Radio
Bolland
tot stilstand, Ze stak haar hand in het
water en voelde de bodem. Hierdoor
wist de weduwe, dat ze aan de rand
van het onder water gelopen land was.
Ze stapte uit het water en vestigde
zich op deze plaats, die ze later Tjam-
poerdarat noemde. Want immers hier
werd ze verenigd met het land.
De man, die op de berg mediteerde,
droogde en bewaarde de tong. Op een
dag zag hij tot zijn schrik, dat alles,
wat in de richting van de punt van de
tong viel, in vlammen opging en zelfs
rotsen verpulverden en stortten om
laag. Om eventuele nadelige gevolgen
te voorkomen, hield hij voortaan de
punt van de tong hemelwaarts. De
schrik veranderde al gauw in blijd
schap, want hij kwam tot de ontdek
king, dat hij in het bezit was van een
ongeëvenaard wapen, waarmee wel de
gelijk rekening diende te worden ge
houden. Hij trok naar een bepaalde
streek en vestigde zich in een dessa,
waar hij al spoedig geëerd en gevreesd
werd, en zo gevoelde hij zich de radja
van de streek. Zelfs de verplichte be
lasting aan de Soenan van Solo werd
door de bevolking niet meer betaald.
Het intussen bekend geworden geheim
zinnige wapen weerhield de Soenan, niet
alleen tot ingrijpen, maar bracht hem
in een onbehaaglijke toestand. De da
gen, zowel als de nachten werden be
nut, om in onafgebroken vergaderin
gen tot een oplossing te komen. Wijze
mannen uit het gehele land werden
ontboden om eventueel een geschikt
advies te verschaffen. Een Gamelan
speler meldde zich en verzocht tot de
Soenan toegelaten te worden. Wat
tussen die twee werd besproken werd
niet bekend gemaakt. Wel vertrok niet
lang daarna de Gamelanspeler met een
soeling en een saron. Hij werd verge
zeld door de schoonste dochter van
de Soenan met haar lieflijke stem. On
der begeleiding van de soeling of sa
ron bracht de prinses haar gezang van
dessa naar dessa over het gehele land.
Ook de streek in de omgeving van de
sterke man werd bezocht. De verhalen
over de veel besproken zangeres met
haar lieflijke stem bereikten ook hem.
De oude Gamelanspeler en zijn z.g.
dochter werden uitgenodigd om bij hem
te musiceren. Al spoedig trok de scho
ne zangeres meer en meer zijn aan
dacht dan het muziekspel van de flui
tist. Het verzoek om te mogen ver
trekken, om een nachtverblijf te zoe
ken, werd verhinderd, want wie kon in
die streek hun een betere nachtgele
genheid bieden, dan hij. Hun verzoek
om te mogen verder trekken, werd van
dag tot dag verschoven. Wetende zijn
doel bereikt te hebben, deed de fluitist
alsof hun vertrek niet meer uitge
steld kon worden, en maakte aanstal
ten het huis te verlaten. De sterke
man ,die in de liefde voor de prinses
helemaal verstrikt was geraakt, beken
de zijn gevoelens voor de zangeres en
vroeg hem te willen toestemmen in hun
huwelijk. De fluitist kwam toen met de
waarheid, dat zij niet zijn dochter was,
maar van de Soenan. Haar reis door
het land was bedoeld, om al zingende
met het volk in contact te komen en
om de band tussen vorst en volk te
versterken. Zijn aanzoek diende dus
gericht te worden tot de Soenan. Hij
was wel bereid om hierin te bemidde
len. De uitgezonden bode kwam met
gunstig bericht terug. De sterke man
kreeg een uitnodiging om naar de kra
ton te komen, teneinde de vereiste sem-
bah soengkem te maken bij de Soe
nan. Intussen zat men in de gehele
kota Solo en in de kraton in het bij
zonder, niet stil. Een groots feest
werd voorbereid. De Selo-gelang, die
voor de troon van de Soenan lag,
kreeg de nodige extra-offers, o.a. wie
rook, dedes (2) en de bloemen van de
kenanga en kantil poeti, om zodoende
verzekerd te zijn van de nodige onfeil
baarheid, want wie in aanraking kwam
met deze heilige steen, verpulverde
gelijk de rijst tussen de molenstenen.
Alles verliep volgens het plan. Er werd
nu alleen op de komst van de man ge
wacht, die spoedig kwam. Terwijl hij
de sembah-soengkem maakte, trok de
Soenan zijn knie weg met het gevolg,
dat de sterke man een steunpunt miste
en voorover duikelde en de Soenan
behoefde hem slechts een duwtje te
geven, om hem in de vereiste dodelijke
aanraking met de selo gelang te laten
komen. Na deze gebeurtenis vertrok
een rijtuig en groot gevolg naar de
woonplaats van de sterke man, om de
prinses en de soelingspeler op te ha
len, maar vooral ook het geheimzinnige
wapen, om dit over te brengen naar
de kraton. Eenmaal in het bezit van dit
geheimzinnige wapen, werd de Soenan
van Solo de machtigste vorst van Java.
Om eventuele ongelukken te voorko
men, werd het ingemetseld in de mid
denpilaar van de grote pendopo.
Slechts in uiterste nood zal dit uit de
zuil worden gehaald om als wapen te
worden gebruikt. Doelitzsch
De Sembah-Soengkem:
De jongere of mindere knielt voor de
oudere of meerdere. De oudere of
meerdere mag dit met hetzelfde be
antwoorden, maar verplicht is het niet.
Beider handen worden in elkaar ge
legd. Vervolgens legt de jongere of
of mindere zijn voorhoofd tegen de
knieën van de oudere of meerdere,
waarna het nodige geprevel volgt.
2) Dedes:
Reukstof, verkregen uit de klier van
de rasee of loewak kembang.
Stationsweg 143 tel. 070
60 17 03 DEN HAAG
Stationsweg 77 tel. 070
60 15 12 DEN HAAG
Herenstraat 157 tel. 070
86 32 01 VOORBURG
Fred. Hendriklaan 161
tel. 070 - 55 66 97
DEN HAAG
Gado Gado Speciaal met de sprookjes ver
teld door Marijke Merckens en vele andere
liedjes erop uit voorraad leverbaar, prijs
f 12,80.
Speciale aanbieding Mena Moeria Minstrels
L.P. van f 11,90 voor slechts f 7,50. Zolang
de voorraad strekt.
Ook weer leverbaar uit Indonesia L.P.'s
van THE STEPSI
Verder grote collectie imp. platen, soenda-
nees, javaans, krontjong, gamelan, beat etc.
H.B.S. SOERABAJA
Voor mij heb ik liggen het Program
ma van de bovengenoemde school,
cursus 1919-1920, aan de hand, waar
van ik enkele correcties in het artikel
van E. C. Wernink (T.T. No. 24 p. 4
en 5) wens te geven.
Wernink zat in 3c gedurende de cur
sus 1919-1920 en niet gedurende 1917-
1918. Tjiel Romer zat toen in 3b, Willy
Berretty in 3c, de naam Corry van Re-
nesse van Duyvenbode vond ik niet
in de naamlijsten, evenmin die van Jan
Tiauw Tjiang en van Wim Voll. Deze
ken ik, maar hij is, naar ik meen, een
jaar tevoren afgeschreven. Han Tiauw
Yang zat in 4d, Guus van Haasen in
2c. Zouden Wernink en Van Haasen in
het daarop volgende cursusjaar, dus in
1920-1921 samen gezeten hebben? In
het programma van dat jaar staan geen
naamlijsten.
Tjiel Römer en Soekarno zaten sa
men in 1c gedurende 1916-1917, in het
daarop volgende jaar in 2c. Met de
eerste heb ik op de lagere school (1e
school B) te Soerabaja samen geze
ten. In 1916 kwam ik in klas 1a van de
H.B.S., maar had dezelfde middag gym
nastiek als klas 1c, het volgende jaar
zat ik in 2b en had dezelfde middag
schermles als 2c. Soekarno kende ik
dus vanaf 1916.
Ik heb vanaf 1917 steeds in de b-
klas gezeten, Soekarno echter in 3a
resp. 4a en 5b, in welke klas alle Indo
nesiërs geplaatst waren. In 3a en later
in 4a heeft Soekarno samen gezeten
met Johan F. van Beem en niet met
de latere advocaat Leendert A. van
Beem, nu wonende in Den Haag (Johan
is enige jaren geleden in Leeuwarden
overleden).
De leraar H. Franken (zonder c) gaf
gedurende de cursus 1919-1920 voor
het eerst les op de H.B.S. (klas 1 h,
klassen 2c-2g) en in 1919-1920 in de
klassen 1c, 2c, 3b en 3e.
Tenslotte: Soekarno kwam evenals
de andere Indonesische leerlingen
hoogst zelden in sarong met koepiah
op school. Dat gebeurde slechts op
"hoogtijdagen", bijv. op de laatste
schooldag voor een vakantie.
A. H. Parijs
7
