föHEtoni
BIJ DE VOORPLAAT
VAN HIER EN GUNDER
IN HET BAMBOEBOS
VERDRIETIG
EEM LEPELTJE BEDORVEN VLEES
Die diepe doorkijk in schaduwpar
tijen in de middagzon, de sereen zit
tende vrouwen met bloemen op de
hoeden, het had een schilderwerk van
Paul Gauguin kunnen zijn...la orana,
noa noa, en zo meer. Wie de mijme
rende vertellingen van Gauguin uit die
tijd kent, zou even denken dat het Titi
en Tehura en Vaitue zijn, die daar on
der de bomen zitten aan de oever van
die vijver. Ergens in Tahiti in de Stille
Zuidzee.
En toch is het een foto ergens uit
ons Indië een kleine eeuw terug. Wij
vonden 'm namelijk in een vracht ver
geelde foto's zonder aanduiding van
herkomst. En van deze foto weten wij
niet wie hem maakte, waar hij gemaakt
werd en wanneer. De "dameshoedjes"
intrigeren ons nog het meest, want een
bekende folkloristische klederdracht
vormen zij niet. Ook geloven wij niet
dat deze vrouwen de gebloemde hoe
den van Europese nonja besars zolang
geleend hebben. Wie uit onze lezers
kring kan nochtans dit kijkje thuisbren
gen en ons wat vertellen van "De Mys
terieuze Dames met de Gebloemde
Hoeden?"
Overigens worden we gewoon stil
en dromerig als we kijken naar het
bamboebos op de achtergrond, waar
we het lichte gezwatel van de fijne,
smalle bamboeblaadjes haast horen
kunnen, zó echt ziet het tafereel eruit.
Zo stil ook. Dit is de middaghitte die
we zo goed kennen en die we hier vaak
het meest missen. Als het helle zon
licht gewoonweg als een zwaar kleed
over het landschap hangt en zelfs de
vogels ergens snoezerig weggescholen
zitten in het lover.
Dit was het uur, waarop niemand
zich om iets druk kon maken, waar je
bereid was alles te geloven als je maar
met rust gelaten werd, waarin alle am
bities lekker lagen weg te stoven. En
als er in je lichte doezel toch iets tot
je brein doordrong van oorlog ergens
in China of Korea, kon je gewoon niet
geloven dat het echt waar kon zijn.
Dat mensen zich zó druk konden ma
ken om elkaar dood te slaan als het
leven ook zó kon zijn: slaperig onder
een boom in het paradijs..ja, dat wist
je toen niet. Dat weet je NU, nu je er
voorgoed vandaan bent. Dat het het
Paradijs was waarin we leefden.
Toen... T.R.
...Ik was juist zo verdrietig, daar
een week geleden mijn goede kennis
is overleden. Ze was vroeger altijd
als een zuster voor mij, al is ze ook
een Soendanese vrouw..."
Eugenie
Helaas gaan alleen voor sommige
mensen zulke woorden "als een mes
door ze heen", omdat het (ondanks
alle gepredik over "alle mensen zijn
gelijk") nog steeds in werkelijkheid zo
is, dat wij scherpe verschillen maken.
En we bereid zijn voor deze verschillen
elkander te knechten, te verraden of te
vervolgen. Omdat wij voortdurend on
ze medemensen als "asli" of "asing
indelen in oorlogskampen. En daardoor
rustige medemensen vaak dwingen om
'n eigen identiteit te verloochenen om
maar "goed te liggen" bij een domine
rende meerderheid. Hoeveel 100% in
tegere Indo's verbergen hun Indo
schap alleen om met rust gelaten te
worden! Hoeveel Indisch-lndonesische
vriendschappen en broederschappen
zijn opgeofferd en verraden om "fat-
soens wille"! Voorwaar: op zoveel ON-
menselijkheid kan geen zegen rusten!
"...al is hij ook een Indo!" "...al
is hij ook een Blanda!" ...al is hij
ook een Indonesiër!"...sinds wij in Eu
ropa leven, hebben wij dit kwaad ook
in het Westen in allerlei vormen aan
getroffen. Hele volksgroepen, ja zelfs
hele volken zijn erdoor gemaakt tot
onderkruipers, bedriegers, verraders.
Hele beschavingen zijn verwrongen,
onzuiver gemaakt. Oorlogen zijn erdoor
ontketend en verduisteren opnieuw
verre horizonten...en er bestaat niet
eens een naam voor in onze weten
schappen! Er is geen psychoanalyse
van en er is geen historie over ge
schreven..
Weetje, Boeng, ik blijf maar gewoon
een Indo die Tjalie heet. Geen sepèsèr
meer of minder dan dat. Buiten dat
Indo-schap is me té veel leugen en
ruzie! T.R.
"...Mijn zoon heeft ULO plus MTS-
werktuigbouwkunde plus zweefvlieg-
brevet. Heeft voor de militie aange
vraagd plaatsing bij de luchtmacht...
en is nu soldaat bij de Genie in de
functie van kassier..." Max
A. Soortgelijke brieven (van lastige
perkara's in wat men "ondergeschikte
belangen" noemt) krijg ik in verbijste
rende hoeveelheden. Nu eens over me
debewoners-ellende, huisvesting, on
derwijs; dan weer over arbeidsmoeilijk-
heden, verzekering, ziekte en ongeval,
enz. enz. Men vraagt mij niet om een
uitspraak. Alleen maar om aandacht.
"Omdat ik sekali-sekali m'n hart moet
luchten..." zo begint dan een brief. En
U zegt misschien: "Forget it...doorgaan
maar!"
En dat is al te luchthartig. Zoals ik
zonet al zei: er komen verbijsterend
veel zulke brieven en briefjes binnen.
Dat betekent dus dat er véél meer
mensen met kleine soesahs leven in
"welvaart-Europa" dan U wel denkt. En
verder: men wil zich alleen maar even
bij me uitspreken zonder hulp te ver
wachten. In veel van die nare omstan
digheden is ook helemaal geen hulp
mogelijk. Ergens is het apparaat-met-
veel-schijven "kedjepit" geraakt. En
wie er met zijn vingers tussen is ge
komen, heeft pijn...en kan zelfs ver
minkt worden.
Inderdaad: het zijn eventueel maar
kleine soesahs, dus inderdaad klaagt
niemand (vooral de zwijgzame Indisch
man niet). Maar zijn instinct zegt hem
dat op de een of andere manier de
hele maatschappij niet deugt. En DAT
IS WAAR! Want natuurlijk weet men
dat de soesahs van minister Luns be
langrijker zijn dan die van Oom Tjoh,
maar het gaat niet om de omvang, maar
om de aard van de euvels. En men
hoeft maar één lepeltje van sajoer zon
der zout te proeven om te weten hoe
de hele pan sajoer smaakt. En om te
ontdekken dat een hele vleesmaaltijd
bedorven is, hoeft men er maar één
lepeltje van te eten!
Lees verder pag. 11
ONAFH. IND. TUDSCHR. 14e JAARG. No. 23
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong DenHaag - Tel. 070-54.55.00/54.55.01 - Giro 6685
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong N.V.
Directie en Hoofdredactie: Tjalie Robinson.
2de Redacteur: G. H. Bartman, Willem Klooslaan
38, Eindhoven.
Eind-redacteur: Ch. Manders.
Verschijnt de 1ste en 15de van iedere maand.
Prijs per nummer 1,Abt. Nederl.: kwart, f 6,
halfj. f 12.—; jaar f 24,—. Abt. Europa: jaar 29,—.
Buiten Europa: jaar 34,
Abt. (per Jaar en per luchtpost): Australië en
Nw. Zeeland f 69,—; Indonesië f 64,—; Z.-Afrika
en Z.-Amerika f 54,Canada en Ver. Staten
f 44,Maleisië en India f 51,Suriname en
Antillen f 44,
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN-
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
De directie behoudt zich het recht voor hen die
schadelijk geacht worden voor het welzijn van
Tong Tong als abonnee te weigeren of af te
voeren.
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD.
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN
2
