VREEMD JACHTAVONTUUR IN NIEUW GUINEA
Maar heel weinig is hekend van het
pionierswerk van zoveel Indo's in Nw
Guinea, vaak onder verschrikkelijke
omstandigheden. Waarom zijn h.v. de
Deta-jongens vergeten? Hier een erva
ring uit een andere fase in het pio
nierswerk. Nw Guinea-mensen vertel
len zelden van hun ervaringen, of
maken zich er met een grap van af.
"But nobody knows the troubles they
have seen..."
Vanuit Sarmi (1 nacht varen westwaarts van Hollandia) vertrokken de damar-zoekers, die
jn 1949 op dit plaatje vereeuwigd werden. V.l.n.r. Th. Samuels, de Rooy (overleden in
1951 aan zwartwaterkoortsj en D. A. Tessensohn. Op de voorgrond: H. Samuels.
Nabij het bandjir-beekje Djaar, dat
in de Boe uitmondde, een zijriviertje
van de Thor werden de bivakjes op
getrokken, vanwaar werd geopereerd
om het gewonnen gom-copal op te
zamelen. Het Gom-copal (Agathis), in
de volksmond damar genoemd, werd
gevonden op de lage gebergten o.a.
Wemken, Womkin, Djaar en de laag
vlakte van de Bodem. De bivakjes van
de Berrick- en Béostammen stonden
in een halve cirkel om mijn eigen bi
vak heen, welk vooruit geschoven was
en wel om eventuele aanvallen van de
vijandige Ar-Matistammen te kunnen
opvangen. Voordat er naar de Djaar
werd opgetrokken waren voordien aan
de jungle-papoea's lege goeni-zakken
verstrekt met afgifte van de ruilgoe-
deren en tevens de nodige tembako-
lempeng.
Na die voorbereidingen werd dan
gezamenlijk de tocht naar de damar-
gebergten ondernomen met medene
ming van de vrouwen en kinderen. De
oudjes bleven achter om de dorpen te
bewaken. Ook de varkens gingen mee
evenals de biggetjes, die door de
vrouwen werden gedragen en met de
baby's samen de borst kregen. Nadat
de bivakjes waren opgetrokken, gin
gen de mannen met de vrouwen de
gebergten in om het gom-copal van de
bomen af te schrapen en de opge
spoorde damar-tanah op te graven,
waarbij vooral de jacht op zwijnen,
casuari's en en lou-lou's (kleine soort
kangoeroes) niet vergeten werd.
Doch de jacht leverde, hoe onge
lofelijk het ook klonk, niets op en al
dagenlang kreeg men maar geen en
kel beest onder schot. Dat vonden de
papoea's erg ongewoon en op hun
jungle-manier trachtten ze de oorzaak
van hun pech op te sporen. Een som
bere en geprikkelde stemming heerste
in het kamp en het leek of de sfeer
met een doem beladen was. Meestal
werd de vrouw daar de dupe van. Na
de warmte overdag was het in het
kamp in de avond erg koel. De vuur
tjes werden dan extra gepord, een
werkje dat door de vrouw werd ver
richt. Naast het vuurtje strekte ze zich
uit terwijl de man op de para-para bo
ven haar behaaglijk zich uitstrekte en
daarna in slaap viel. Indien de vrouw
in slaap viel en het vuurtje begon te
doven werd met een kreet manlief
wakker van de kou en gaf met een
stok driftig de vrouw beneden hem
een dracht slagen met als reactie boze
kreten van de geslagene, die het vuur
tje weer opporde.
Tot op een middag Noerbesi en
Jacob, de kepala's perang, naar mijn
bivak gingen en mij vroegen of ik met
hen wou meegaan naar een van de
hutjes. Ze brachten mij naar een bi-
vakje waar op de para-para een jon
gen lag. In trance. Noerbesi streek
het jongetje over het hoofd en het
jongetje begon langzaam te spreken.
Hij noemde mijn naam en beschuldig
de mij de wai-boom te hebben ont-
eerd. Nopens die boom ging het ver
haal rond dat eens in het bos een
jager plots een wit zwijn tegenkwam.
De jachthonden bleven stokstijf met
staande haren staan en oogden
slechts het zwijn na instede van heftig
aan te vallen. De jager schoot een
pijl af en trof het dier in de rug. Het
zwijn drentelde kalm verder en ver
dween zowaar in een wai-boom, een
soort boom waar de paradijsvogels
hun romantische dans wiegelden om
de wijfjes te lokken. Nadien werd zo'n
wai-boom in ere gehouden door de
grond daar om heen schoon te hou
den.
Nou dan, ik was gedurende de ver
moeiende tocht zo'n boom tegenge
komen en had er een plasje gedaan.
En dat nam de Bosgeest, de genius
van het wild, niet. Vandaar de pech
dat de mensen hadden gedurende de
jacht. Mij restte niets anders dan mijn
spijt te betuigen en mijn verontschul
digingen aan te bieden. Een genadige
lach kwam om de mond van de in
trance geraakte jongen. Hij zei daar
na: "Morgen bij het krieken van de
dag moeten de mannen naar de eer
ste drie tandjoengs gaan en daar zul
len zij in iedere tandjoeng een groot
zwijn aantreffen". Na deze woorden
werd de knaap wakker en keek ieder
een wazig aan. De volgende morgen
in de vroegte trokken troepjes man
nen met pijl en boog zuidwaarts naar
de tandjoengs. Na circa een ander
half uur kwamen ze met veel gejoel,
vreugdekreten brullend, het kamp bin
nen, ingehaald door fanatiek dansende
kerels. En met 3 zwijnen!
Van damar zoeken was vanzelfspre
kend geen sprake meer, voorlopig. En
kort daarna rook het gehele kamp
naar daging foefoe (geroosterd vlees).
De jagers, die de zwijnen hadden ge
dood, mochten evenwel volgens hun
adat niet aan de smulpartij deelnemen
op straffe van eeuwigdurende tegen
spoed. Nou viel de pech op mij, door
dat ik hen voor een paar dagen zo
maar voor pertjoema in de kost moest
nemen. Derhalve mij stellig voorne
mend in het vervolg beter uit mijn
ogen te kijken. DATE
SANATURN-REKSTOK
versterkt de buik- en rugspieren.
Bestrijdt rugklachten en trage spijsverte
ring. Verbetert het figuur.
Overal toe te passen.
f 42,50 4. f 5,10 B.T.W. - Vraag folder bij:
MEDICOR - Den Haag A2
v. Hoeylaan 28 - Tel. 070-850093
wtt
16
