De Twaalfde Pasar Malam
Met vreugde en trots annonceert de Redactie van TONG TONG de twaalfde
Haagse Pasar Malam Tong Tong. Met vreugde en trots omdat na twaalf jaren
de Pasar Malam als nationale Oosterse Marktmanifestatie over heel Nederland
populariteit en navolging geniet. En dus na twaalf jaren POEKOEL TEROES een
Wil en een Weg van ons blad gevoerd hebben tot succes tegen alle scepsis
en tegenwerking in.
Van al deze Pasar Malams blijft die van Den Haag onze anak mas, zelfs al
zijn we er organisatorisch niet meer bij betrokken. Dat zal ook wel bij onze
vaste lezers het geval zijn. Dus hopen wij dat zij in groten getale deze Xllde
Pasar Malam bezoeken zullen. Maar wij hopen dat zij dit ook systematischer
en met meer overleg zullen doen. Lees dus behalve dit artikel cok alle adver
tenties in dit nummer, waar alle bezienswaardigheden en services in vermeld
zijn. Noteer ze apart in Uw agenda, zodat U niet meer andere personen, instanties
en kantoren eindeloos hoeft op te bellen. En met Uw notities andere mensen
tot hulp kunt zijn.
"Be Pasar Malam minded!"
Op 30 juni a.s. dus gaat de 12de
Pasar Malam TONG TONG van stapel
(en duurt t/m 4 juli) in de Houtrusthal-
len in Den Haag. Intussen hebben di
verse andere steden in Nederland al
een Pasar Malam primeur beleefd
zo zelfs dat dat men langzamerhand
begint te wennen aan overal opnieuw
"ontspruitende" Pasar Malams; onge
veer zoals kermissen. En men moet
zich er even op bezinnen in Den Haag
te maken te hebben met een Pasar
Malam die al twaalf jaren bestaat!
Voordien hadden diverse Indische
gemeenschappen in Nederland ook wel
"gotong rojong" Pasar Malams, maar
die hadden toch meer het karakter van
entre nous bazaars of fancy fairs voor
een goed doel. De Tong Tong Pasar
Malam bewoog zich direct op een
breed commercieel terrein en had echt
de bedoeling als zelfstandige exploita
tie een nieuw jaarbeurs-idee te schep
pen dat voortaan jaarlijks zou terug
komen. Verder hing het alleen maar
af van Poekoel Teroes of het idee, aan
het succes waarvan de ondernemers
van ons blad nimmer getwijfeld heb
ben, zou blijven leven.
Het grote publiek (ook het Indische)
twijfelde echter, nog steeds gevangen
in het "assimilatie-syndroom" dat auto
matisch scheen te moeten inhouden
dat al wat Indisch of Indonesisch was
definitief voorbij was en dus niet
mocht herleven. De eerste Pasar Ma
lams van Tong Tong vertoonden dus
slechts een matig stijgende lijn.
Het waren mensen zoals de heer
Hunger, secretaris van de Kamer van
Koophandel van Rotterdam en van
Geuleken, voorzitter van de K.v.K. van
Den Haag, alsmede vele onwrikbare
"toelèn" Indischgasten die uit alle
macht hielpen "pushen", gesteund door
hun levenslange Indische ervaring,
maar ook door hun inzicht dat dit "ver
maak" (zoals de Indischman het nog
steeds ziet) een grote nationale econo
mische, sociale en culturele waarde
heeft. Dit inzicht begint de hemel zij
dank ook de Hollander die nooit in
Azië geweest is, meer en meer te krij
gen, gezien het stijgend succes van
alle Pasar Malams.
Omdat de PM in Den Haag al deze
gedachten en bewustheden het eerst
en het langst uitdroeg, werden al spoe
dig al deze plus-waarden van de Pasar
Malam geassocieerd met de naam Tong
Tong, zó zelfs dat door massa's In
dischgasten de Haagse Pasar Malam
nog steeds Tong Tong sec genoemd
wordt, en grote populariteit geniet vol
slagen buiten het tijdschrift, waar men
zich zelfs van distancieert als "anti
assimilatie"! Deert ons niets.
Maar het is goed dat alle Pasar Ma-
lam-gangers en Pasar Malam-organisa-
toren BLIJVEN herinneren dat een spe
cifiek Indisch blad conditio sine qua
non blijft voor het op peil houden en
verder ontwikkelen van het hele Pasar
Malam wezen in Nederland! Opdat men
door een voortdurend geestelijk con
tact met Indischgasten en Indonesiërs
(en in het algemeen "Indonesisch
bloed") in voortdurende gedachtenwis-
seling attent blijft voor opbouwmoge-
lijkheden en afbraakgevaren in de fun
damentele Pasar Malam structuur.
Ook zal het tijd worden dat alle
Pasar Malam organisatoren spoedig de
koppen bij elkaar steken om te komen
tot het afbakenen van ontwikkelings
terreinen en een over-en-weerse sti
mulering van locale of regionale karak
teristieken die dus opbouwend werken
naar alle partijen, maar ook het elkan
der waarschuwen van kwalijke prak
tijken of afglijdingen die al te grote
schade kunnen berokkenen. Want dui
delijk is dat elke GOEDE PM een re
clame is voor andere PM's, maar een
slechte een afbraak van andere PM's.
Want dat er zich in de toekomst vele
veranderingen zullen voordoen, staat
als een paal boven water voor hen die
met inzicht van wat Azië alzo bieden
kan, beseft dat het aantal keuze-mo
gelijkheden voor vernieuwers vele ma
len groter is dan wat de westerse eco-
nomisch-culturele ooit verzinnen kun
nen. Elementen zullen opkomen en an
dere zullen verdwijnen. Dat laatste
hoeft niet speciaal gevolg te zijn van
veranderingen van inzicht, maar kan
ook door toevallige oorzaken ontstaan,
dus b.v. door gebrek aan "aanbod" of
door vormen van overmacht.
Laat ons eens kijken bij de komende
12de Pasar Malam TONG TONG. On
getwijfeld zullen velen dit jaar het ga
melan-, wajang en Indon. dans-element
van Budidaja missen, die positieve en
hoogwaardige Indonesische (dus echt
Pasar Malam!) banden realiseren met
Indonesië. Om dit gemis te vergoeden,
hebben de organisatoren gebracht:
a. een grootscheepser organisatie van
de Tropische Tuin (onder leiding van
dr. Swart) ditmaal in Bali stijl,
b. in samenwerking met het Kon. Insti
tuut v. d. Tropen wordt een typische
Indische keuken opgebouwd met in
structies voor het toebereiden van de
rijsttafel,
c. er zal een Borobudur-stand zijn on
der leiding van Dr. C. Nagtegaal, waar
in aansluiting op de reis van Bert Gart-
hoff leerzame voorlichting gegeven zal
worden,
d. er zal een grote Garuda stand zijn,
die het reizen naar Indonesië extra zal
propageren,
e. er zullen TWEE podiums zijn, zodat
meer en gevarieerder shows gebracht
zullen worden, naar men ons verzekerd
heeft ZONDER electrische versterkers,
zodat men elkaar eindelijk op de Pasar
Malam kan verstaan!,
f. er is een Ceylon thee-stand met
meisjes in nationale klederdracht,
g. er zullen tegen gereduceerde prijzen
collectieve kaarten van allerlei soort
worden verkocht (zie de advertentie),
h. er lopen speciale treinen en bussen,
waarmee men goedkoper reizen kan,
i. er is opnieuw een gevarieerd amu
sementsprogramma van hoog gehalte,
j. vooj de danslustigen is er de VARA-
discotheek in de Houtrust rotonde,
enz. enz. enz.
Zie verder de advertenties I I I
Het spreekt vanzelf dat het Tjalie
krankzinnig spijt dat hij er op deze
Pasar Malam niet bij kan zijn wegens
zijn vacantie naar het buitenland, die
ONMOGELIJK verschoven kon worden
voor- of achteruit, vanwege doodge
wone arbeidstechnische verhinderin
gen. Tja, een mens, ELK MENS, móet
kiezen of delen.
Het is te hopen dat de Pasar Malam
bezoekers dit eindelijk ook inzien en
b.v. tijdig een goede keuze maken voor
een bezoek op de juiste dagen aan de
Pasar Malam, waarbij NIET ALLEMAAL
TEGELIJK vrijdag en zaterdag komen,
want natuurlijk wordt dan élke loca-
liteit te klein. Wie echt wil genieten
en goed toekijken en veel leren, kiest
rustiger dagen en uren. Na soedah,
dan gaan maar bepaalde "glansnum
mers" verloren. Daar kan men daar-
naést nog wel een kansje voor wagen,
maar men heeft niet alle plezier ver
loren door "Adoeh feelte roewet, sehl!"
als men anyway komt op "stille" dagen.
Tong Tong wenst al zijn lezers "hap
py Pasar Malam days" toe en besluit
met een "Tot ziens volgend jaar!"
T.R.
4
