Zo maar een meer?
BIJ DE VOORPLAAT
VOOR INDISCHE
GOUDEN SIERADEN
C.MER.KIE
JUWELIER.
SPUI 167a - DEN HAAG
TELEFOON 070-60 48 85
Deze foto werd gemaakt door John
Tweedy, een „zwerfgenoot" van Dick
Peters (zie vorig nummer,, Bij de Voor
plaat"). Pas als je zulke foto's bekijkt,
dringt goed tot je door hoe kansloos
ons streven is om de Hollander van
hier van de omvang en diepte te ver
tellen van ons leven daar. En dat de
kennis die men hier heeft van Indo
nesië (voorheen Indië) altijd even vlak
en oppervlakkig moet blijven als dit
landje zelf is.
Want deze foto brengt voor de out
sider alleen „een stukje meer" in
beeld met een paar palmboompjes.
Erg mooi misschien, maar daarmee is
dan alles gezegd. Toch is het Toba-
meer een meer van voor Holland (en
zelfs heel Europa) ontzaglijke afme
tingen. Het meer is namelijk zonder
Samosir (het grootste eiland dat er
middenin ligt) 1265 km2 groot en be
strijkt dus in zijn geheel een opper
vlakte groter dan de hele provincie
Utrecht (1323 km2). Het Tobameer is
dus ook aanzienlijk groter dan de
Dode Zee (915 km2) of het meer van
Geneve (583 km2), om dus van Hol
land's eindeloze plassen" maar niet
eens meer te spreken.
Vóór we verder gaan: dit is geen
oratie om Holland's kleinheid deni
grerend te benadrukken; dit is een
doodgewone geografische vergelij
king. Meer niet.
Het Tobameer is 450 meter diep,
zodat Holland's hoogste punt, de St.
Pietersberg, er met zijn 300 meter ge
makkelijk in kan „tjemploeng" en
dan „weh"! Verder ligt het meer 960 m
boven de zeespiegel, terwijl een heel
brok van Holland zelfs beneden de
zeespiegel ligt. „De wanden stijgen
steil uit het meer op", weet men dan
nog, maar dat betekent toch maar
eventjes een hoogte van 2377 m, ter
wijl het hoogste punt van het eiland
tot 1689 m komt.
Al deze enorme getallen (en ver
schillen met Nederlandse getallen)
gaan óók op voor alle vormen van
Indisch leven. Ook het levens-areaal
van een simpele snijvelder uit de
suiker bestreek méér grond, méér
werk, méér „internationale cultuur
contacten" (door omgang met Java
nen, Madoerezen, Soendanezen, enz.)
dan dat van welke grote hereboer in
Holland ook. En een hoofdadministra
teur uit de cultures had méér te
regeren dan welke Ir-Wageningen van
welke Hollandse plantsoenendienst
ook. Een douaneambtenaar in Tjakra-
negara of een KPM-agent in Sampit
leefden wijder, gecompliceerder en
ruimer dan welke collega in Holland
ook. Vergeleken bij het „wajang
poppenspel" is Jan Klaassen letterlijk
niets. Een bescheiden jagertje in
Doengkek weet meer van de natuur
en het mysterieuze evenwicht tussen
Dood en Leven af dan honderd slagers
(voor wie alleen dat aspect van het
jagen kent). Het scala van gevarieerde
contacten en interessen van de ge
middelde Indische huisvrouw was on
eindig groter en „complexer" dan van
elke huisvrouw hier. De noodzakelijke
kennis (hoe klein ook) van godsdienst
vormen, zeden, gebruiken en adats
van elke Indischman was dag-aan-dag
uitgebreider en gevoeliger dan wat de
doorsnee burger in Holland weten
hoeft of moet.
Enz. enz. enz.
Zóveel gaat er in elke Indischman
om onder zijn gedaante van burger in
de Nederlandse maatschappij, dat je
hem kan vergelijken met het Toba
meer: alleen aan de oppervlakte (en
heel dun!) lijkt hij op zijn Hollandse
buurman. In massa's andere dimen
sies is hij verder onpeilbaar. Daarom
is de diepere denker onder de
Indischgasten vaak een zwijgzaam en
gesloten mens.
Het gaat immers vaak niet meer om
de vergelijkbare waarden, maar alles
is daar vaak zo totaal anders. En zo
volslagen onbekend hier. Hier is zo
veel al helemaal cliché geworden. Bij
voorbeeld Holland's „rustieke beeld
van de hengelaar". Op het Tobameer
(waar het ondiep is) zie je iets merk
waardigs. Er steken bamboe's uit het
water, waaraan losjes een klapperdop
bevestigd. Dat staat daar maar te
staan. Je snapt er niets van. Tot op
eens zo n klapperdop met een ruk
van de staak verdwijnt en gaat rond
varen. Een man steekt met zijn prauw
van wal, roeit naar de klapperdop,
haalt hem op. En pas dan zie je dat
er aan die klapperdop een snoer met
haak en aas zit. Deze hengelaar heeft
gewoon een lege klapperdop aan het
pantjingen gezet. Een foefje? Leuk?
Niet leuk? Indonesië zit vól hengel-
foefjes - en het hele leven daar zit vol
aparte karakteristieken, die allemaal
samen een onmetelijk terra incognita
vormen, waar de Indischman zelfs in
zijn memorie eindeloos kan rond
zwerven zonder ooit moe te worden.
Alleen al met de herinneringen van
zijn abonnees (dus zonder boeken en
encyclopaedieën) zou Tong-Tong tot
het eind van deze eeuw (en nog een
stuk na 2000!) verder kunnen gaan met
jaargangen te vullen met telkens weer
andere copy! We zouden nog een le
ven extra moeten hebben om aan het
vertellen te kunnen blijven. Zelfs
22 Kt en 24 kt gouden
Schakel-armbanden
Slang-armbanden
Krintjing-armbanden
Colliers van 7- 100 gram
Briljant ringen
Briljant hangers
Briljant oorknopjes
Kabaja speldjes
Haarspelden
Trouwringen
zónder nóg een keertje terug te gaan.
Dat wil zeggen: we zouden twee keer
kunnen leven met de inhoud van één
leven
Maar aangezien dit voor geen mens
is weggelegd op aarde, zullen wij
tevreden zijn met wat we gehad heb
ben, ja? Alleen dit ene leven daar was:
„boleh bilang méér dan tevreden!"
T.R.
ONAFH. IND. TIJDSCHR. 13e JAARG. No. 14
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag - Tel. 070-54.55.00/54.55.01 - Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong N.V.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
Verschijnt de 15de en 30ste van iedere maand.
Prijs per nummer f 1,—Abt. Nederl.: kwart, f 5.—;
halfj. f 10,jaar f 20,Abt. Europa: jaar f 25,
Buiten Europa: jaar f 30,
Abt. (per jaar en per luchtpost): Australië en
Nw. Zeeland f 65.—; Indonesië f 60,—; Z.-Afrika
en Z.-Amerika f 50,—; Canada en Ver. Staten
f 41,Suriname en Antillen f 35,—.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen die
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tong Tong als abonnee te weigeren of af te
voeren.
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN.
