n
HERINNERINGEN AAN
DE BANDOENGSE H.B.S. 1927
Voor enorm veel Bandoengers betekent Bandoengde Dago-waterval, ook voor Ban-
doengse H.B.S.-ers vaak het doel van een excursie. Fotö: d Oriënt.
Het is lang geleden...toch zie ik hem
staan. Gisolf, de forse, vaderlijke direc
teur, die elk van zijn leerlingen met
naam en toenaam kende. Als 's mor
gens, om zeven uur de H.B.S.-bel werd
geluid was niemand verwonderd dat de
"Big Boss" dit zelf deed. Hij had er
gewoonweg plezier in.
De Bandoengse Hogere Burger
school was een eliteschool, zo vonden
de tijdelijke bewoners hun instituut, zo
vonden de leraren het en "ze is de
grootste H.B.S. van Nederland en In-
dië", zei Gisolf. Er was een "Hoofd
gebouw" en een "Filiaal", dicht bij het
Gemeentelijk Juliana Ziekenhuis.
Voor hen, die zowel het imposante
gebouw aan de Bilitonstraat, als het
eenvoudiger, witte complex aan de Hel-
mersweg hebben meegemaakt, bete
kende het eerste: stijfheid, kale k...
en dies meer. Het tweede: ruimte, ge
zelligheid, openheid en Kuiler, de ge-
8
moedelijke, kleine directeur, die ook
franse les gaf. Het filiaal had een eer
ste en een tweede klas. Onderverdeeld
respectievelijk in IA, 1B t/m D en 2A
t/m E, als ik het me goed herinner. In
de jaren 27, 28 waren Kuilers disci
pelen o.a. Max Alkadrie, John Corsmit,
Eekhout, Kimmel, Soemitro, de Rooy,
Frits Ruiter, Thea Bruininga, Zus van
Horn, Guus Mertens, Mary Numans,
Onno Spruyt, Tine van Oudgaarden,
Dolf Tjoa.
Van de mij bekende leraren gaf van
Marie frans, Metzlar duits, mej. de
Graaf engels, Bleydestein plant en dier
kunde, Hoezen aardrijkskunde, van
Lidth geschiedenis, Stuy wiskunde,
Grootheest gymnastiek. Van Marie had
er een handje van om irriterend de
persoonsnamen te verbasteren. Zo
werd Tony van Rooy te Looy, Frits
Ruiter Luitel genoemd en dies meer.
Je vreesde op het laatst een beurt te
krijgen. Overigens mag worden gezegd
dat hij goed les gaf. O ja, een on
sympathiek lachje had hij ook...!
De leerlingen van de 1e klas voelden
zich heel gewichtig. De stap van de
7e klas lagere school naar het middel
baar onderwijs was dan ook een hééé-
le gróóóte! Er waren, vooral onder de
jongens, toentertijd veel "onderkruiper
tjes" bij, U weet het wel van die paar
turven hoog. Als je ze onder elkaar
hoorde redeneren, waren het net oude
mannetjes, al haalden de 2e klassers
en de zittenblijvers van de 1e klas er
wel hun neus voor op. Die wilden er
maar liefst niet aan worden herinnerd
dat zij ook eens zo begonnen waren.
Een lange broek werd niet gedragen,
zeker niet in de lagere klassen. Dat
voorrecht was alleen de "oudere jaars
gegund. Gek dat je het toen niet als
zodanig aanvoelde, maar op de HBS
had je niet alleen onderwijsklassen, je
had toch ook standsverschillen. Dat re
aliseer je je pas als je ouder bent ge
worden en nog eens op die tijd terug
blikt. Ga, maar na: elke hogere klas
keek op de voorgaande neer; de ou
dere op de jongere; het mooie meisje
op haar minder bevoorrechte sexege-
noot; de lichamelijk zwakkere broeder
tegen de jongeman "met de spierbal
len" en de goede cijfers voor gym
nastiek enz.
In "the Bachelors" zaten de "oude
bokken", waar je als 1e en zelfs als
2e-klasser geneigd was U tegen te zeg
gen. The Bachelors werd gevormd door
de eindexaminandi oftewel zij die in
het laatste jaar zaten. Eppie Labaard
zat er bij mijn weten in, maar het zal
mij niet bevreemden als een Hoetjer,
een Weeda, een Tom van den Broeke,
een Asjes, een Bezoet de Bie er ook
niet in gezeten hebben. Naderhand
stierven de Vrijgezellen uit, omdat het
niet meer mocht voorkomen dat er jon
gelui van 20 en ouder in de 5e klas
zaten. Er waren er diverse onder die
zoiets ais een snor droegen.
De voor iedere HBS-leerling toegan
kelijke vereniging was "TEMESIAS".
Haar kleuren waren blauw en wit. En
aangezien de bekende HBS-pet, die
veel leek op de pet van de employé's
van de Staats-Spoorwegen, in 1928
was verdwenen, sierde menig jongens-
of meisjeshoofd een bivakmuts met
deze kleuren. Het rangverschil werd
aangegeven door een groene rand voor
de 1e klas, een rode, een zilveren of
een gouden voor de hogere klassen.
Vanzelfsprekend werd er door TE
MESIAS veel gedaan aan sport en ont
spanning. Op sportgebied had ze een
geduchte naam in Bandoeng. Het
BVLO-terrein, voor de Jaarbeurs, was
de kampplaats waar de TEMESIANEN
hun tegenstanders ontmoeten in stede
lijke en interstedelijke wedstrijden. Op
elk gebied: athletiek, korfbal, hockey,
zwemmen, tennissen, voetballen, dan
sen, muziek en noem maar op, waren
er meerdere vertegenwoordigers van
deze vereniging die haar kleuren ver
dedigden. Zeer bekende namen in de
zwemsport waren die van Eddy Portier,
Truus en Tine van Oudgaarden, Eric en
