SINAMBEK
Min of meer bij toe
val kwam ondervolgend
rapportje In onze han
den en bleef maanden
lang verwaarloosd lig
gen. Jachtverhaal? Er
waren spannender,
mooier verhalen van ja-
gers-pur-sang! Pas later
viel ons het woord
"Goud" linksboven op.
Te deksel, dit was een
goudzoeker. Zeldzaam
toch onder ons? Die
helemaal NIET op Jacht
ging, maar "op weg
naar kantoor" was. Stel
je voor dat je op weg
naar je kantoor in Den
Haag "en passant" een
tijger tegenkomt!
Pas toen drong tot
ons door hoe onge
woon, romantisch en
"film-achtig" het be
staan van deze Totok
geweest was, verstoken
van alle heerlijkheden
en comforts van de
Europeaan van hier (die
nochtans dag in dag uit
kankert en jammert!).
En hoe uitgelaten noch
tans zijn herinneringen
blijven aan die primi
tieve tijd: "Senang be-
tul, ingat itu tempat
betul...I
Misschien vergeten
zoveel mensen Indlë
omdat ze er inderdaad
niet geleefd hebben.
Terrein Sinambek (Midden Sumatra)
Ontmoeting met Tijger.
Goud
Bodemonderzoek
met
boor-toestellen
en Chinese boorlieden.
District Paloeh-Koeantan
Indragiri
Midden-Sumatra
In dicht oerwoud
23 augustus 1940 (2 u.n.m.)
Ik was gaan controleren de verbindingslijn tussen traverse D 2 en 3 aan de
zuidelijke zijde van de Sinambek-vallei, met mij gingen twee honden.
Nam zodoende de terugweg door traverse D 2 om weer in D 3 uit te komen,
in trav. D 2 bij boorgat 22 maakte een apenkolonie een hels kabaal, de honden
stoven er op af in dit zeer moerassig terrein onder hevig geblaf. Eensklaps een
geweldige plons en gegrom, hierna niets meer, hierna nog eenmaal, toen werd
er geen geluid meer vernomen. Geen hondengeblaf. Dus er was onraad. Ik
bleef doodstil staan en scherp uitzien voor zover dit mogelijk was vanwege
dicht struikgewas en donker terrein (oerwoud).
Na enige ogenblikken zag ik een grote tijger sluipend naderbij komen op
nog geen 25 meter van mij af. Had hem in de gaten en richtte een flankschot
op hem met lopers (caliber 12, dubbelloopsgeweer, gladloop). Toch kwam hij
nog nader voor de aanval en op het moment dat hij zijn kop oprichtte, volgde
het tweede schot, bestaande uit één enkele kogel op zijn kop gericht.
Hij zakte ineen en had toch nog kracht om naar rechts uit te zwenken, juist in
deze ogenblikken van spanning mijn geweer weer geladen, in 'n boogje trachtte
hij toch nog aan te vallen. Schoten 3 en 4 volgden snel op elkaar en hierna
was alles afgelopen. Zag hem niet meer of hij nu dood of gevlucht was, daar
dit alles geschiedde in een modderpoel, dicht terrein en zèer donker zicht, op
een afstand van nog geen 20 meter.Kon jammer genoeg niets meer uitrichten
daar ik GEEN patronen meer had dan enkel nog 2 patronen no. 8 (voor vogels).
Daar ik het vermoeden had dat er nog één in de nabijheid was, en om geen
risico te lopen, koos ik de wijste partij en ging behoedzaam terug. De reden om
te denken dat er twee tijgers waren was: hoe kon het anders dan dat die twee
honden, die verwijderd van elkaar zich daar bevonden in een straal van ongeveer
40 meter ZO SNEL het slachtoffer waren gevonden. Het moeten BESLIST twee
tijgers geweest zijn.
De apenkolonie had de benen gemaakt.
De volgende morgen er heen gegaan en vonden de tijger daar dood liggen
op nog geen 15 meter van de plaats waar ik gestaan had, in een moddergat,
NIET te zien vanaf de plaats waar ik mij had bevonden. Zeer jammer dat wij
gisteren niet direct er weer heen konden gaan, daar ik geen lopers meer bij
me had. De 4 schoten waren alle raak.
Dit was de tweede maal dat ik een tijger had gezien in dit terrein en beide
malen in de trav. D 2. Vrij veel wild komt daar voor. Diverse apensoorten, soms
een beer, varkens, kleine koskippen, dit alles heb ik mogen zien in een tijds
verloop van ongeveer 5 weken.
De tweede tijger heb ik ook te pakken gehad, des middags in dit terrein.
2de daq. Dit gebied is ZEER rijk aan wild.
Sambong, 25 Aug. 1940
J. Waanders
Het terrein SINAMBEK ligt nabij de
kampong Taluk Kuantang, aan de Sun-
gai Kuantang gelegen, welke uitmondt
bij Rengat in de Javazee, behorende
tot het district Indragiri, hetgeen toen-
dertijd ressorteerde onder het Gewest
Riau-Onderhorigheden, hoofdzetel Tan
djong Pinang op het eiland Bintam
(Riau-Archipel) gelegen.
Was daar bezig met een booronder-
zoek naar alluviale goudafzettingen in
het stroomgebied van de rivier Sinam
bek, rechterzijtak van de rivier Kuan-
tan. Dit gebied was mij zeer bekend,
reeds jarenlang, op ca. 27 kilometer
hiervan gewoond hebbende, aan de
hoofdweg welke dwars door Sumatra
liep, genomen vanaf Pakanbaru (aan
de Sungai Kampar-Kiri gelegen) via
Terata-Bulu, Lipat-Kain, Muara-Lembu,
Logas, via Taluk-Kuantang naar Rengat
ging deze weg, bij de kampong Taluk-
Kuantang kon men ook de andere rich
ting uit naar Fort de Koek via het Ba-
tang-Hari gebied.
Wij hadden namelijk tussen de kam
pongs Muara-Lembu en Logas onze
Goudwinning liggen, genaamd "Beng-
kalis". De plaats zelf heette Sambong.
Werkzaam in het stroomgebied van de
Sungai Singingi, speciaal in haar zij
takken, genaamd Sungai Lembu, Sun
gai Lembu-Djernih en Sungai Lembu-
Karu. Terwijl de rivier Singingi uit
mondde in de rivier Kampar-Kiri.
Dit gebied nu genomen vanaf Lipat-
Kain tot aan Taluk-Kuantang was zéér
wildrijk, ben daar zeer veel op jacht
geweest, mede door mijn beroep en
leider bij de opsporingswerkzaamheden
naar nuttige delfstoffen.
Men had in ons gebied van die voch
tige, zanderige, zouthoudende plaat
sen, waar het wild zich ophield, alsook
vogels (vooral pergams), volgens de
maleische benaming Sepans geheten.
Mij waren deze plaatsen bekend, zag
daar bij verdekte opstelling soms de
mooiste tafreeltjes. Kidangs, babi's,
ajam-alas (kleine boskip) prachtig van
kleur. Vele sporen van olifanten, tij
gers, enz. enz. Vogels genoeg, zoals
punais, pergams. Alhoewel gewapend
zijnde, was het mij te mooi dat alles
te mogen zien, en schoot dan ook niet.
Unieke plaatsen om te fotograferen.
Tevens deden zich op enige plaatsen
voor, zoals in Holland, van die vennen,
meertjes, waar zich vele wilde eenden
ophielden, mliwi's geheten. Lekker met
zwartzuur, U bekend nietwaar? Enak
sekali, betul lekker.
Ons gebied was zeer wildrijk, dat
kunt U van mij aannnemen. Soms hele
troepen wilde varkens, nango's (Na-
wi's) kwamen hier voor, varkens met
een lange snuit, vooral in de padi-tijd,
daarnaast aan de rivierranden vele
snippen.
Wat ook uniek is, eens per jaar, on
geveer in de maand oktober, kwam de
zalm (Ikan-Patin) de rivier Kampar-Kiri
op tot ver bovenstrooms in ons gebied
zelfs, om kuit te schieten. Werden na
tuurlijk veel gevangen door de inheem
se bevolking en dan gezouten, ge
droogd. Is U dat bekend? Ik zelf heb
dit vele jaren meegemaakt. Genomen
vanaf de kampong Terata-Bulu tot aan
Muara-Lembu. Deze komt vanaf de
monding van de rivier Kampar, dus uit
zee, landwaarts in.
Hier dus enige gegevens uit een ge
bied, waar ik jarenlang heb gewoond.
Senang betul, ingat itu tempat betul.
Sumatra, Borneo, Celebes, Java, Riouw
en Lingga-Archipel, Singkep, Billiton,
daarnaast Malakka, is mij bekend.
10
