BIJ OUDE FOTO'S
Wat is er ooit goed?
Afscheid van de directeur van de Hoofdacte-cursus, Dr. Mendel, aan de H.B.S., Borneostraat te Bandoeng, 1927.
Voorste rij zittend v.l.n.r.: 2e v.l. ]o van Brero, De Klerck, Mevr. en Dr. Mendel, Juul Bugt, Kitty Peters. 3e Rij staande v.l.n.r.: Deetje Poth
Sophie Fischer, 6e v.r. letje Glaser, 8e v.r. Jo van der Waals. Achterste rij v.r.n.l.: Nannie Horn, Mary Peters, verderop naast de non de
Heer Kraft, de twee dames zijn Sietske Feenstra en Beentje Beerman. Uiterst links: van Gelder, de Kruyff en 2e naast hem onze tekenleraar
de Heer van Boon.
De foto van de leraren aan de H.B.S.
te Soerabaia, bracht me in enkele se
conden vanuit mijn stille Drentse boe
rendorp midden in 't Soerabaia tegen
't eind van de eerste wereldoorlog. Een
drukke, rijke haven- en handelsplaats
aan de mond van de brede Brantas,
de Kali Mas.
Ik vond er evenwel niet mijn oude
H.B.S. tegenover Lindeteves-Stokvis,
doch herkende onze directeur Both en
de leraren v. d. Paardt, van Ree en
Brouwers. Allerlei beelden uit 't ver
leden, uit de "onvergetelijke school
tijd", "in de kost" in de grote stad,
trekken dan aan je geest voorbij. Als
de dag van gisteren herinner ik me m'n
eerste H.B.S.-fuif. Verlegen liet ik me
monsteren door m'n grote broer, die
al in H.B.S.-4 zat. Keurig in smoking
en oranje kokarde ontving hij als cere
moniemeester de gasten aan de zaal. In
die tijd droegen de H.B.S.'ers nog een
zwarte pet met gouden ster, de meisjes
een baret met dito ster. M'n eerste
balboekje, met lichtblauw potloodje en
de namen van m'n danseurs, heb ik nog
lang bewaard. En dan het programma!
Ik zie haar nog, de lerares Neder
lands, Mej. Binger. Ze woonde naast
ons op Emb. Kenongo 3, voorlezen uit
Justus van Maurik's novellen, meen ik
"Een angstige nacht". Je beleefde die
nacht! Dan de leraren, die onder grote
hilariteit de revue passeerden, met hun
deugden en vooral met hun ondeugden.
De Boerenbruiloft om het stralende, ro
mantische bruidspaar, Broer Wütrich
en Claertje de Jong.
Van de sportprestatie herinner ik me
de kleine Tjil Romer die ik aan de rin
gen door de lucht zag zweven, onder
daverend applaus. Hoe intens kan een
kind dit alles beleven en in 't leven als
kleinood behouden. Uit deze H.B.S.-tijd
heb ik nog slechts een vriendin in later
leven ontmoet, Mieke de Wit. Ze woont
nu met haar kinderen en kleinkinderen
in een suburb van Denver, U.S.A.
Deze H.B.S.-foto deed me echter
denken aan een foto uit een andere
schooltijd en wel in Bandung. Ik las
namelijk Tjalie's artikel "Geen stemmen
uit Bandoeng". Hij kan gelijk hebben,
als hij concludeert, dat Bandoeng niet
het typische heeft van Soerabaia, Ba
tavia of Djocja. Ik woonde er, toen ik
voor mijn Hoofdacte studeerde, van
1925-1927.Ik trad er in het huwelijk in
de Pieterskerk, tegenover de R.K. kerk
aan het Pieterspark, en verbleef er van
af 1934 tot we in 1954 voor goed naar
Holland vertrokken.
In Bandoeng tenslotte, kreeg mijn
levensscheepje de noodzakelijke diep
gang, vond ik tijdens "De vloed komt
op", de Parel van grote waarde De
Japanse bezetting, de Bersiap-periode
en de jaren daarna werden daardoor
slechts de wondervolle bevestiging van
Zijn Belofte: "Vreest niet, Ik ben met
U, tot aan de voleindiging der wereld".
In Bandoeng, de koele, mooie stad op
de hoogvlakte, in 't Noorden begrensd
door de keten Boerangsang, Tangkoe-
banprahoe en Boekittoengoel, aan alle
kanten omgeven door de onvergelijke
lijk schone bergen en laagvlakten en
Ondernemingen van de Preanger, haar
zangerige, frisse, fleurige Soendanese
bevolking, leerde ik de noodzakelijke,
onverstoorbare eenheid van alle leven
ontdekken, als des Scheppers wil en
opdracht.
Tenslotte nog een grappig voorval uit
de Bandoengse schooltijd!
Afscheid van onze directeur van de
Hoofdacte-cursus, Dr. Mendel, aan de
H.B.S., Borneostraat te Bandoeng,
1927.
Tijdens de Literatuur-les las Dr. Men
del een gedicht voor. Het was mooi,
maar wat moeilijk en de pittige De
Kruyff had dan ook weinig loffelijk
commentaar. Dr. Mendel: "Begrijpelijk,
dat dit soort poëzie je niet ligt; het is
als een fijn kanten zakdoekje in de nat
te, herkauwende bek van een koe!"
Later wist een van ons te vertellen,
dat Dr. Mendel zelf de dichter was!
Zou ik een van deze vrienden nog
eens terugzien in de levensavond, die
zich voltrekt beurtelings in het oude
Europa en in de Nieuwe Wereld, Ame
rika?
Uit dit oude Indië met haar schat
rijke verleden en een veel belovende
toekomst, groet ik,
A. C. Görtz-Poth
Op het Haags Abattoir aan de
Slachthuiskade heeft de N.V. Hede-
man, Nederlands grootste kalveren
exportslachterij, vanmorgen haar
honderdduizendste kalf van dit jaar
geslacht.
Dit eenvoudige nieuwtje in een Hol
landse krant zou in India onder de
hindoe's zeker grote ontsteltenis en af
grijzen gewekt hebben. "Aan de andere
kant lopen daar de runderen de deuren
van huizen en tempels plat, terwijl dui
zenden mensen sterven van honger..."
zou men mij tegenwerpen. Tja, zo lopen
de levensbeschouwingen van de men
sen op aarde vaak op scherpe wijze
uiteen, terwijl wij met een monotone
dreun het democratische beginsel blij
ven verkondigen: "Alle mensen zijn ge
lijk..."
12
