BIJ DE VOO
VOOR INDISCHE
GOUDEN SIERADEN
Ut
«.MER.KLE
toiril f onTj
pantjurans
ORIËNTERING?
JUWELIER,
SPUI 167a - DEN HAAG
TELEFOON 070-60 48 85
Wat een groot aantal herinneringen
worden weer opgefrist bij het zien van
deze pantjurans of waterspuiers! Uit
onze jeugd, en ook van later, zijn
we nog niet vergeten de vrolijke mo
menten, doorgebracht onder de water
spuiers, soms heel eenvoudige, zonder
badplaatsomranding, in de talrijke de
sa's of kampongs.
Na een vermoeiende wandeling of
een overnachting, tijdens dienstbezoek,
in een heel gewone desa, deed de
volgende morgen zo'n dorpswater
straaltje je weer in een fris mens ver
anderen.
Ik herinner me nog goed zo'n mor-
genbad bij een bronnetje, waarbij het
dorpshoofd bij mijn geimproviseerde
badkamer diep in het gebergte voor
een tijdelijke lage omwanding van bam-
buwanden had gezorgd, om de nieuws
gierige dorpsjeugd wat op afstand te
houden van de witte Tuan.
Nog een grappig pantjuran-verhaal-
tje:
Bij een inspectie van een desa
schooltje, in het Balische gebergte,
vroeg ik, in de functie van inspecte
rend onderwijsambtenaar, wie van de
jongens zich die morgen niet gebaad
hadden. Dadelijk gingen er enkele vin
gers de hoogte in. "Onmiddellijk een
bad nemen!", zei toen de inspecteur.
Direct daarop stormden de onfrisse
knapen het klasselokaal uit naar de
naastbij zijnde pantjuran. Even later
gingen ze met hun natte lichamen in
de droge kleren weer op de school
banken zitten. Het onderwijs kon toen
weer voortgang vinden, tot aller te
vredenheid.
De aan ommezijde afgebeelde zes
pantjurans vormden in de oudheid een
stel van tweemaal drie stenen mythi
sche slangenkoppen van naga's (zie
nr. 3 van rechts), die behoorden tot de
"Beji Candi", in de desa Bunyuh (Is.
Tabanan).
Deze godenbadplaats ("beji"), waar
de Balische goden nu en dan een bad
namen, was vermoedelijk tevens een
oude vorstelijke bijzettingsplaats
("candi").
Zonder verder nog andere oudheden
te vinden in de nabijheid, werd deze
ruïne van een tweekamer badplaats,
die nog gebruikt wordt, in 1921 op
een speurtocht ontdekt door de Con
troleur van Tabanan en de bekende
fotograaf van de Oudheidkundige
Dienst te Batavia, J. J. de Vink (overl.),
aan wie wij nu deze foto danken van
de zes pantjurans.
Samudradatta
Uw redactionele stukjes, hoe kort
ook (die ik ook wel herken als er
niet TR onder staat) geven vrij cor
rect weer wat er in Uw lezerskring
vaak gedacht wordt, zoals ik in me
nig gesprek met vrienden ongemerkt
kon verifiëren. Zij presenteren ech
ter niet exceptioneel een Indisch
standpunt, want ook buiten Indische
kringen worden zulke gedachten ge
hoord en uitgesproken. Het is jam
mer dat Tong Tong niet streeft naar
een wijder gehoor. Het zou ons blad
en ons streven aanmerkelijk verster
ken. .I. Bosma
1. Het staat een ieder vrij met bron
vermelding uit ons blad te citeren. Als
men dat niet doet (ongeacht om welke
reden), staan wij automatisch "buiten";
daar is niets aan ie veranderen.
2. Hier is alles verdeeld in "rechts"
of "links". Wie zich neutraal of libe
raal noemt, wordt al naar het zo uit
komt tóch wel links of rechts inge
deeld. Wij (Indischgasten) zijn "rechts
ingedeeld". Dus Tong Tong ook. Dat
het niet zo IS, wordt indirect bewezen
door het feit dat Tong Tong geen open
lijke vrienden en verdedigers heeft
rechts. We leven geisoleerd. Vat dit
niet triest op. Ook in de natuur komt
dit verschijnsel erg veel voor. Daar
naar:
22 Kt en 24 kt gouden
Schakel-armbanden
Slang-armbanden
Krintjing-armbanden
Colliers van 7-100 gram
Briljant ringen
Briljant hangers
Briljant oorknopjes
Kabaja speldjes
Haarspelden
Trouwringen
waar wij verdiensten hebben, worden
ze (als Indisch) verzwegen. Daar waar
we "fout" zijn (dus b.v. "koloniaal
zijn we doodgewoon vogelvrij. We zou
den het ons aantrekken als het niet zo
volslagen nutteloos was.
3. In Europa is men maatschappelijk
opgegroeid als partij in twee elkaar
beoorlogende machten: links en rechts.
Voor de mens uit Indië is de maat
schappij één zuil (dus niet twee brok
ken) met een bovenhelft en onderhelft.
Boven: beschaafd, verantwoordelijk,
spiritueel, verfijnd, bergkristal, berg
beek, eerlijk, enz. Onder: grof. mate
rialistisch, egoistisch, plat, modder,
moeras, oneerlijk, enz. Alle mensen
(ook maatschappelijk) zijn boven of
onder in te delen.
4. Deze indeling is voor ons genoeg.
De andere indeling (links en rechts)
kunnen we blijkbaar niet leren. Dat zal
ons leven steeds moeilijker maken. In
feite is het leven van de Indischman
alleen gericht op het vinden van een
"leefbaar accocrd" (naar geweten,
physiek. moraal, rieestelijke rust).
Vindt hij dat accoord niet, dan zal hij
óf moeten weggaan óf moeten sterven,
maar ik geloof dat het voor een door-
en-dcor indischman technisch onmooe-
lijk is "helemaal Europeaan" te ziin.
d.w.z. met alles mee te doen. T R
"Wanneer we over een goede daad
horen spreken, zijn we dikwijls onge
lovig; horen we echter van een slechte
daad, dan zijn we direct overtuigd van
de juistheid ervan".
"Eén vriend draagt meer bij tot ons
geluk, dan duizend vijanden tot ons
ongeluk".
ONAFH. IND. TIJDSCHR. - 14e JAARGANG No. 10
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tonj
Tong DenHaag - Tel. 070-54.55.00/54.55.01 - Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong N.V.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
Verschijnt de 1ste en 15de van iedere maand.
Prijs per nummer f 1.Abt. Nederl.: kwart, f 5.
halfj. f 10.—jaar f 20.—. Abt. Europa: jaar 25.
Buiten Europa: jaar f 30.
Abt (per jaar en per luchtpost): Australië en
Nw. Zeeland f 65,—; Indonesië f 60.—; Z.Afrike
en Z.-Amerika f 50,—; Canada en Ver Staten
f 41.—; Suriname en Antillen f 35.—.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen die
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tong Tong als abonnee te weigeren of af te
voeren.
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN
2
