Fonteijn Co v/h te DJOKJA
DE HOLLANDSE EN DE INDISCHE
RIJSTTAFEL"
cJ-leimweeblaadj<z^>
Vlamingstraat 5, Den Haag, Tel. 11 66 77
GOUDEN BRILJANTEN
schakelarmbanden markiesringen
krintjing hangers
slangen oorknoppen
colliers gezet in
(6 tot 100 gr.) 22 karaats goud
toesoek konde
peniti kabaja
van 22 karaats goud MIDO
22 Karaats verlovingsringen polshorloges
SEBELAH ROTAN ARMBANDEN VAN 24 KRTS GOUD (mas kertas)
Komt U van BUITEN Den Haag?
Wij betalen, bij aankoop vanaf f 200,de reiskosten voor één persoon
geheel terug I I
Waar wij in onze lezerskring zoveel
begrip hebben voor Tong Tong, treft
het vaak als een koude douche als we
merken dat de buitenwereld in het ge
heel geen begrip kan opbrengen voor
"dat heimweeblaadje". In menige brief
uit onze lezerskring is dit feit met ver
bazing (en vaak met wanhoop) gecon
stateerd. Niet zozeer omdat dit zou ge
tuigen van een discriminerende houding
t.a.v. Indische cultuurwaarden, maar
omdat er veelal sprake is van een to
taal onvermogen om iets van Tong Tong
te begrijpen.
Toch is dit doodgewoon menselijk.
En als we om ons heen kijken en mer
ken dat Holland altijd blind is geweest
voor vele kostbare cultuurschatten uit
Indië (denk maar aan de nog steeds
totale onbekendheid met wajang en ve
le literaire en filosofische schatten uit
Indonesië in onze universiteitsbibliothe
ken), ja zelfs blind is voor de culinaire
schatten van het nabije Frankrijk, dan
merken we wel dat er misschien spra
ke is van doodgewoon gebrek aan
geestelijke ruimte (want bij de werke
lijk intelligente en breeddenkende men
sen is deze blindheid er niet!)
Hoe gauw is men erbij om vele volks
vreemde waarden te bagatelliseren
(ook bij Indischgasten): "Ach, melk is
net zo goed als santen!" "Ik houd van
de Indische tafel; ik ben dol op hete
sambal" (terwijl sambal alleen secun
dair van waarde is, primair is het "mé
lange" van kruiden!), enz. enz. Het
komt allemaal erg dicht bij "wat de
boer niet kent, dat lust hij niet" en
daarmee is helaas alles gezegd!...
Toch zijn die manquo's niet zo erg
als het dóór die tekorten laatdunkend
of kleinerend oordelen over werkelijk
heden die men niet kent. B.v.: Islam?
O, dat is die godsdienst waar je vier
vrouwen mag hebben...! Zoals wij in
onze eigen kennissenkring wel vaker
gemerkt hebben, wémelt het in vele
kringen vaak aan begrip van de meeste
cultuurwaarden in Azië, maar ook dag
bladen en tijdschriften maken vaak
blunders, meestal omdat z.g. reisredac-
teurs menen dat men met één bezoek
van een week alles weet. Achter deze
opinies van periodieken lopen weer
blind de partijpolitici aan, en daarachter
de regeringen, wat in vele gevallen uit
eindelijk leidt tot foutieve volksopvoe
ding en politieke stupiditeit.
Een ander foutieve maatstaf is het
aanleggen van eigen waarden bij de
beoordeling van andere, waarbij men
vaak "naar beneden taxeert". Zo is
ergens in het zuiden een culturele ver
eniging opgericht (met subsidie!) die
"Wa-Jan" heet, "naar de Wa van wa
jang en de Jan van Jan Klaassen". Waar
dus doodgemoedelijk wajang wordt be
schouwd als een poppenkast!
Hoe dom blijven wij in deze moderne
wereld met al onze belezenheid en be-
reisdheidl T.R.
Hoewel dit kookboekje (van de
hand van Mary Brückel-Beiten) reeds
zijn vijfde druk beleeft en een vertrou
wen oproepende introductie presen
teert van de afdeling 's Gravenhage
van de Ned. Ver. v. Huisvrouwen, staan
we er nog steeds bedremmeld tegen
over. Omdat wij nu eenmaal opgegroeid
zijn met "toelèn" (oorspronkelijk) en al
het andere wat niet toelèn is, ongeacht
de smaak.
Onwillekeurig vragen we ons af of
er ook niet een Frans kookboek "op
zijn Hollands" reden van bestaan zou
hebben of een aan de Hollandse smaak
aangepast Spaans kookboek. Heeft de
stugge Hollandse huisvrouw een "trap
petje" nodig naar de oorspronkelijke
spijzen via een stadium van halverwege
aanpassing? Ook al komt ons dit on
denkbaar voor, kennelijk zijn er toch
wel vrouwen voor te vinden, getuige
de eerder genoemde vijfde herdruk!
Op welke wijze er aangepast is, we
ten we niet goed, ook al schijnt het
meestal te maken te hebben met het
weglaten van bepaalde specerijen of
grondstoffen (als trassie, petis, enz.).
Maar ook worden kerrie gerechten ge
maakt door aanlenging met lepels ker
rie, en dat vinden wij bijzonder vreemd.
Kerrie is namelijk een importproduct
van Indië daar "curry" geheten. En cur
ry is een mengsel van een aantal krui
den in een vaste verhouding, die te-
samen de (Engelse) kerriesmaak op
leveren. Maar de Indische "kerrie"
(juister: "kare" geschreven) heeft niets
met kerrie te maken. Lees maar kook
boeken zoals van Catenius van der
Meijden, Steinmetz e.a.
De Indische (Indonesische) kerrie of
kare heeft een haast onafzienbare
reeks verschillende combinaties van
djahé, koenjit, kemiri, kentjur, ketum-
bar/djintan; voor elk gerecht weer in
een andere combinatie van hoeveelhe
den, en daarnaast vaak ook sereh, tras
sie, santen. Wie de Indonesische kook
kunst goed verstaat, weet dat elk soort
gerecht weer een eigen typische smaak
draagt, wat met kerrie-sadja nooit het
geval zou kunnen zijn. Mevr. Catenius
v. d. Meijden kent óók wel kerrie, maar
dan alleen in kerrie-soep op zijn Hol
lands! Dus wat anders!
Natuurlijk hoeft daardoor de smaak
niet slecht te zijn, maar de Indische
keukenprinses weet het verschil. Ook
is in dit kookboek opgenomen het ge
recht "stokvis", wat per sé geen In
disch gerecht is (probeer het maar aan
tafel met andere bijspijzen!), maar Hol
lands, ook al wordt er rijst bij gegetenl
Hoe dan ook, er zijn blijkbaar genoeg
mensen die een aangepaste rijsttafel
erg op prijs stellen. Die probere het
met dit kookboek. Verschenen bij Klu-
wer, Deventer, prijs 7,90 0,60
porto. T.R.
De titel van het boek dat in Tong Tong van 15 februari j.l. onder de kop
"Boek van een vader" (pag. 13) door T.R. werd gerecenseerd, en waar
van de titel was weggevallen luidt;
"Herinneringen uit 3 tijdperken"
door Margono Djojohadikusumo.
Verkrijgbaar in Boekhandel TONG TONG f 24,50 incl. porto.
