■ii/Uy li
TAWON 'NDAS
%U DJOtüA %)lCO
HERKENNING III
Komt U van BUITEN
Den Haag
toesoek konde
sebelah rotan armbanden van 24 krts goud (mas kertas)
Het tawon 'n das avontuur (Suma-
traanse herinneringen) in Tong Tong
van 15 juli j.l. bracht mij een ervaring
met dit vliegend volk in herinnering.
Het was tijdens de inventarisatie van
kina-ondernemingen t.b.v. de kina-res
trictie omstreeks 1938, dat ik met een
opnameploeg van het bosbouw proef
station op een kina-onderneming in het
Preangerse een vrij jonge kina-aan
plant indook. De nog ongedunde, zeer
dichte opstand was slechts met veel
moeite te doorworstelen, kruipende
ging het beter, vandaar het duiken.
Net was ik enkele meters kruipend
gevorderd toen een gonzend geluid mij
op de plaats deed bevriezen. De voor
mij uit weggebogen takken vasthou
dende keek ik ontzet naar de vlak voor
mijn neus hangende kluwen tawon 'n
das met vele er om heen vliegende
gonzende leden.
O zo voorzichtig en hopende dat zij
mij niet zouden opmerken kroop ik
terug tot buiten de aanplant. Gelukkig
kon ik dit ongestoord doen, misschien
omdat het kluwen bezig was zich te
ontwarren en het luchtruim te kiezen.
Of zij mij al of niet opmerkten zal ik
nooit weten, een feit was dat zij mij
met rust lieten.
Nog ontdaan wilde ik omlopen om
op een andere plaats het duiken op
nieuw te proberen toen ik in een lager
gelegen oudere open aanplant een
groep wiedende koelies opmerkte, die
in de volgende ogenblikken de mee
spelenden van een schouwspel zouden
worden.
Enkele tawons zoemden om een
dicht bij mij werkende koelie en hin
derden hem blijkbaar, want met veel
misbaar sloeg hij er met de arit naar.
De tawons verdwenen en ik wilde de
jonge aanplant opnieuw ingaan, toen
een toenemend dreigend gegons mij
weer deed verstarren.
En daar kwam als een uitstekend
getraind stuntteam in een pijlforma
tie een zwerm tawon 'n das aanvliegen,
passeerde mij op enkele meters en
dook aanééngesloten recht op de koe
lie af, die zonet met de arit om zich
heen had geschermd. De man zag de
pijl aankomen en vloog schreeuwend
om hulp naar zijn mede arbeiders toe.
Deze wachtten hem echter niet af,
maar gingen overhaast op de loop,
alle kanten uitstuivend een goed heen
komen zoekend.
Ademloos toekijkend zag ik dat de
tawons geen acht sloegen op de an
deren, maar slechts die ene man ach
terna joegen.
Struikelend, vallend, gillend en wild
om zich heen slaand probeerde het
slachtoffer de kali te bereiken, die en
kele tientallen meters verder stroomde.
Nadat de anderen in de eerste schrik
de benen hadden genomen, bleven zij
al gauw staan toen zij merkten dat
het niet om hen ging. Verschrikt en
sprakeloos keek een ieder naar de
lijdensweg van de zwaar beproefde,
ook toen hij met een plons de kali
was ingetuimeld en een eind verder
onder de kant en onder afhangende
struiken weer bovenkwam, bleef men
als verlamd naar de kali staren.
Nog een tijdje bleef de zwerm boven
de plaats waar de man in het water
was verdwenen hangen, als waren zij
niet tevreden met de afstraffing.
Aarzelend en als met tegenzin zich
hergroeperend stegen zij eindelijk op,
het gegons verloor zijn dreigende on
dertoon en verdween de nu gekalmeer
de zwerm.
Het duurde nog even voor het
slachtoffer op het geroep van zijn me
de arbeiders antwoordde en men zijn
schuilplaats kon lokaliseren. Moeizaam
hees men hem uit het water, waarna
hij zwaar ondersteund door zijn mak
kers strompelend huiswaarts werd ge
leid.
Oh arme, wat zag hij er uit, vooral
bovenlichaam, armen en hoofd hadden
het zwaar te verduren gehad van de
Grappig die "herkenning 1 en 2" in
Tong Tong van 15 oktober. Met ons
Indische verleden zijn we toch wel
zwaar belast en dikwijls verwonder je
je over de vreemde associaties die
je dagelijks tegenkomt. Hoe vaak op
een dag meen je iets te herkennen,
doch blijkt het achteraf heel iets an
ders te zijn. Het gaat zo onbewust en
je vraagt je af of je er ooit af zult
komen. Om je slap te lachen soms.
Iemand in huis is leuk geweest en
heeft iets tegen de muur opgepletst.
"Een tjitjakl-denk je. Neen, een uitge
plozen sliert uit een viltstift.
Een vliegend zomerbeest tegen de
lamp: een larong? Mis natuurlijk.
Er ritselt iets tussen de planten in
de tuin: een kadal? Neen, een dood
gewone kat.
Het geluid van een stok met rinke
lende blikjes er aan: toekang pidjit?
Neen, een kind met wat rommeltjes
aan een tak.
En dan sta je weer eens, in een
echt warm land, met blote voeten op
een zachte tegelvloer. Héél Je loopt
een paar passen, staat stil, loopt weer
een stukje, en nog eens. Je zegt glun
der: zalig, weer eens met blote voeten
op een tegelvloer te lopen". De ander
begrijpt er ^iets van. Nou en? Ja, hij
staat met beide voeten, stevig in slof
fen, op de grond. Ik ook, maar er is
nog zo veel meer...eindeloze voorgale
rijen, koele ochtenden, vogelgeluid in
de bomen, hete middagen, alleen de
vloeren zijn koel en glad, stilte en zon
buiten en nog zo eindeloos veel meer.
R.C.A.
duikbommenwerpers model "tawon 'n
das" en begonnen sterk te zwellen,
uit de dichtgezwollen ogen kon hij
nauwelijks kijken.
Wat een ijzeren hart moest hij wel
hebben, dat de tientallen injecties bij
engif hem niet op de plaats hadden
geveld.
Hij heeft het avontuur overleefd,
maar vermoedelijk zal hij er een heilig
respect voor tawon 'n das van hebben
overgehouden. Si Meong
minna* <nmnimiii[tii!uii
B
iHwiiniiinuiiiiuiiiiiiiiuuiiiiniiiiuiiiiiHUunttnnnnnHoiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiililiiiiilllliiiiiiiiiiliiiiiiiililili
BRILJANTEN GOUDEN
markiesringen schakelarmbanden
t hangers krintjing
oorknoppen slangen
I IJl I I gezet in 22 karaats goud colliers
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1HHHIII
Vlamingstraat 5, Den Haag,
Tel. 11 66 77
MIDO
peniti kabaja
van 22 karaats goud
polshorloges
Wij betalen, bij aankoop vanaf 200,de reiskosten voor één persoon
geheel terug I I
11
