VOETSTAPPEN IN 'N ANDERE WERELD
ic
Een Levensherinnering
„GOEIE" JAPPEN
Het was in de twintiger jaren, dat we
in Probolinggo in Oost-Java woonden.
Het was een zeer gezellige plaats.
Er waren in de omtrek verscheidene
suikerfabrieken.
De suiker beleefde een hausse-tijd
en de administrateurs en employé's be
zochten trouw de sociëteit, waar steeds
veel gezelligheid heerste.
Het enige nadeel was, dat het er
zeer warm was; vooral, als de regens
moesten door komen, was deze bijna
ondragelijk.
Meestal - brachten we dan ook de
vakanties van mijn man in een koel kli
maat door. Zo huurden we dan ook op
een keer een huis in Lawang, een niet
zo grote plaats, dichtbij Malang gele
gen.
We namen onze oude trouwe baboe
en onze djongos mee.
Op 'n dag, 't was zo tegen schemer-
tijd, zat baboe op de grond met de
jongetjes te spelen, toen er een zwerm
vuurvliegjes naar binnen kwam. Ik had
dit nog nooit gezien. Op 't zelfde ogen
blik begon baboe te jammeren. Ze
wiegde haar bovenlijf heen en weer,
luidkeels roepend: "Adoe tjilaka besar,
tjilaka besar, tjilaka besar,, Kandjeng
njonja dapat kabar dari negri belanda,
maoe ada orang mati, maoe ada orang
mati".
't Was angstig om aan te horen. Mijn
man, die zag, hoe mij dit aangreep,
trachtte mij gerust te stelien.
Enige dagen later gingen wij huis
waarts. In de voorgalerij stonden bloe
men en een gebak als een feestelijk
welkom van de buren. Ik had voor een
ORIGINEEL INDISCH POSTPAPIER
10 vel fijn postpapier, geillustreerd met
10 verschillende foto's uit Indonesië.
Bijbehorende enveloppen, 2,50 plus
40 ct porto. Kleuren: lichtgrijs-Iicht-
blauw-lichtrose-lichtgeel.
Bij bestelling van 4 mapjes, geen porto.
vriendje een geschenkje meegebracht,
maar spijtig zei hij, "dat hij zo iets al
had". Ik besloot even naar de Chinese
kamp te gaan, om iets anders voor hem
te kopen.
Kort daarna was ik weer terug en
reed in een sado 't erf op.
Terwijl ik nog bezig was met de koet
sier af te rekenen, reed een telegram
besteller 't erf op en overhandigde mij
een telegram.
Denkende, dat het een diensttele-
gram was, riep ik mijn man uit de stu
deerkamer.
Hij opende het, maar daarin stond,
of hij een vriend van ons in Semarang
wilde opbellen. Op dat moment be
greep ik, dat 't telegram een noodlots
tijding bevatte, die men ons niet direct
persoonlijk wilde berichten.
Het duurde lang, eer mijn man ver
binding kreeg met onze vriend en toen
hoorde hij de droevige tijding, dat mijn
Moeder, die mij zo dierbaar was, over
leden was!
Toen baboe zag, hoe bedroefd ik
was en ik haar dit vertelde, zei ze
zonder enige verbazing: "Baboe soeda
taoe, baboe soedah bilang". Ze troost
te mij met tranen in haar ogen.
En nu vraag ik mij nog steeds af, hoe
't mogelijk was, dat baboe op 't mo
ment, dat ze vuurvliegjes zag, 't visioen
kreeg van de dood van mijn lieve Moe
der.
Was baboe toen helderziend? Wie
kan 't mij verklaren?
C. Cassuto-Winkel
Soetjipto was in onze tijd mandoer
of mantri bij 't Boswezen. Zijn rayon
grensde aan ons terrein en oogluikend
liet hij toe, dat de kinderen bij 't bo
men-klimmen wel eens schade aan
richtten aan zijn damar-bomen. Wat
een kopje koffie al niet doet...
De jappen maakten hem kepala,
hoofd, over deze afdeling. Hij kreeg
een auto. En blééf komen voor een
kop koffie, als hij zijn bossen moest
inspecteren. Meestal alleen.
In de tijd dat de kinderen groeiden,
in de hoogte, groeide hij mee; in de
breedte. En in een tempo, een betere
zaak waardig.
Op een dag zagen de meisjes zijn
auto onze lange oprijweg inslaan. Met
Tjipto aan 't stuur en naast hem een
Japanner. Geruisloos slopen ze weg,
de tjoerah in, vóór 't huis.
Blijkbaar ving Tjipto toch nog een
glimp op, tussen 't struikgewas. Zijn
machtige zuilen neerplantend op de
rand van 't ravijn, riep hij naar omlaag:
"A-ach, niet bang sijn toch... Dese is
heus een goeie-e. Doe maar of je thuis
ben...
"Is Margo nog niet beter, mevrouw?"
Ik had n.l. mijn oudste weggebracht
naar Malang, voor een behandeling te
gen dysenterie. Ze was al geruime tijd
weg, maar aan de obat die ze hebben
moest was niet meer te komen. En zo
sukkelde ze voort. Want zelfs mama's
vermaarde drankje van kaki-koeda,
djamboe-bidjie en dadap-srp, had geen
baat.
"Nonna soeda lama sakit", bracht
Tjipto zijn chef van 't e.e.a. op de hoog
te. "Sakit peroet". Hij liet zijn vlakke
hand over zijn omvangrijke buik gaan,
van boven naar beneden. (Ze is al zó
lang ziek, ze heeft 't in de buik).
"Ah...sajang-ka, sajang...", leefde
de japanner mee. (Wat jammer). En dan
welwillend tegen mij: "Schrijf haar
maar een lange brief in 't nederlands.
Ik woon op Malang en is 't geen moei
te, hem te bezorgen".
Nou, dat was wel 't laatste, dat ik
wilde. Hem in aanraking brengen met
mijn meisje.
Hij bleef echter aandringen. Of die
brief de enige genezing zou zijn. Ik
kwam er niet onder uit, zonder onbe
leefd te zijn. Dus schreef ik een brief.
Met 't adres er op, van een vriendin,
waar ze bij in huis was.
Een paar weken later kwam er een
briefkaart.
"Saja soedah baik, kom me maar
halen". Ze was beter.
De japanner bracht haar mijn brief.
Met een buiging overhandigde hij te
vens een pakje. Nog eens buigen en
hij verdween. Mijn dochter maakte 't
pakje open. Tien ampullen imitine.
En zó ongerust was ik geweest, dat
er vervelende dingen zouden gebeuren,
door 't bezorgen van mijn brief.
Als ik de man nog een keer tegen
was gekomen, had ik hem niet eens
herkend.
Mijn ziel kroop weg in een donker
hoekje. Om zich te schamen.
PLANTERSVROUW
HOTEL "DE RUITER" HOUTHEM
bij Valkenburg (Z.L.), St. Gerlach 43,
tel. 04406 - 29 86
Riant uitzicht op het Geuldal
Doet denken aan de mooie rustige om
geving van de Preanger
Zeer geschikt voor diegenen die op me
disch advies een rustkuur moeten onder
gaan
Met dieet-patienten wordt rekening ge
houden.
Alle kamers centraal verwarmd en voorzien
van warm en koud stromend water.
Volledig pension f 18,50; logie met ontbijt
f 11,50 per dag per persoon inclusief be
diening en B.T.W.
21
