HERINNERING AAN AMBON
...'s Middags zaten we meestal boven op het bastion, te kijken naar de baai tot zonsondergang...
Hierboven de poort van het fort Nieuw-Vicloria in Amboina, een van de oudste compagnies
vestingen in de Molukken.
Chris en ik waren pas getrouwd en
zaten toen in Djokja. Op 24 januari
1930 kwam Chris thuis met het bericht
dat hij overgeplaatst werd naar het
Garnizoens Bataljon der Molukken te
Amboina, waar we op 5 maart 1930
aankwamen. Wij bleven alleen zes
maanden daar om dan weer naar een
van de posten overgeplaatst te worden.
De eerste tijd in Ambon was alles
voor mij vreemd, voor de Ambonezen
was ik bang, want als ze praten leek
het alsof ze met elkaar twistten, dus
hield ik mij op een afstand. Later be
greep ik dat het zo hun manier van
spreken is, en leerden we ook hun
taal en gewoonten kennen.
Omdat er nog geen dienstwoning
voor ons was, kregen we voorlopig
een boedjang kamer in het kampement,
waar ik steeds binnen moest blijven,
daar Chris niet wou hebben dat ik me
met de andere tangsi-bewoners be
moeide. Toch bestudeerde ik ze van
uit mijn voorgalerij als de vrouwen en
kinderen na het signaal afslag naar
hun chambrees gingen. Op het laatst
kende ik alle signalen, vanaf de re
veille tot aan lampen uit.
Soms ging ik stilletjes langs de
vrouwenloods wandelen, de vrouwen
groetten me met een slamet pagi, en
dan hoorde ik de kinderen vrolijk spe
len of geschrei van de babies in de
boei-boei, een soort wieg van een sa
rong gehangen aan een veer, die dan
door de moeder van de baby op en
neer bewogen werd.
Maar wat ik het leukste vond, je
rook allerlei smakelijke geuren van de
gerechten die de vrouwen aan het
koken waren. Zo leerde ik verschillen-
gerechten kennen die ik nog nooit had
geproefd. Ik vond het lekkerst van de
Menadonezen, hun saoed, tina rasa, en
ritja-ritja. Een keertje gaven ze mij
boeboer Menado, het leek op een rat
jetoe, van rijstepap met groenten er
door gemengd, maar het smaakte heer
lijk met sambel tomaat en gereh. 's-
Middags zaten we meestal boven op
het bastion, te kijken naar de baai
tot zonsondergang, wat was het prach
tig, soms zagen we een K.P.M.-er de
baai binnen stomen, en de volgende
dag kreeg ik dan post van Java. We
hadden enige foto's gemaakt, waarvan
één met het zwembad achter het fort,
die hadden we van boven opgenomen.
Het was een afgerasterd gedeelte in
de baai, met kleedkamers enz. Op een
van de kaarten is de ingang tot het
zwembad te zien naast die waringin-
boom, de andere waringin met een
visfuik en achter een gouvernements
stomer, staat meer naar links op een
andere plaats. Van het fort bestaat die
mooie poort niet meer, dit heb ik mij
laten vertellen door mensen die er na
de oorlog geweest zijn.
Die stond met het front aan de baai
zijde.
Van Ambon werd Chris naar Piroe
overgeplaatst, op het eiland Ceram.
Ook daar waren we niet lang geble
ven en werd Chris naar een van de
buitenposten gedetacheerd, Honitetoe,
waar we een leuke tijd hebben gehad.
Koningin Wilhelmina's verjaardagen
waren altijd grote feesten in Ambon.
De Ambonezen waren erg koningsge
zind, in bijna ieder huis, zelfs in de
diepste goenoengs prijkte altijd een
portret van de Koningin en ze waren
er erg trots op, terwijl ik dat in Hol
land bij haar eigen volk mis.
Nadat de vorige commandant, de
luitenant L. P. E. Kloprogge met verlof
naar Holland ging werd Chris door de
toen nog Overste Bajetto tot Plaatse
lijk Militair Commandant benoemd. Met
de koninginsfeesten werden we heel
vroeg gewekt met het Wilhelmus. Van
verschillende kampongs kwamen ze
een voor een voor ons huis met hun
radja aan het hoofd het Wilhelmus op
hun fluit-orkest blazen. De muziek was
fantastisch, ze floten vierstemmig en
zuiver. Daarna wensten ze ons geluk
met de verjaardag van Hare Majesteit,
en wij maar handen drukken.
Op de kleinste foto is de poort met
aan weerskanten een schilderhuisje
naar het kampement, en boven stond
de Commandants woning, opgetrokken
van gaba- gaba, dit zijn de stelen van
de sagoepalmbladeren, het dak is van
atap. Het lijkt zo armzalig, maar het
hele kampement was van dat materi
aal. We hadden daar een prettige tijd
gehad, totdat Chris met verlof naar
Java terug ging. Hij wou eigenlijk nog
langer daar blijven, maar ik wou graag
mijn familie terugzien na zo'n lange
tijd. Hoewel Chris streng was voor
zijn manschappen en de strappans wa
ren ze allen bedroefd toen we weg
gingen. Een gestrafte had hij zelfs ro
tanslagen moeten geven omdat hij
trachtte te ontvluchten, maar later had
die kerel spijt, dat hij Chris in moeilijk
heden had gebracht, want daar op de
posten geen koelies te krijgen waren,
kregen we van het civiel gestraften,
om het zware werk te doen. Meestal
waren het zwaar gestraften met 18 tot
20 jaar straf, moordenaars, maar ze
waren allemaal goed voor ons. Chris
ging vaak jagen en nam dan een strap-
pan mee, die liet hij zelfs een geweer
dragen, maar nooit gebeurde er iets.
Als Chris hem niet meenaam, kwam hij
mij vragen of Chris boos op hem was,
en waarom hij niet mee mocht.
Toen we zouden vertrekken stonden
ze allen voor de poort ons slamet dja-
lan toe te wensen, en tot heel ver
hoorden we hun "amato" en zagen we
BELASTINGVRIJE KAPITAALSVORMING MET VERZEKERING
reeds mogelijk v.a. f 25,p. maand. Vraagt geheel vrijblijvend bezoek, djangan
maloel Tevens zijn wij gespecialiseerd in Levens- en Beleggingsverzekeringen,
Lijfrenten, Studie- en Kinderverzekeringen. Beleggingen (Mutual Funds). Wij ver
tegenwoordigen de meest vooraanstaande Nederl. en Buitenl. Maatschappijen.
Ook zoeken wij medewerkers (bijv. Gepensionneerden), die van
ons hulp en een grondige opleiding ontvangen.
Alg. Assurantiebedrijf SELECTA, Gr. Hertoginnelaan 136, Den Haag, Tel. 63 14 82
8
