HUISWAARTS
TUMMELD
Na-Oorlogse Families
Roewet
In het nummer van 1 sept, van het vorige jaar (No. 4, 15de jaargang) stond
een foto, voorstellende een "ogio-venter". Dat stond tenminste op de briefkaart
van Tio Tek Hong, die deze venter uitbeeldde, ook al kenden we het woord
helemaal niet. Ook toen wij de foto in Tong-Tong afdrukten en onze lezers op
riepen ons te vertellen wat "ogio" nou eigenlijk was. Niemand wist het.
Tot wij dezer dagen copy in handen kregen van een lezer, die doodgemoede
reerd vertelde van een o'bjo verkoper, een lekkernij die verkocht werd in
Midden-Java en dus in Batavia en Soerabaja onbekend was. In dat woord o'bjo
herkenden we dadelijk het foutieve woord "ogio" terug. En dat is een soort fout,
die in handzetterijen met geschreven copy, vaker werd gemaakt.
O'bjo is: een frisse drank, die gemaakt werd van kleine stukjes agar-agar met
wat selasih en melasse-stroop met een flinke scheut water. De drank raakte door
de opkomst van het ijs als consumptie geheel in onbruik en werd totaal ver
geten. Maar misschien herinneren onze oude lezers o'bjo opeens weer.
Nog even hoorde ik de schreeuw
van een nachtvogel, het gerokketok
van een tekèk, het ritselen van een
muis tegen de gedèkwand en toen
kwam de slaap.
G. H. Bartman
(Wordt vervolgd)
Verklaring der woorden.
Gunung Smeru Java's hoogste berg,
waarvan het uiterste topje heet:
Djonggring Sloko (3680 meter). Tien
dagen geleden kreeg ik uit Indonesië
het bericht, dat de Smeru weer aan het
"hoesten" was!
Djurang ravijn.
Kapodang Javaanse wielewaal.
Kutilang (kentilanq) en djalaks
Jav. vogelsoorten.
Betet Javaanse parkietsoort.
Kidang Jav. reewild (Eng. Barking
deer).
Tjeleng wild zwijn.
Binatang dier.
Sangking wingking van achteren.
Satee kambing satee van geitevlees.
Keno Pak Niti? Raak Pak Niti?
Inggih. Kenging Ja. Geraakt.
Kok weruh Ti? Hoe weet je dat Ti?
mBoten mlampah malih
Hij is niet meer weggelopen.
Oelar welang zeer giftige adder
soort.
Konang vuurvlieg. Het woord
"konangan", ontdekt, is hiervan
afgeleid. Het vuurvliegje, dat op iets
of iemand neerstrijkt, meteen ook
verlicht: ha!
Konangan! Ondèk!
Kali rivier.
Lampu templek petroleum muur
lamp. Letterlijk: piaklamp.
Tekek (tokek) gekko. Grote muur-
hagedis.
Gedeg gevlochten bamboe.
Stille zacht en zoetjes
Sliffren bruine voetjes
Over het grauwe pad
Vrouwekes in groepjes
Wiss'len schelle roepjes
Taat'ren 'k weet niet wat
Diep gekleurde kleedjes
Om de soepele leedjes
Gloeien warm en fel
Weem'lend kleurgeschetter
Vrolijk stemgekwetter
Hoog als klokkenspel
'n Eindeloze rije
Oude jonge blije
'n Enkele droef apart
Leen'ge lijfjes zweven
Karbonkel ogen leven
Ondoorgrondelijk zwart f
Slendangs rond de kopjes
Strak omspannen popjes
Sierlijk, sloom en slap
Schuifelvoetend volkje
Stof pluimt in een wolkje
Op, na eiken stap
Langzaam golft het rijtje
weg en het laweidje
Wordt een reuze galm
Het pad ligt doods, verlaten
Na 't luidruchtig praten
Leeg in stoff'gen walm
N.N.
Wie van u kan mij vertellen wat een
"tummeld" is? Wat zeg ik: Een Waar
Tummeld! Bestaat er een werkwoord
"tummelen" of zo iets als "Waar Tum
meld Worden"? Ajo! Wie!
Uit een jahferhaal:
"Bij de vertoning, dat mijn vader dat
varken tegemoetliep, kan men zich
niet indenken wat er in mijn lichaam
woelde, want schieten dorst ik niet,
daar ik mogelijk mijn vader kon raken.
Nadat het volk bekend werd, dat
de onheilstichter gedood was, WERD
ER EEN WAAR TUMMELD; een ieder
wilde het dier te lijf, doch door de stem
van mijn vader werd het varken naar
de wachtend dogcar gedragen. Het
was een zesmansvracht en een bijzon
der verrukkelijk jachtavontuur".
Boleh Peh! Ik heb genoten van een
bijzonder verrukkelijk jahferhaal!
Uit de Volkskrant van 18 maart '71:
"Beo jonge vogel begint te spreken
met kooi"
Het jonge meisje blozend: "Spreek
maar met mijn Pa".
Jonge beo's spreken altijd met zich
zelf, voor zover ik weet en nooit met
een kooi
GHB.
Mijn broer, schoonzuster, moeder en
ik gingen op een middag de oudste
zuster van Pat (schoonzuster) bezoe
ken. Deze was getrouwd met een
Schotse kapitein en heette Norman.
Dit alles gebeurde in North-Shielas.
Kapan Engelsen van boven de wal,
de Romeinse muur, zijn geen Engelsen,
maar Djodjies; je hoort het aan hun
taal en uitspraak. Veel lange aa klan
ken, heeft wat van Deens en Fries.
's Avonds zaten wij gezellig in een
café en vlak bij ons zaten twee vrou
wen en een man.
Bij onze conversatie was het com
pleet koeterwaals. Ma en ik, als mijn
broer het niet horen mocht, in Javaans
en Soendanees. Onderling, ma, broer
en ik, Hollands, Drents dialect en Ma
leis. Ik met de rest school-Engels.
Broer en schoonzus en oudere zuster
in Djodjies. Andere zuster met man
in het Schots. Roewet deze. Die 2 vrou
wen en man hadden ons een tijdje aan
gehoord; schudden met hun hoofden;
konden er niet uit komen, wie en wat
wij waren. Tenslotte ging ze naar mijn
broer en vroeg om uitleg.
Of ze het begrepen had, is een twee
de. Zelf was ze ook een Djodjie, maar
haar zuster was met een York ge
trouwd en toen die begonnen, minta
ampun, geen woord Engels bij. Gingen
ook bij ons zitten; toen was de spraak
verwarring compleet.
ösioiienior
17
