had, hulp halen! Doch
dan moest het fort Jacatra in de steek
gelaten worden. Met een zwaar hart,
doch zonder aarzeling, moet Coen
hiertoe besloten hebben. Persoonlijk
kon hij Van den Broecke niet meer van
de beslissing op de hoogte stellen. Hij
moest voort, naar Ambon! In een klein
schuitje zond hij daarom een briefje
naar het fort. Zij moesten zo lang mo
gelijk trachten het te behouden. Lukte
het niet, dan maar overgeven, doch
liever aan de Engelsen dan aan de
Javanen. Geen van beide is ten slotte
nodig gebleken.
Zo voer Coen weg, met het lot van
het toekomstige Nederands-lndië in
zijn hand. Achter liet hij een half vol
tooid, slecht voorzien fort, met een
bonte bezetting onder een zwak hoofd.
Zou Coen bij terugkomst er nog de
Prinsenvlag zien wapperen?
Doch ik besluit met Coen's eigen
woorden:
"De geest moet boven alle moeilijk
heden zweven en geenszins daaronder
buigen".
Ook de tani's werd het leven moeilijk
gemaakt; hun ladangs werden platge
trapt, de oogst vernield en de huizen
in de as gelegd. Daardoor kwam er
grote armoede in het land dat eigen
lijk geschapen was voor grote wel
vaart.
Ontevredenheid heerste alom en men
besloot een einde aan deze toestand
te maken.
Daarvoor kwamen wijze mannen van
beide stammen bijeen om een oplos
sing te vinden.
Nu hadden deze stammen elk een dier
dat zij beschouwden als vriend en be
schermer van de stam. Het ene volk
had de tijger of harimau als stambe-
schermer; het andere had de karbouw.
Sumatra's Westkust was bekend om
de prachtige koningstijgers die men er
vond, sterk, lenig, sierlijk, echt vorste
lijke dieren.
De karbouw, rustig, sterk en betrouw
baar was met recht de vriend van de
tani.
De raad van wijze mannen besloot nu
de tijger en de karbouw tegen elkaar
in het strijdperk te voeren en de stam
waarvan het dier de strijd zou winnen,
mocht in het land blijven en er de
boventoon voeren, terwijl de andere
stam zich zou terugtrekken. Zo zou
den rust en vrede hersteld worden en
het land zou tot bloei geraken.
Een gunstige dag werd bepaald voor
de tweestrijd; elk dier mocht opge
tuigd en wel in de arena verschijnen.
De koningstijger, prachtig getekend,
sierlijk en sterk had geen enkele ver
siering nodig; zijn vorstelijke verschij
ning dwong bewondering en eerbied
af. De harimau mensen dachten: wij
winnen het vast wel, want onze be
schermer, lenig als hij is, springt over
de geweldige horens van de karbouw,
klampt zich aan diens rug vast en dan
is dat dier ten dode opgeschreven.
De karbouw, log en plomp, maar rus
tig en sterk, grauw van kleur had wél
enige versiering nodig. Een heel be
kwame goudsmit maakte twee prach
tige horens die stevig vastgemaakt
werden op de rug van de karbouw en
zo betrad het dier de arena.
Beide dieren maten eikaars krachten
en daar nam de koningstijger zijn
sprong óver de vervaarlijke horens van
zijn tegenstander, maar helaas, daar
achter wachtten hem de gouden ho
rens die hem diep in het lijf drongen
en zo stierf de harimau een jammer
lijke dood.
Overwinnend (menang) trad de kar
bouw uit het strijdperk. Vandaar de
naam Menang kabau. (Op Sumatra's
Westkust wordt de r óf gebrouwd óf
niet uitgesproken).
Uit dankbaarheid bouwen de Menang
kabauers hun huizen en rijstschuren
met daken die eindigen in machtige
uitsteeksels, als de horens van een
karbouw, de vrouwen vouwen hun
hoofddoeken ook in de vorm van kar
bouwehorens.
Een prachtland, dat Menangkabau met
zijn fiere zelfbewuste mensen!
E. A. Gijsbers
Bij Boekhandel Tong Tong ver
krijgbaar:
GESCHIEDENIS van INDONESIë
door Dr. H. J. de Graaf, thans
slechts voor 13,50.
Een prachtig bezit voor lezers
die meer willen weten van In-
donesië's rijke geschiedenis!
N.V. TROPISCHE VRUCHTEN
IMPORT MIJ
Sandhorst 20
AMSTERDAM - Buitenveldert
Tel. (020) 42 10 63- 796027
BAKBANANEN EN ANDERE
TROPISCHE PRODUKTEN
Indien niet verkrijgbaar bij Uw
winkelier, zullen wij U op aan
vraag gaarne het dichtstbijzijnde
verkoopadres opgeven.
9
