PIH VODEGEL
ezereó
3Calang 3^J.boet
MOED?
Radio
Bolland
Heden pas bereikte mij het bericht
dat mijn beste vriend uit onze jongens
jaren, "Pih" Vodegel, drie jaar geleden
overleed aan een ongeneeslijke ziekte.
Al is het een halve eeuw geleden
dat we samen koffieboerden, jaagden,
motorreden en athletiek beoefenden
o ja, ook nog studeerden zal ik
die jaren uit mijn leven dat wij onaf
scheidelijke vrienden waren, nooit ver
geten. Ik schreef het "studeren" neer
als een bijkomstige gedachte, en zo
was het ook. Met (gelukkig) een vrij
goed verstand gezegend, gooiden we
er tijdens onze studie vaak met de
pet naar, bijna al ons geld stekend in
stapels studieboeken over de meest
uiteenlopende onderwerpen (bij voor
keur filosofie, historie en ethnologie),
die we op Pasar Senen, bij OBUZ of
op venduties kochten.
We gingen op stok als gekken en
verdeden uren bij Koffieboer Ketjil aan
disputen over Schopenhauer, Confu
cius, Bergson en Van Hien. Over de
meest uitlopende eterijen en dranken
heen. Of we hingen rond bij motoren-
handel Lim Tjoey Keng op Sawah Be-
sar, om te discussiëren over de kwa
liteit van motorfietsen met jongelui uit
de raarste milieux. En dan af en toe
er uit om te "blazen" naar Priok of
Bogor dat je broekspijpen schroeiden
van de oververhitte uitlaatpijpen.
Al studeerden we uit eigen vrije wil
Europese kunstgeschiedenis, aan de
andere kant wisten we onze weg wel
Hot lui, waarom kakèhan njotjot (ban
jak omong, teveel geklets, kathier kal-
lam, talk too much, zuviel quatsch, enz.)
over dit "Hidup Terus-fonds".
Lezer(es), na dit gelezen te hebben:
dóen!! Pak een leeg jampotje of dito
blikje en doe er 'n gulden in. Zet 't weg
in de klerenkast waar je er elke dag
tegen aan kunt kijken en eraan herin
nerd worden. Om die ene gulden na
een week gezelschap te geven van een
andere gulden. Een week later nóg
eens; en daarna wéér. Net zo lang tot
je na tien weken tien gulden bij elkaar
hebt.
Wat is in deze tijd nou een gulden?
Nog niet eens een pakje rokok. De ke
ren dat je haast ongemerkt een gulden
hebt uitgegeven zijn niet te tellen, zou
ik zeggen. Daarom: gééf tenminste een
maal 's weeks BEWUST een gulden uit
om in die jampot of dat blikje weg te
zetten. Voor dat Hidup Terus-fonds
60.000. Kan niet met een gulden? Een
kwartje toch wel? Dan maar wat langer
erover doen toch. Als het maar kómt.
En elke keer dat je dat kwartje weg
zet, denk je erbij: dit is mijn offer, mijn
bijdrage voor het grote geheel.
Ajo oma's, tjangs, Pak Dé's, Pak Tjil-
te vinden naar de Stamboel-gezel-
schappen die Batavia regelmatig be
zochten. Vóór we er erg in hadden
was onze studietijd voorbij en werkte
ik ergens op Sumatra en Pih in de
Grote Oost. Al zagen we elkaar soms
in jaren niet, onze "bohemien-tijd"
bleef ons binden.
Na de oorlog bleek Pih de zijde ge
kozen te hebben van de Indonesische
Republiek. Daar wond hij zelden doek
jes om. Hij was (als altijd) uitgesproken
pro of contra; nooit lauw half-vóór,
half-tegen. Dat heeft hem uiteindelijk
een brave oude dag gekost, want het
gedevalueerde pensioentje veroorloof
de hem amper te leven. Nu is hij dood.
Onwillig schrijven mijn gedachten
deze regels neer, omdat ze niet in staat
kunnen zijn (zoals bij élke grote vriend
schap) de rijkdom te tekenen van wat
zo maar een vriendschap tussen ge
wone Indische jongelui kon brengen
aan levenswaarden die uitgaan boven
elke studie en elke maatschappelijke
ambitie. In een stad welks naam reeds
weggewist is: Betawie: Van een mens
die zelf weggewist is: Pih Vodegel.
T.R.
r.
liks, masa kennniet een kwartje per
week? Moostaïl ora biso!
Zet dóór waar u aan begonnen bent.
Niet slap denken: ah, ik heb geen lol,
heen hedul ikke sèh... Breng er even
veel lol en geduld voor op als wanneer
u van de Warung Kelilling of Restaurant
Aju dan wel toko Warnasarie een kwee
lapis, -tallam dan wel ondee-ondee ver
orbert. Denk daar maar eens aan als
u smakelijk ngetjap-ngetjap aan het
snoepen bent: "Huh'uh ja, ik haat lek-
ker-lekker eten, onderwèl ik verheet
1 setalie opzij te leggen, te erreg
toh..."
Ajo, pak dat lege blikje nou!! Subur
straks uw eigen redjeki; tangoeng!
Deze lezeres, die anoniem wenst te
blijven, juist omdat eigenlijk alle lezers
haar kennen, stuurde ons dit briefje
"ten prooi aan hevige emoties", zoals
kalang kiboet op zijn maleis heet.
Tussen twee haakjes, wie weet hoe
deze uitdrukking ontstaan is? Saudara
Schardijn misschien? Red.
Voor de mens staan drie wegen open
om verstandig te handelen:
de edelste weg: nadenken - de gemak
kelijkste weg: navolgen - de bitterste
weg: ervaring.
(Confucius, uit: bronnen van Oosterse
wijsheid).
Zelfs als plaatsing van copy
op een bepaalde datum beloofd
is, moet soms tóch een nummer
(of meer) worden uitgesteld door
haperingen bij de drukkerij.
Telkens geduld hebben!
In de TV-recensie over de VPRO-uit-
zending van Frank Zappa, die letterlijk
aaneenhing van obsceniteiten en vulga
riteiten, sprak de recensent van één
van Den Haag's dagbladen over
"Moed" om het te doen. Dat herin
nerde mij aan een gesprek dat ik, toen
ik net in Holland was, met een student
had over "wat leven eigenlijk was",
waarin de student mij opeens vroeg:
"Ben je ooit wel eens dronken uit een
sloot gehaald?", waarop ik zonder eni
ge voldoening zeggen kon dat dat twij
felachtige genoegen me nog nooit te
beurt gevallen was. Waarop de student
finaal: "Dan heb je ook nog niet ge
leefd!"
Aan deze opvatting van "leven"
dacht ik, toen ik las dat het in het
openbaar ordinair of obsceen zijn
"moedig" genoemd moest worden.
Waaruit blijkt dat er twee soorten "le
ven" zijn en twee soorten "moed",
maar waarvan je je afvraagt: welke
soort is gezond voor onze samenleving
en onze toekomst? Met geen mogelijk
heid kan ik inzien wat voor soort moed
het is, wanneer men een argeloze mas
sa vanuit de verte en zonder angst te
hoeven hebben voor een flink pak
slaag, grofheden in de huiskamer smij
ten kan! Hier acht ik een ouderwetse
maatstaf toch wél zo goed: als je het
zelfde een ander niet recht in het ge
zicht durft te zeggen, ben je een dood
gewone lafbek.
Overigens hoor je in de laatste tijd
steeds vaker, dat die grofheid en over-
sexualiteit toch eigenlijk wel goed moet
zijn, omdat Holland er dan "zijn hypo
crisie door kwijt raakt".
Dat lijkt wel waar, maar wanneer men
hypocriet blijft in religie, cultuur en po
litiek, dan blijven immers de grootste
ellenden behouden? T.R.
Stationsweg 143 tel. 070
60 17 03 DEN HAAG
Stationsweg 77 tel. 070
60 15 12 DEN HAAG
Herenstraat 157 tel. 070
86 32 01 VOORBURG
Fred. Hendriklaan 161
tel. 070 - 55 66 97
DEN HAAG
EINDELIJK DAN is de nieuwe zending uit In-
donesia binnen. Alle mogelijke soorten o.a.
Lilis Suryani, Lily Sjarif, Ernie Djohan, Al-
fian, Hadji Sutan Sati, etc. Prijs van alle
Import f 21,p.st. Daarnaast hebben wij
nog zeer aantrekkelijke uitverkoopplaten,
L.P.'s voor halve prijzen, singels v.a. f 1,
9
