Er waren ook combinaties met stukjes
nangka, advocaat. Misschien kent U
lezers, er nog meer?
In Holland deed ik bij de eerste de
beste sneeuw-winter wat ik als kind
had willen doen. Ik vulde een pan met
sneeuw, goot er stroop overheen en
at met de kinderen de klieder op. Het
smaakte onbeschrijfelijk vies, want ik
kende de smaak van echte es pasra.
Maar de kinderen vonden het heerlijk.
Toen leerde ik ze ijs toemboek te ma
ken. Het kostte me ettelijke vaatdoe
ken, dat wel.
Es pasra in Amerika
Na Holland met geen enkele, maar
dan ook letterlijk geen greintje idee
voor het verzinnen van een smakelijke
koude drank bracht Amerika ons weer
es pasra in overvloed en ontelbare
nieuwe long, cool drinks. En ice cream,
tientallen smaken, de een al heerlijker
dan de andere.
Elke hamburger-kraam verkoopt ge
schaafd ijs. Gruis-ijs, grof en fijn, ijs
klontjes kun je vaak in de z.g. "ice
wagons" krijgen door een muntstuk in
een gleuf te laten glijden. Je kunt een
deurtje openduwen en een plastic zak
van de gewenste ijssoort ligt voor het
grijpen. Die ijs-wagens staan vaak op
de meest afgelegen wegen. Juist daar,
want de automobilist die een verre
warme tocht voor de boeg heeft en
zijn ijskist in de auto moet bijvullen,
of mensen op weg naar een picnic of
party waar veel ijs nodig is, die zien
zo'n wagen als een reddende oase. In
de stad is immers overal ijs te krijgen?
Gek, dat in een land waar in elk huis
minstens één ijskast te vinden is, ook
bij de drankwinkels en supermarkets
losse zakken ijsblokjes of es pasra
te krijgen zijn. Altijd, ook in de winter.
Cola, rootbeer, grape (druivensap)
orange worden in kleine of grote be
kertjes geserveerd met een stevige
dot es pasra. U hebt geen idee hoe
zalig koud en dorstlessend zo'n drank
je wordt en hoe de hinderlijke prik
er door wordt verzacht.
Es pasra in een conisch toelopend
bekertje, flink aangedrukt en overgo
ten met groene, rode, paarse of oranje
stroop. Een rietje erbij. "Snowcone"
(sneeuwkegel), de kids lebberen er
heerlijk aan en als het ijs aan het
smelten raakt, gaan ze met het rietje
verder.
Es pasra in Mexico
Ook in Mexico natuurlijk es pasra.
In koffie, thee en alle vruchtensappen,
snowcones. Ook daar zag ik voor het
eerst weer net als in Indië de karretjes
met vruchten-op-ijs. Ananas, pisang,
papaja op en onder stukken en schil
fers ijs.
Een heerlijke manier van vruchten in
ijs in Chihuahua gegeten: een kolos
sale stopfles vult men voor een derde
met aardbeien (of tomaten, papaja,
mangga, zuurzak) en prakt ze heel
grof in elkaar. Daarna vult men de
fles met brokken ijs en es pasra en
roert met een lange lepel alles door
elkaar. Dan komt er nog suiker bij
wanneer de vruchten (tomaat bijvoor
beeld) van zichzelf niet zoet genoeg
zijn.
Deze kleurige flessen zien er heer
lijk uit en het grote glas vol van deze
vruchtendrank dat je voor een kwartje
krijgt is een onvergetelijke herinnering
aan Mexico. Een ander soort drank
dat Mexicanen graag drinken omdat
die gezond en bovendien erg verkoe
lend is, is "aroz". Rijst-water, heel
even gezoet. Ik vond er bij het eerste
glas niets aan, maar ik kan me voor
stellen dat je ook van deze drank kan
leren houden.
Kort geleden maakte ik me zo kwaad
om een verkoopster in een Indische
winkel waar ze wel eens es Sjanghai
verkopen. Neen, dat verkochten ze niet
meer. "Ach, wie eet in de winter nog
ijs? Te koud toch? Alle ijszaken gaan
dicht, die verkopen kleren in de win
ter!" Alsof winter iets te maken heeft
met het verlangen naar ijs Sjanghai!
Als ik in juli erwtensoep wil eten, eet
ik dat en hartje winter heb ik zin in
sla. En ijs Sjanghai.
Hoe droevig dat geen enkel Indisch
restaurant hier ijskoffie of -thee wil
serveren. Wel dawet, altijd dawet en
meestal niet eens goed. Geen ijs Sjan
ghai dat veel makkelijker is te maken
en waar ze goed aan zouden verdie
nen.
Waarom? Mag Joost weten, want al
leen Joost-uit-de-tropen weet hoe lek
ker een goede ijsdrank smaakt en dat
es pasra het lekkerste koud is dat je
door je keel kunt laten glijden!
Djakarta: Es Pa(s)radijs
Nog nooit in "de West" geweest,
leerde ik pas na de oorlog Djakarta
kennen en met de stad natuurlijk ook
de ontelbare ijs (en eet) tentjes, van
Meester Cornelis (Centraal bioscoop)
tot aan Pantjoran toe. Glazen, kommen,
borden vol. Bergen es pasra waar ik
uit pure zaligheid eerst mond en neus
in drukte voor de eerste hap kou door
mijn keel gleed. Sommigen vinden Dja
karta warmer dan Soerabaja, anderen
het tegengestelde. Gemeten naar de
lekkerste porties ijs die ik in Djakarta
verslonden heb, moet het er wel war
mer zijn. Of was alleen het ijs er lek
kerder? Om nooit te vergeten de bo
kalen klapa kopior met vanille stroop
tegenover Lindetevis en de soepbor
den es Sjanghai op Pantjoran bij die
zitjes onder de asemboom, met de
saté ajam die een paar meter verder
werd gekipas. Himalaya's met rode,
groene en witte gletschers, ze horen
bij mijn Djakarta-herinnering, voor al
tijd.
"Het geluk staat niet stil voor Uw deur".
"Het geluk ligt over de drempel van het
egoisme"
"Het is geen schande te vallen, maar het is
wel een schande om niet meer te willen
opstaan"
Kom es over de brug, Soerabajanen in hart en nieren! Deze brug staat in Soerabaja. Wie
kent 'm nog, weet precies waar hij ligt en weet er eventueel iets anecdotisch van
Schrijf op!
7
