In dit
klimaat
kunt u de
niet
missen
mis 'm niet
BIJ DE VOORPLAAT
Met blote voeten aan tafel!
ras au
malum
HOUTRUST DEN HAAG
24 t/m 28 JUNI 1969
Nou, en dan klapte Ma in de handen
en was het tijd om aan tafel te gaan.
Dat wist je eigenlijk al een half uur op
zijn minst, dan. Want via de andere
kinderen of baboe/kokkie hadden de
jongelui al gehoord, dat ze gauw aan
tafel zouden gaan: "Handen wassen!
Voeten wassen!" Eigenlijk een nogal
raar en typisch Indisch commando. Er
hoefde zelden of nooit gekleed te wor
den om aan tafel te gaan, en dat de
kinderen blootsvoets aan tafel kwa
men, was normaal. Dat de voeten
(nogal logisch) onder tafel bleven en
een wasbeurt dus niet nodig was,
maakte dus eigenlijk het "voeten was
sen" nogal "voor uitleg vatbaar", maar
kijk, in de hete en stoffige tropen be
tekende "handen en voeten wassen"
veel meer dan schoon zijn sadja, na
melijk vooral FRIS zijn. Vaak gaf je
als kind je gezicht ook maar in één
moeite door een goede beurt, en in
derdaad: frisse, koele, schone kinder
gezichtjes en handen maakten de hele
aanblik van de etenstafel direct veel
frisser en eetlustverwekkender.
Het wassen van de handen was om
nog een andere reden van méér be
tekenis en nut dan waar ook in Europa.
Het was (en) is in de tropen namelijk
nog steeds een (ZEER GOEDE) ge
woonte om heel wat spijzen met de
hand aan te vatten tussen het gebruik
van lepel en vork door. Hierover kan
met niet-lndischgasten zelden of nooit
gediscussieerd worden. Wij hoeven
alleen maar te DENKEN aan het eten
van pedah, bandeng, vele droge kost
jes, en vooral aan spijzen die a.h.w.
"ingekapseld" moesten worden: klei
ne fragmentjes in "ballen" rijst, en we
weten: ja! Indonesisch eten zonder de
vingers te gebruiken doet 25 tot 100%
van de smaak en vooral "het selectie
ve fijnproeverstalent" verloren gaan.
Wie ervan overtuigd is dat zijn gentle-
man-ship (or lady-ship) geschaad
wordt door het eten met de vingers,
kan prompt zeker zijn van nóg een
overtuiging: dat er iets mankeert aan
zijn gentleman-schap of lady-schap...!
Want juist het beschaafd met je vin
gers kunnen eten bewijst eventueel
dat je beschaafd bent "tot in je vinger
toppen"!
H m, een wel wat lange (zij het on
gewilde) uitschieter naar die voetjes
onder de tafel, ja? Ik zeg jullie: laat
een Indischman los over "eten in In-
dië" en al wat daar aan vast zit, of
hij lèlt boek na boek vol, ló! B.v. over
het tóch altijd nonchalant en huiselijk
gekleed blijven aan tafel (met uitzon
dering van de dame, die even aan tafel
was genodigd, tweede van links), zon
der dat het decorum erdoor verloren
ging. Vreemd genoeg ook al, omdat
er bijna altijd wél "model" werd ge
dekt, met een schone en dure "taplak
medja", met een brede sortering van
schotels, terrienen, karaffen, glazen en
bokalen, waardoor de tafel altijd iets
"chiques" had.
Als U nauwlettend toekijkt, merkt U
bij deze ongeposeerde foto dat dit een
ontbijttafel (pl. min. 1900, in de buurt
van Klaten!) voorstelt: geen rijsttoren
en maar een kleine collectie schalen.
Dat het geen ontbijttafel in b.v. Bata
via of Soerabaja was, bewijst het ont
breken van toespijzen uit P en D win
kels, maar op de boterhammen ziet U
tóch wel beleg. Wel, dat kwam uit de
schaal op de voorgrond en als U lang
en zorgvuldig terugdenkt, herinnert U
zich dat vijftig jaren geleden het ma
ken van pasteien behoorde tot de
deugden van elke goede huisvrouw,
DE delicatesse voor elke rijke tafel of
europese ontbijttafel.
Later werden de pasteien slordiger
en soms niet te onderscheiden van
"prikadel pan", maar een goede, com
pacte pastei van fijne vleessoorten,
sjonge, daar heeft menig Indisch meis
je een halve eeuw terug mee getoond
naast vele Indonesische cuisines ook
de Franse in de perfectie te beheer
sen!
Verder doorgaan met uitwijden over
de Indische tafel? Hoeft niet. Wij gun
nen iedere lezer zijn eigen herinnerin
gen. En we BETREUREN het met hem
dat het belangrijkste, rijkste en onver-
geetlijkste van de Indische tafel op
deze foto ontbreken:
de grote ruimten naar links en
rechts in deze wijde achtergalerij.
En de Onmeetbaarheid naar déze
kant toe, waar de achtergalerij na de
balustrade overging in de brede, koele
trappen naar de vorstelijke tuin, zich
verder uitstrekkend in Java's einder-
loze verten, zodat je altijd letterlijk zat
te eten midden in het Paradijs, zonder
uitzicht vernauwende muren, zonder
cultuur-vernauwende beperkingen
(waar elders in de wereld zat je met
blote voeten aan een tafel met damast
en kristal?)..soms weetje, als je er
over piekert waar die "innerlijke be
schaving" van Non en Njoo toch van
daan gekomen zijn, dan dénk je dat je
het weet: van die achtergalerijen met
hun grote, gastvrije tafels! Want ner
gens anders vond je ze ooit meer
terug... T.R.
ZIJ DIE GEWEND ZIJN...
hun abonnement te continuëren bij
het begin van elke nieuwe jaargang,
worden eraan herinnerd dat het bin
nenkort weer zover is: eind juni expi
reert de 13de jaargang en per 15 juli
1969 begint de VEERTIENDE Jaargang.
Njootje Tong Tong wordt toch wel
groot, ja?.. Maar zorg dus ook voor
een goede voeding!
ONAFH. IND. TIJDSCHR. 13e JAARG. No. 23
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag - Tel. 070-54.55.00/54.55.01 - Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong N.V.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
Verschijnt de 15de en 30ste van iedere maand.
Prijs per nummer f 1,Abt. Nederl.: kwart, 5,
halfj. 10,jaar f 20,Abt. Europa: jaar f 25,
Buiten Europa: jaar 30,
Abt. (per jaar en per luchtpost): Australië en
Nw. Zeeland f 65,Indonesië f 60,Z.-Afrika
en Z.-Amerika f 50,—; Canada en Ver. Staten
f 41,Suriname en Antillen f 35,
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen die
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tong Tong als abonnee te weigeren of af te
voeren.
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN.
2
