MUZIEK IN TEMPO DOELOE
VERMAAT ZONEN
IN MEMORIAM F. BELLONI
Nog meer
Kembang Koening
Adres gevraagd
Een tijdgenoot van Fred Belloni
schrijft enkele herinneringen neer
uit de begin 20-er jaren. Verwacht
van stijl en woordkeuze niet te veel.
Wees blij dat hij ECHT is. Dit ver
slag is het eerste dat ooit geschre
ven is van de eerste maal dat een
Moeritskoe-compositie door een or
kest werd uitgevoerd. Waarvan acte!
Dat was 47 jaar geleden, 1922-1924 in
Bandoeng dat de grote boongs van
het IEV, Chatelin, Dessauvagi en
Gournat vermochten het IEV-sympho-
nieorkest te doen geboren worden en
bestaan.
Naar mijn herinnering (vergissingen
voorbehouden) was de bezetting als
volgt: 1) Amyde 1e viool; 2) v. d. Made
1e viool; 3) J. Kan 1e viool; 4)
Hertsfleis 2e viool; 5) 2e viool;
6) L. G. Porelli altviool; 7) Lafonde
cello; 8) Adeboy cello; 9) W. Koot
fluit; 10) P. Westerloo fluit; 11) Mevr.
Koot piano; 12) Emiel Jacqard B-klari
net; 13) W. v. Mourik Trombone; 14)
G. Jorissen Trombone; 15) ...Wouden
berg piston of beugel; 16) ...von Baldi
waldhoorn; 17) P. Sodergreen fagot;
18) Kakak Benjamins contrabas; 19)
Larond slagwerk.
Onze eerste dirigent was Gournat, la
ter opgevolgd door Kudding, daarna
door Seelig. Gournat was een prima
fluitist. Kudding de vermaarde citer
solist v. d. stafmuziek in Batavia; See
lig een bekende pianist, muziekpeda
goog en componist die o.a. "Aus Ja
va's Bergen" en vele andere compo
neerde. Ons symphonyorkest concer
teerde geregeld in de schouwburg
achter Concordia (niet te verwarren
met de blikken trommel) in die tijd.
Een enkele keer in "ONS Genoegen"
de soos voor de kleine luiden aan
Naripan, doch vanzelfsprekend ook
voor het IEV. Ons orkest van amateurs
was een groot evenement voor IEV en
voor het goede oude Indië.
Het was heel, heel moeilijk zoveel
amateurs bij elkaar te krijgen. In 1923
kwam Belloni uit Batavia over in Ban
dung. Hij zou 2 nummers ten gehore
brengen samen met ons orkest, ik
meende voor 'n liefdadig doel. Op de
trainingsavond deelde hij zes partij
blaadjes uit (wij waren 19 man sterk).
Er was geen partituur. Zelf speelde
Belloni viool, dirigeerde tevens. Wij
hadden geen dirigent voor ons. Moei
lijk, een dirigent die tevens speelde.
Moeilijk 13 man partijloos, uit het
hoofd en op gevoel de begeleiding
voortbrengen, met de gevolgen van
dien. Menigmaal waren wij er naast,
menige dissonant gleed er tussendoor.
Belloni tikte herhaaldelijk zijn redres.
Toen eindelijk een plausibele dirigeer-
vorm gevonden was, speelden wij de
laatste herhaling aannemelijk.
De daaropvolgende avond had de ge
nerale repetitie plaats in de schouw
brug met een programma van klas
sieke muziek en 2 nummers van Bel
loni. De grote zaal was voor een 6e
deel gevuld met IEV-boongs en mu-
ziekminnenden. Alle spelers waren ge
spannen. Hoe zou dit aflopen? De
plankenkoortslijders ondergingen een
vuurdoop, ongewend als wij waren
dirigentloos te spelen. Maar de gene
rale pakte goed uit. Wat een opluch
ting! De volgende avond had de open
bare uitvoering plaats.
Veel, heel veel publiek, eivol. Het or
kest stond op als dirigent Seelig
plaats nam voor het klassieke deel.
Rosamunde opende als eerste, Scara-
mouche als tweede, Schuberts Mo
ment muzikal derde. Toen kwam Bello
ni met z'n eerste debuut. Verliep heel
goed, vediend applaus. Na de pauze
kwamen nog twee klassieken. Belloni
kwam in zijn tweede debuut op met
de Moeritskoe. Hij zette in met een
lieflijk cadanspreludium. Bij het Lar-
getto kwam het orkest mee, zweeg zo
nu en dan met 4 maten rust om dan
weer in te vallen met een fluistering
of een andere keer buldering (effect
vol).
Belloni's viool dartelde, weende, ver
smachtte. Bij de laatste decressendo,
toen het laatste accoord wegstierf,
voelde het grote publiek en wij spelers
allemaal een diepe weemoed. Maar
even daarna brak een donderend ap
plaus los, maakte ons wakker. Een
dankbaar publiek. Bloemen...bloemen.
Toen ik Belloni feliciteerde merkte ik
z'n betraande ogen die ik ook had. Als
gevoels-violisten begrepen wij elkaar.
Immers wij beiden waren terwijl
onze vingers de viool bespeelden
voor een wijle daar in een hogere
wereld, in een oord waar schoonheid
en lieflijke engelenmuziek zijn.
Het was voor ons aandoenlijk. Dat
zijn Moeritskoe-vertolking die sfeer
van een indische maannacht met haar
geheimzinnige bekoring en zielsberoe-
ring teweeg bracht, werd door heel
veel sinjo's en nonnahs in serene stil
te ondergaan. Wat was dat mooi!
Belloni is niet meer.
De Heer heeft gegeven, de Heer heeft
genomen.
Sampei ketemoe lagi di acherat.
Tot ziens Bel. Leo Porelli
Als anak Malang plukte ik vaak in
de door de gemeente aangelegde
parkjes voor, achter en naast het sta
tion (omgeving Badhuisweg-Kawi-
straat) de z.g. Kembang Koening. Een
stevige heester met taaie, houtachtige
stengels met trossen warmgele, ster
vormige bloempjes die in trossen aan
de hoofdstengel zaten. De taaiheid
van de takken en de haast waarmee
het plukken moest gebeuren, maakte
het stelen van die bloempjes niet ge
makkelijk. Ik heb wel eens van een
gemeente opzichter op mijn duvel ge
had! En dan was de buit eigenlijk de
moeite van het veroveren niet waard,
want als ik thuiskwam waren de
bloempjes en ook de blaadjes volko
men verlept. Een emmer water kon ze
niet meer opfrissen.
Later toen ik in Soerabaja woonde
herkende ik tot mijn grote vreugde
dezelfde heesters terug op begraaf
plaats Kembang Koening in Soeraba
ja. Maar daar vond ik ze toch niet zo
mooi en vol staan als in de parken
in Malang, misschien omdat ze meer
in de schaduw van de tjemara's ston
den. Ook in Bandoeng ben ik deze
"kembang koening" hier en daar te
gengekomen. Meestal als hegbeplan
ting. Erg, dat ik nooit de moeite heb
genomen de juiste naam van deze
bloemen te weten te komen. Spijt
komt altijd te laat! Lilian D.
Noot van Redactie: Ten einde ver
warring te voorkomen, zie ook "Wie
weet het?" op pag. 3 in dit nummer.
PLEASE
Geen post voor Tjalie gedurende de
rest van deze maand en de eerste
helft van de volgende: onze achter
stand is gewoonweg desastreus
Wie helpt de Heer W. Allard, Lobelia
laan 164, Den Haag, tel. 070-32 62 59
aan 't adres van: Mevr. Adèle Arnold,
uit Batavia, werkzaam geweest bij het
Departement van Binnenlands Bestuur.
JUWELIERS
4 x DEN HAAG
NU OOK IN HET
NEDERLANDS CONGRESGEBOUW
4
