UIT HET LEVEN VAN EEN SCHOLIER
BETAWI 1912
De 6e klas van de Broederschool te Batavia in 1912, gekiekt op het erf vóór
de voorgalerij van het woonhuis van de Broeders op Koningsplein Oost no. 2.
Realiseer je dit eens! Zeven en vijftig jaar geleden! Wie kent ze nog terug en
wie leven er nog van? Komaan, beginnen wij met de voorste rij: van links naar
rechts: De Nijs Bik, Hamwijk .Goossens wiens biceps zo enorm van omvang
waren dat hij slechts met de uiterste inspanning een scheiding in zijn haar kon
trekken, verder Vlasman, Frayenhoven en Van Beers. Staande: Colijn, "kidjoe
boemboe" door ons genoemd, van het Modemagazijn Colijn in de Sluisbrug
straat, Van der Palm, Theo Raub, Van der Put, De Kort, Hallegraef, De Rozario,
Hesselman, Van Loon bijgenaamd "Tikoes", Desschaux, Warnars, Reisner (toen
reeds een reuze violist; "tarik, boeng"!) en Harry Baier wiens vader toentertijd
chef was van het Hoofdpostkantoor Weltevreden. En last but not least de
Klasse Onderwijzer Broeder Celestinus, de als rasechte Amsterdammer geboren
Karei van Dam.
Wat een heerlijke foto! Let eens op
de kledij, de tjelana's bandjir, de sok
ophouders, de "toetoep-jas" bij de
ouderen!
In die tijd hoorde je het woord "uit
dagen" niet zo bar veel. Wel de vraag:
"uitmaken?" en het antwoord daarop:
"olreit! Waar je wil!"
Het grasveldje in de Kebon Sajor,
vlak naast de Broederschool, werd al
leen nog gebruikt in acute gevallen,
zonder voorafgaande tijds- en plaats
bepaling. De vele min of meer ver
borgen grasperkjes in het Wilhelmina-
park waren tot op zekere hoogte ide
aal, want die waren alleen maar kurk
droog in de Oostmoesson!
Merkwaardig dat de kleinste en de
jongste uit die 6e klas, maar speciale
vriend van Max Goossens en neef van
Harry Baier, praktisch iedere zaterdag
een "uitmaak-partij" had, behalve wan
neer hij zó beurs was geslagen en van
erger was gered door Goossens en/of
Baier, dat hij een of twee weken moest
overslaan. Deze "rustperiode" benutte
hij om door het clandestien verorberen
van stukken rauw vlees uit de keuken
de kokkie werd helaas verdacht er
voor zich zelf wat empal van te heb
ben gemaakt en het gestaag met
14
linkse swings of rechtse direkten beu
ken op jonge pisangboompjes, weer
zodanig in vorm te komen, dat een
volgend conflict met klas -of school-
genoten dan in eigen voordeel kon
worden beslecht. Na een failure wer
den extra lessen gegeven door Goos
sens. Voor zijn vader bleef echter het
grote raadsel van de na verloop van
tijd op bepaalde hoogte beurse en
geknakte stammetjes van de pisang
boompjes die, gelet op de moeder
plant ongetwijfeld t.z.t. rijke vrucht
zouden hebben gedragen.
Wat deed zo'n klein Indisch jongetje
nog méér om zijn moeder grijs en zijn
vader kaal te doen worden? Och, hij
besefte het amper en verfoeide de
omstandigheid dat zijn ouders behoor
den tot de "notabelen" van Batavia.
De Apostolisch Vicaris Monseigneur
Luypen kwam minstens éénmaal in de
maand op bezoek en een extra keer
SANATURN-REKSTOK t
versterkt de buik- en rugspieren. X
Bestrijdt rugklachten en trage spljsverte- I
ring. Verbetert het figuur. T
Overal toe te passen.
f 42,50 4. f 5,10 B.T.W. - Vraag folder bij: t
MEDICOR - Den Haag A2 t
v. Hoeylaan 28 - Tel. 070-850093
als er eens voor een of ander doel
extra moest worden afgeschoven. En
de Majoor der Chinezen was nogal
gul met zijn kant-en-klare-speenvar-
kens, Champagne Heidsieck en cog
nac Robin en de petassan van Max
Görs eens in het jaar. En de "bek-
Siman" (Inlandsche wijkmeester)
groette heel onderdanig als zijn vader
en moeder voorbijschreden. Deftige
Europeanen liepen immers niet!
Het jongetje mocht praktisch niets
doen en zijn oudere vriend Johan Ise-
ger (op de grammofoonplaat later iohn
Iseger) bijv. mocht praktisch alles, al
thans hij dééd altijd alles wat hij niet
mocht al ranselde zijn vader hem pe
riodiek bont en blauw. Zaterdags als
Johan Iseger en Wim van der Meulen
ook zo'n fijne kameraad! en
andere mieterse sobats zo maar mid
den op straat, op blote voeten aan
het voetballen waren of "lajangans an-
joets" aan het "bandringen" (soms
waren de lajangans nog niet eens an-
joet!) en hem met een "ait-tuuuur"
groetten, moest hij aan het handje mee
naar de kerk om te biechten. En zon
dags ging hij gedwee mee in de my-
lord bespannen met twee arabieren om
naar de Stafmuziek in Concordia te
luisteren en daarna naar Maison Ver
steeg op Noordwijk om een "coupe"
te eten, omdat daar geen "es-pasra"
was te krijgen, aan een touwtje of
bamboe vezeltje en wat "sirop de rose
roze". En waar je zo lekker lang aan
kon zuigen tot de roze kleur er hele
maal uit was. En zijn gedachten1 waren
bij zijn sobats die op Sentiong een
spannende voetbalwedstrijd hadden te
spelen tegen de katjoengs van Kaligot.
Wanneer en hoe veranderde dat
levenspatroon van dat kleine jongetje?
Wel, als je HBS-er bent en later stu
dent, dan kun je toch niet iedere week
met een of andere sobat gaan bakke
leien? Toch is zijn vechtlust nooit ver
dwenen. In politiek en vakbeweging
bleef hij haantje de voorste. En ook
nu nog vecht hij herhaaldelijk voor en
tegen anderen, al is het op gans ander
terrein. Ook nu wordt hij vaak beurs
geslagen, zij het op andere wijze dan
"toen vroeger". Jachtpartijen met een
dubbelloops kaliber 16, veldfles, tros
pisang-mas, paar pakjes ketan of nasi
oeiam, in de vrije natuur met Eddy
Batten, Feiko Tissing, Simon, Bullock
of Alting Siberg, op varkens in de
omgeving van Tjibadak of Bekassi, op
Miiwis, Mandars of Ajam-ajammans in
de rawa's bij Tjelintjing of Tangerang,
alsook muziek en sport maakten dat
hij bitter weinig tijd meer had om met
anderen op de vuist te gaan, anders
dan in een vriendschappelijke match.
Viool en guitaar waren zijn lievelings
instrumenten. Menuetten van Mozart,
Beethoven, Haydn, Boccerini etc. voor
zijn viool de uitverkoren melodieën en
voor zijn guitaar het "lied zonder
eind", dat hij zo vaak in die niet te
