KOLOT VOOR INDISCHE GOUDEN SIERADEN C.MERKLE JUWELIER, SPUI 167a - DEN HAAG TELEFOON 070-60 48 85 Oma Kloos, een van onze oudste en trouwste lezeressen, wordt in juli tachtig jaar. Over teroespoekoelen ge sproken! Wie zó lang geleefd heeft en zoveel verschuivingen van allerlei waarden heeft meegemaakt, kan soms (maar dan moet je wél wijs zijn!) een rustige selectie maken van dingen die je onthoudt en die je vergeten mag, zonder ook maar een sikkepit te ge ven om wat een ander ervan denkt. Zulke mensen (en oudgasten weten dat) noemen zich dan bij voorkeur „kolot" (ouwerwets) met een kalme onverstoorbaarheid, die soms even aandoet als droge humor, maar later indruk maakt als door de tijd gerijpte wijsheid, waartegenover alle modernè cultuur opeens dwaas en vergankelijk aandoet. Toen ik eens op bezoek bij m'n Oom Wim pronkte met mijn nieuwe, gestroomlijnde, super-de-luxe aanste ker, daarbij „in stijl" een Maspero rokend, rolde Oom Wim bedachtzaam en „tergend" langzaam een sjekkie, en haalde vervolgens even sloom zijn „penèker soemboe" voor de dag (aan steker met een lont), wikkelde de fel Vervolg van pag. 8 wegtrekkende kudde. De volgende ochtend zagen wij aan een rechte streep door het moeras dat de kudde naar andere oorden was weggetrokken mogelijk naar het Mesudji gebied in de Lampongs. Ik heb wel eens een trek waargenomen van een kudde van naar schatting 100 olifanten die zich in de richting van de Sudji bewoog. Dit had plaats in het najaar toen de oogst reeds was binnengehaald. De kudde trok juist een moeras door; alleen de koppen met de omhoog geheven slurf waren zichtbaar. De leidster moest gezien de afmetingen van de kop een bakbeest zijn. In het midden liepen de mannetjes af en toe hun machtig ivoor omhoog stekend. De wijfjes heb ben geen slagtanden, maar tjalings kleine, ronde 40 cm. lange sigaar- vormige tanden; de mannetjes dragen ivoor van soms wel tegen de 2 meter. Het gedeelte van de tand dat uit de kop steekt is voor het grootste gedeel te massief, de rest is hol. Ik maakte slechts jacht op olifanten als zij la- dangs vernielden. Of dit wel nodig was? Als je uitgestrekte ladangs door een kudde van ongeveer 40 olifanten bin nen enkele dagen ziet vernield worden, werkelijk totaal vernield, dan zal men anders over de jacht gaan oordelen. K. G reeve n oranje lont af, joeg met één draai van zijn duim een vonk in de lont, blies hem kalm aan, stak zijn sjekkie aan, trok de lont terug in de schuif, wikkel de het lange losse eind ervan om de aansteker en stak 'm in zijn zak. Toen blies hij pas zijn eerste rookwolk uit en zei, zijn gedrag verklarend, alleen maar één woord: „Kolot": Ik dacht er natuurlijk het mijne van. Gunde Oom Wim zijn idiote, om slachtige aanstekerij tóch wel (die „kolot" mensen waren immers tóch „hopeloos"!) maar apprecieerde mijn eigen aansteker duizendmaal meer. Maar hoe ouder ik werd, hoe vaker ik op onverwachte momenten in nood kwam omdat de benzine in mijn aan steker op was, hoe vaker ik een nieuwe aansteker kopen moest omdat de vorige kapot was, of omdat een nog schoner en moderner stijl me ver lokt had, dacht ik tegen wil en dank aan dat gekke „kolot" ding van Oom Wim, die doodkalm jaren lang mee ging, jaren lang, zonder ooit te hape ren. Ook aanging in de hardste wind (ja dan zelfs beter!), en alleen maar af en toe een vuursteentje hebben moest. Verder nooit andere soesah! Later in Spanje zag ik tot mijn ver rassing bij een eenvoudige arbeider die lont-aansteker terug, met diezelfde oranje lont nota bene. Ik heb er direct één gekocht en nog lang gebruikt. Maar o, o! Wat heb ik daar veel aan merkingen op gehad (verbaasde, ver oordelende - vooral natuurlijk op recepties en zo! - en alleen maar héél af en toe waarderende). Dat is het verschil tussen Nu en Oud-lndië, weet U. Toen gunde men 't zijn medemens om kolot te zijn. En had er zelfs waar dering of ook wel achting voor. Niet alleen waren vele kolot gebruiken en gewoonten schilderachtig en léuk, maar ze spraken ook van tolerantie. En van achting en begrip voor de oude dag. Men spotte niet. Dat was goed Kleding kon kolot zijn. En lectuur. En voedsel. En muziek. En doodge wone liedjes. Het kon soms „waarde loos" zijn en misschien soms gênant. Maar hoeveel waardeloos en gênants is er niet bij alles wat modern is! Schei uit! Tong-Tong zélf is nu kolot gewor den. Sommige mensen menen: van de eerste dag af al van zijn bestaan Okay dan. Alle mensen worden oud. Maar niet veel mensen verstaan de kunst en de moed en de eer om kolot te zijn. Tong-Tong wél. En daar zijn we dan op een eigen manier tevreden mee, ja? Tot slot een paar oude rijmpjes en versjes die Oma Kloos ons opstuurde, die je echt in hun tijd en milieu moet kunnen zien om ze te kunnen waar deren. Wie pliek plak dar buiten? Djavan Djongen, Pa. Djaweh met gem! ]an, Jan, jij nar war Jan? Ik ga lotrijen, Pa Ik hoop jij winnen Merci, Pa, Wajang! mijn soon spreek Prankrèk! Nina Nina böboh; Nina Maoe tidoer; Nina tidoer manis, bèsok main lagi Nina Nina tidoer, bèsok main lagi Besok kalo panas, mandi dalem kali Nina Nina bóböh. Nina tidoer manis Apa goena passang pelita? Kalo tida ada soemboe nja? Apa goena bermain mat a (bermain) Kalo tida ada soeka nja? Kas si pait mijn lieve Sinah Djangan bilang tida ada Saja liat die lemarie Ada soppie sama brendie Kasi Pait mijn lieveSinah, Djangan bilang tida ada. Kalo kassi satoe tjioem, Saja tida maoe minoem. Kalo toean djalan doeloe, tjariken saja daón Kambodja. Kalo toean mati doeloe, Nanti kan saja die pintoe Soearga. naar: 22 Kt en 24 kt gouden Schakel-armbanden Slang-armbanden Krintjing-armbanden Colliers van 7 - 100 gram Briljant ringen Briljant hangers Briljant oorknopjes Kabaja speldjes Haarspelden Trouwringen 9

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1969 | | pagina 9