KAKEH BODOH
Aan
oma Dorine Kampmeineri-Hupperis
Met meer dan gewone belangstelling
heb ik uw artikel over Tretes van tem
po doeloe en natuurlijk ook de onver
getelijke plekjes Lali Djiwo, Kakeh Bo-
doh en oude en nieuwe nymfenbad
gelezen. (TT No 20, 30 april, pag 10).
In gedachten rook ik weer de speci
fieke berglucht, de frisse morgens, de
asep van houtvuur uit de dapoer in
de bijgebouwen, de pantjoeran in de
mandikamer, de bibik tetel en loepis,
wah ister nerhens so lekker deze, de
djeroek keprok en palah.
Ik heb van mijn vroege jeugd af in
Tretes en Prigen rondgezworven en
van Lali Djiwo tot aan Pandaan en
Trawas ken ik ieder pad en iedere
steen op mijn duimpje.
Zullen we daarom in gedachten nog
even daar ronddolen en enkele dier
bare plekjes bezoeken?
U woonde kennelijk in Tretes, terwijl
ik toen, in de jaren twintig en dertig,
logeerde bij mijn oom en tante Smelt
van de autohandel in Kediri, Madioen
en later Malang. Tante Lies Smelt-
Blaney Davidson is een jongere zus
van mijn moeder en het aantal kinde
ren bij hen liep merkwaardig gelijk met
de kinderen bij ons thuis, zodat ieder
zijn eigen speelkameraad had.
Als je van Pandaan komt volgt de ge
stadige klim rechttoe rechtaan naar
boven. De eerste Europese woning van
Prigen aan de rechterkant van de weg
had een eigen elektrische lichtinstal
latie, herinnert U zich dat, tjoek tjoek
tjoek motornja hij draait dah en nah.
Dan had je links de woning van Hu-
ghan met de grote steen in de tuin en
het eigen zwembad, waar we geregeld
mochten zwemmen.
Aan de rechterkant van de weg, tegen
over dit huis, lag een grasveld met
autogarages eromheen en het hulp
postkantoor van Prigen. Nah tussen de
garages en het postkantoor was een
doorgang en dan kwam je uit bij de
pondok van oom Ad Smelt achter de
garages dus. Een huis met rondom een
tuin met palahbomen, djeroek keprok,
ramboetan en achter het huis het per
ceel van Hr. Paalman.
Even voorbij deze garages en het huis
van Hughan boog de weg voor het
eerst naar links, waar ook de pleister
plaats was voor het openbaar vervoer
en de mannen met hun paarden je ston
den op te wachten. Het was eigenlijk
een vijfsprong, je kwam van Pandaan,
links ging de weg door naar Tretes,
op de hoek stond het huis van Liem
Sing Teh met het grote boeddhabeeld,
dan de weg naar Trawas omlaag, dan
de Chinese warong met daarvoor de
paardenserail, rechts van de warong
een weg omlaag de kampong in en
dan rechts achter de autogarages de
vijfde weg naar de pondok van mijn
oom.
Vanuit de voorgalerij kon je bij mooi
weer over de vlakte van Soerabaia
kijken en zelfs de schepen in de haven
van Tandjoeng Perak zien liggen.
En in de avonduren kon je de lichten
van de koplampen van de auto's vol
gen vanaf Pandaau tot Prigen.
Onder en naast het hulppostkantoor
glooide het terrein omlaag en daar
lag een reuzen stalen wadjan van wel
drie meter middellijn!
Vanaf de vijfsprong de weg omlaag
volgend in de richting van Trawas,
kwam je o.a. voorbij de woning van de
familie Opdam. Herinnert U zich nog,
dat deze weg trapsgewijs omlaag liep,
totdat je aan een bruggetje over een
kalitje kwam, de kali Goepit met zijn
grote kalistenen, waarop wij jongens
menig avontuur beleefden Vanaf het
bruggetje omlaagkijkend in het water,
zag je de waterspinnen bij duizenden,
vooruit-achteruit-vooruit, kaja schaat
senrijder kepieset.
Naast de brug kwam een zijriviertje uit
in de kali Goepit en aan de kant van
dit riviertje groeide de selada aer, die
wij bij bossen plukten voor de lalap
met sambal tjoeka en warme rijst, wa-
doeh boekan main lekkernja.
Terug op de vijfsprong gaan we de
weg op in de richting van Tretes.
Direct na de bocht had je links een
weggetje omlaag, de tuin in van de
Singseh, die daar woonde. In deze tuin
had hij een djeruk keprok en djeruk
bali aanplant en bovendien een door
een hoge ringmuur omgeven zwembad,
waar we dagelijks gebruik van moch
ten maken, allemaal berenang telan-
djang bulat.
Terug op de grote weg had je iets ver
derop links de zijweg naar de waterval
Poetjoek Troeno.
Wah, oma Kampmeinert, als U heeft
ook mooie herinneringen aan deze wa
terval, ik heb een verrassing voor U!
Als U wilt nog eenmaal de bekoring
van deze waterval ondergaan, ik heb
een kleurenfilm van deze waterval,
vorig jaar gemaakt, vroeg in de och
tend zodat je de ochtendnevel ziet en
het opspatten van de fijne waterdeel
tjes in het doorschijnende zonlicht.
Als U wilt U kunt mampir bij ons, hoef
niet bawa oleh-oleh, alleen maar foto
albums om te dongengen van toen
froeher. Ik zal draaien die kleurenfilm
en als extra dimensie krontjongmuziek
in stereo, ik heb sah pirang2. Als U
wilt ik maak voor U speciaal pisang
goreng stereo.! Wah, U denkt, deze
fen hij is hek!
Boh, laat maar, zijn we niet allemaal
een beetje sinting, pedot tangan, min
of meer losgeslagen elementen in een
voor ons vreemde en hardzakelijke
wereld. Geef niet een beetje sinting,
als maar je blijf jeself en wordt geen
"hippe vogel". Helukkig maar jongelui
van hier ze weten niet wat ts tjies,
windbuks, kattepult of toeloep, anders
al deze blekoh pilek al uitheroeid!
Iets verder de weg op naar Tretes lag
aan de linkerkant van de weg het bad
hotel "Prigen" met aan de overkant
het zwembad, bij ons jongelui niet po
pulair massalah je moet gebruiken bad
pak! Later toen we ouder werden, op
4§|
11
