Radio
Bolland
Karate Kyokushinkay Tokio - N. K. A.
roepen de samenstellingen Israeli
troepen, Pakistani strijdkrachten, enz.
Overigens het woord bahariwan was
een creatie van de Nationale Maritie
me Conferentie gehouden in Djakarta
op 23 september 1963.
In het religieuse vlak hebben de
woorden biarawan voor monnik, biara-
wati voor non, en daarnaast rohaniwan
en rohaniwati voor respectievelijk
mannelijke en vrouwelijke geestelijke
zich gepresenteerd. Elk zijn ze een
agamawan of religieus persoon.
Hoe het ook zij, over Siti Hawa of
Eva sprekende, de B.l. heeft ook al
voor het Franse mannequin een woord
gecreëerd: peragawati afgeleid van
peraga (show). Is de modepop een
manspersoon, wel, ook hiervoor heeft
de B.l. reeds een equivalent gevon
den: peragawan. Als er mannequins
ten tonele verschijnen zijn er meestal
veel wisatawan en wisatawati of toe
risten in de zaal; wisata betekent toer.
Andere termen uit het culturele le
ven, welke tot de 'old established
words' kunnen worden gerekend zijn,
om maar enkele bekende te noemen:
seniman (en niet seniwan!) voor kun
stenaar en seniwati voor kunstenares,
sastrawan (literator) en sastrawati
(schrijfster). Een historicus die, gram
maticaal verantwoord, een sedjarah-
wan (van sedjarah: geschiedenis, his
torie) zou moeten worden gedoopt,
biedt zich thans echter aan onder de
naam van sedjarawan met totale nega
tie van de h.
Nadat de Indonesische Republiek
zich met zijn padvinders heeft weten
te onttrekken aan het wakend oog van
de (Britse) Chief Scout Baden Powell
en is overgegaan tot de oprichting
van de Pramuka-beweging, spreekt
men over pramuka2 als men het heeft
over de (nationale) padvinders (jon
gens en meisjes), 't Vreemde is even
wel, dat men in de loop der tijden
alleen een woord heeft gecreëerd
voor padvindster of 'girl guide': pra-
mukawati. De vorm pramukawan die
dan padvinder of 'boy scout' zou moe
ten beduiden is (nog steeds) niet in
gebruik. Pramuka is een acronym voor
PRAdja MUda KArana; pradja bete
kent in dit verband het volk, de bur
gers, muda heeft betrekking op het
jonge (muda) volk, en karana bete
kent zoveel als paraat om te werken
en diensten te bewijzen. Pramuka
heeft verder een eigen betekenis, nl.
avant-garde!
Onder de padvinders en padvindsters
en vooral onder de studenten zijn vele
atleten te vinden. De B.l. gebruikt voor
hen tegenwoordig de woorden olahra-
gawan en olahragawati repectievelijk
betekenende 'sportsman' en 'sports
woman', niettegenstaande reeds lang
het woord pengolahraga voor beide
seksen wordt gebruikt naast atlit.
Zojuist hadden we het over studen
ten. Die van de Gadjah Mada Univer
siteit in Jogja noemen zich Gamawan
en Gamawati, waarbij dit Gama moet
worden gezien als een concentratie
van GAdja MAda. Deze universiteit
heeft een grote perpustakaan of bi
bliotheek, waarin een goede en erva
ren pustakawan (eventueel pustaka-
wati) of bibliothecaris ongetwijfeld een
onmisbare schakel is tussen student
en boekenkast. Bovendien moet hij
een ilmiawan (geleerde) en elke tjen-
dekiawan (intellectueel) onmiddellijk
behulpzaam kunnen zijn met de boe
ken van hun gading.
Heeft men eigen zaken in Indonesië,
dus is men geen landsdienaar, dan
kan men zich tooien met het predikaat
swastawan dat partikulier betekent, af
geleid van het woord swasta of par
tikulier als adjectief. De persoon in
kwestie kan dan zijn 'n industri(a)wan
(industrieel) of usahawan (onderne
mer; de oudere vorm is pengusaha) en
kan in zijn dienst een laksanawan (ma
nager) hebben. Verder kan de zaak
gemakkelijker worden gedreven als
achter de schermen een djutawan (mil
jonair) of althans een hartawan (rijk
aard) of modalwan (kapitalist) verdekt
staat opgesteld. Is de man, die zich
verdekt heeft opgesteld achter de
schermen van een Indonesiër een
Chinees dan wordt de firma in kwestie
een perusahaan Ali Baba of Ali Baba
bedrijf genoemd. Ali is dan de Indo
nesiër en Baba de Chinees die aan
de touwtjes trekt (Awas ja, djangan
mendjirat si-Ali itu: Pas op, ja, dat je
die Ali niet de das om doet!).
Is de swastawan aangeslagen in een
gemeentelijke belasting dan kan hij
een van de kassiers sturen naar de
bendaharawan of gemeente-ontvanger
om deze te voldoen. We begrijpen
werkelijk niet waarom nog een woord
bendaharawan moet worden gebruikt
daar de B.l. al woorden bezit met iden
tieke betekenis, zoals bendahara en
bendahari.
Op het sociale vlak ziet men de
sosiawan of filantroop gelden ophalen
voor een goed doel terwijl ver van de
stadsdrukte, in de rimboe's de rimba-
wan of houtvester zijn dagelijks brood
moet zoeken.
Elke Staat heeft z'n negarawan of
staatsman om de politiek van de Staat
uit te dragen, maar hij heeft niet altijd
een dutawati of ambassadrice, maar
wel duta2 of ambassadeurs bij zich.
U ziet, geachte lezers, hoe grote
populariteit het suffixenstel wan en
wati momenteel in Indonesië geniet,
maar toch durft men het nog niet aan
om orang Indonesia te transformeren
in Indonesiawan c.q. Indonesiawati of
orang Belanda in Belandawan c.q.
Belandawati.
A. Ed. Schmidgall Tellings
Arlington, Virginia
U.S.A.
(Auteursrechten uitdrukkelijk voorbehouden)
Stationsweg 143
tel. 070- 60.17.03
Stationsweg 77
tel. 070-60.15.12
DEN HAAG
Herenstraat 157
tel. 070 - 86.32.01
VOORBURG
Nieuwe L.P. Gado-Gado met o.a. Tante
Pim en haar Sobats, prijs f 12.80;
L.P. Sinar Eurya f 7.50
Speciale L.P. met het favoriete liedje erop
van Pa v.d. Steur: Papaja slechts f 4.95.
Import Hawaii L.P.'s uit Hawaii aangekre
gen! Geweldige muziek en pracht hoezen.
Ook een L.P. met Nieuw Guinea (Papoua)
songs.
Tegen inlevering van deze advertentie ont
vangt U de Javaanse krontjong plaat origi
neel uit Indonesia van f 19.50 met f2.50
REDUCTIE. Advertentie beslist meenemen!
GRÜNDIG radio-grammofoons met f 100.
f 200.korting. DUAL afspeelapparatuur
met 15% korting.
Goedgekeurd bij K.B. no. 210 dd. 28-7-1965
Karateclub "KOKORO"
Leraar: H. P. Couzijn - Japans gediplomeerd 3e Dan.
Branch chief van Midden Nederland.
Le8een: vanaf maandag tot en met vrijdag 19.30 - 22.30
zaterdag 11.00 - 15.30
voor dames:
dinsdag 19.30 - 21.00
donderdag 19.30 - 21.00
Practische oefeningen in zelfverdediging in het schoolgebouw Roemer
Visscherstraat no. 114 ingang Sara Burgerhardtweg no. 4.
Inlichtingen dagelijks 070-32 28 93. Leeftijd boven 14 jaar.
13
